Μ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώσει!

Ο Νίκος Μπελογιάννης σε αφίσα ….

...........σε δρόμο της Αθήνας 1976.

30 του Μάρτη το 1952: Ο Νίκος Μπελογιάννης

 μαζί με τους συντρόφους τους Καλούμενο, 

Αργυριάδη και Μπάτση εκτελούνται στο Γουδί. 

Στις 15 Φεβρουαρίου 1952, στο δεύτερο μέρος 

της πολύκροτης δίκης, ο Μπελογιάννης ενώπιον 

του Διαρκούς Στρατοδικείου Αθηνών, αντικρούει 

όλες τις κατηγορίες περί κατασκοπείας. 

Όλες οι προσπάθειες και οι διεθνείς πιέσεις 

για απόδοση χάριτος στον Μπελογιάννη 

απέβησαν άκαρπες. 

Στις 30 Μαρτίου ο βασιλικός επίτροπος 

συνταγματάρχης Αθανασούλας ανακοινώνει 

στους Μπελογιάννη, Καλούμενο, Αργυριάδη 

και Μπάτση ότι η αίτηση χάριτος απορρίφθηκε

 και στις 4:12 π.μ., ο Νίκος Μπελογιάννης εκτελείται 

μαζί με τους συντρόφους του στο Γουδί. 

Τα άσχημα μαντάτα ταξιδεύουν γρήγορα μέχρι 

το στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων

 στον Αϊ Στράτη όπου ζει εξόριστος ο κορυφαίος 

ποιητής του λαού μας Γιάννης Ρίτσος. 

Την ίδια μέρα της εκτέλεσης θα γράψει 

το ποίημα «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο».

Άρμεγε, με τα μάτια του, το φως της οικουμένης.

Αυτός ο στίχος του ποιητή έρχεται και ξανάρχεται 

στο μυαλό μου κάθε φορά που κοιτάζω τη φωτογραφία, 

με την οποία πέρασε στην αθανασία

 ο Νίκος Μπελογιάννης, 

σαν ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο.

Μια φωτογραφία, του Κώστα Μεγαλοκονόμου, 

από τις πολλές που τράβηξαν οι φωτορεπόρτερ

 της εποχής σε κάποιο από τα διαλείμματα της δίκης.

Μια φωτογραφία που έμελλε να γίνει η εικόνα του, 

πάνω στο διαβατήριο, για την αιωνιότητα.

Ήταν μια στιγμή, μετά το πέρας της απολογίας του

 στην πρώτη δίκη, που κάποια από τις γυναίκες

 που κάθονταν μαζί του στο ειδώλιο, 

του πρόσφερε ένα γαρύφαλλο.

Ένα κίτρινο γαρύφαλλο πολύ πιθανόν

 από τη σύντροφό του Έλλη Ιωαννίδου,

και το οποίο πράγματι βάφτηκε κόκκινο αργότερα.

Μια φωτογραφία που έκανε το γύρο του κόσμου, 

μια φωτογραφία που ενέπνευσε στον Πάμπλο Πικάσο 

το σκίτσο, ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο.

Ένα σκίτσο και μία φωτογραφία που έγιναν 

πρωτοσέλιδα, αφίσα αλλά και παντιέρα.

Ο Νίκος Μπελογιάννης καταδικάστηκε 

σε θάνατο επί εσχάτη προδοσία, 

αλλά η εκτέλεσή του θύμιζε δολοφονία.

Ο Μπελογιάννης έπεσε θύμα της λογικής 

του χλοοτάπητα πως ότι ξεχωρίζει κόβεται.

Από την γέννησή του, προς το τέλος του 1915 

στην Αμαλιάδα μέχρι και την τελευταία του αναπνοή, 

ξεχώρισε σαν μπροστάρης και ηγετική μορφή

 και σαν ο άνθρωπος που έχει ιδέες και αγωνίζεται

 με συνέπεια για αυτές.

 Κάποιοι όμως δεν άντεχαν την μυθοποίηση 

που του πρόσφεραν τελικά, κάνοντάς 

τον παγκόσμια γνωστό σύμβολο.

Εκτελέστηκε στο Γουδί, ημέρα Κυριακή 

30 του Μάρτη το 1952(την Κυριακή, 

ούτε οι Γερμανοί στην Κατοχή 

δεν εκτελούσαν μελλοθανάτους) 

στις 4 και 12 και πριν ακόμα ξημερώσει, με φώτα 

από προβολείς αυτοκινήτων, 

μαζί με τους συντρόφους του Καλούμενο,

 Αργυριάδη και Μπάτση.  

Ο εξόριστος τότε, στον Αη Στράτη, ποιητής 

Γιάννης Ρίτσος έγραψε ένα μεγάλο ποίημα

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ

που οι δυό του τελευταίοι στίχοι είναι:

Μ ένα γαρύφαλλο ξεκλείδωσε όλη την αθανασία.

Μ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώσει!

Κείμενο και φωτογραφία: Καρτσωνάκης Τάκης