Ο Γρηγόρης Λαμπράκης γεννήθηκε το 1912
στην Κερασίτσα Αρκαδίας και ήταν το 14ο παιδί
από τα συνολικά 18 που απέκτησαν οι γονείς του.
Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
και ειδικεύτηκε στη γυναικολογία.
Υπήρξε αθλητής με πολλές πανελλήνιες
και βαλκανικές νίκες και κατείχε για 23 χρόνια
( ως το 1959 ) το πανελλήνιο ρεκόρ στο μήκος
Στην διάρκεια της κατοχής διοργάνωνε
με άλλους συναθλητές του αγώνες, διαθέτοντας
τα έσοδα σε λαϊκά συσσίτια.
Το 1950 κατέλαβε τη θέση του υφηγητή
Μαιευτικής - Γυναικολογίας
στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1961 ο Λαμπράκης
εκλέχτηκε βουλευτής Πειραιά συνεργαζόμενος
με την Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ).
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της
«Ελληνικής Επιτροπής για Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη».
Στις 21-4-63 το κίνημα ειρήνης οργανώνει την πρώτη
ειρηνιστική πορεία από το Μαραθώνα.
Πρωτοστατεί ο Γρηγόρης Λαμπράκης.
Η αστυνομία επεμβαίνει ανακόπτοντας την πορεία
και κάνει πολλές συλλήψεις.
Μεταξύ άλλων συλλαμβάνεται και ο Μ. Θεοδωράκης.
Ο Λαμπράκης όμως, προστατευόμενος
από τη βουλευτική του ασυλία, προχωρά θαρραλέα
και φθάνει μόνος του στο τέρμα της πορείας
κρατώντας ένα πλακάτ με το σύνθημα της ειρήνης.
Οι αστυνομικοί στο τέλος, πέφτοντας επάνω του,
τον συλλαμβάνουν.
Αμέσως μετά πήγε στο Λονδίνο για να συμπαρασταθεί
στους Έλληνες και Άγγλους διαδηλωτές που ζητούσαν
απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων στην Ελλάδα,
ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο μετέπειτα βουλευτής
του ΚΚΕ Αμπατιέλος. Στόχος των διαδηλωτών ήταν
η βασίλισσα Φρειδερίκη, η οποία βρισκόταν
στην αγγλική πρωτεύουσα προκειμένου να παραστεί
σε βασιλικούς γάμους. Σχεδόν ένα μήνα μετά,
στις 22 Μαΐου, καθώς εξερχόταν από συγκέντρωση
για την ειρήνη και τον πυρηνικό αφοπλισμό,
στη Θεσσαλονίκη, δέχτηκε δολοφονική επίθεση
από παρακρατικούς.
Τραυματίστηκε βαριά και υπέκυψε στα τραύματά του
λίγες μέρες μετά
(στις 27 του ίδιου μήνα).
Το πιθανότερο είναι ότι οι δράστες της επίθεσης
θα είχαν διαφύγει ανενόχλητοι, αν ένας παριστάμενος
Θεσσαλονικιός, ο πλασιέ Μανόλης Χατζηαποστόλου
( με το παρατσούκλι «Τίγρης» ) δεν είχε πηδήσει
αστραπιαία στην καρότσα του τρίκυκλου.
Για ένα περίπου χιλιόμετρο το τρίκυκλο έτρεχε
στους δρόμους της Θεσσαλονίκης χωρίς κανένα
αστυνομικό ή άλλο όχημα να το καταδιώκει.
Ο Χατζηαποστόλου εξουδετέρωσε μετά από σκληρή
πάλη το μοναδικό επιβάτη της καρότσας,
Μανόλη Εμμανουηλίδη και κατόπιν υποχρέωσε
τον οδηγό Σπύρο Γκοτζαμάνη να σταματήσει.
Ακολούθησε νέα πάλη αυτή τη φορά ανάμεσα
στον Χατζηαποστόλου και τον Γκοτζαμάνη,
έως ότου εμφανίστηκε ένας απλός τροχονόμος,
ο οποίος μη γνωρίζοντας όσα είχαν προηγηθεί,
συνέλαβε τον Γκοτζαμάνη κατόπιν υποδείξεων
των περαστικών.
Το χτύπημα κατά του Λαμπράκη προκάλεσε μια άνευ
προηγουμένου πολιτική κρίση, με τα κόμματα
της αντιπολίτευσης και το σύνολο του κεντρώου
και αριστερού Τύπου να κάνουν λόγο από την πρώτη
στιγμή για οργανωμένο σχέδιο δολοφονίας.
Η επίσημη αστυνομική εκδοχή αντίθετα,
ήταν ότι επρόκειτο για τροχαίο ατύχημα και αυτήν
υιοθέτησε αρχικά και η κυβέρνηση της χώρας.
Το κλίμα ήταν τεταμένο και την κηδεία του Λαμπράκη
στην Αθήνα παρακολούθησαν 500.000 άνθρωποι,
φωνάζοντας συνθήματα κατά της δολοφονίας.
Ήδη, στη Θεσσαλονίκη είχαν ξεκινήσει ανακρίσεις
από τον ανακριτή Χρήστο Σαρτζετάκη.
Η κατακραυγή για τη δολοφονία Λαμπράκη,
ήταν τόσο μεγάλη που οδήγησε σε παραίτηση
της κυβέρνησης Καραμανλή μέσα σε λιγότερο
από τρεις βδομάδες.
Σχηματίστηκε άμεσα νέα κυβέρνηση της ΕΡΕ
υπό τον Παναγιώτη Πιπινέλη, μετέπειτα
υπουργό εξωτερικών της χούντας.
Το Σεπτέμβριο ο ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης
σε συμφωνία με τον εισαγγελέα Δελαπόρτα διέταξε
την προφυλάκιση των ανώτατων αξιωματικών
της χωροφυλακής, διαλύοντας κάθε αμφιβολία
στην κοινή γνώμη για την εμπλοκή κράτους
και παρακρατικών στη δολοφονία Λαμπράκη.
Το Νοέμβριο διεξήχθησαν εθνικές εκλογές
τις οποίες έχασε με μικρή διαφορά η Ε.Ρ.Ε.
Η υπόθεση της δολοφονίας Λαμπράκη έχει καταγραφεί
στο μυθιστορηματικό «Ζ» (από το «Ζει»)
του Βασίλη Βασιλικού.
Το βιβλίο έγινε το 1969 ταινία Ζ από τον Κώστα Γαβρά,
με τον Ιβ Μοντάν στο ρόλο του Λαμπράκη,
τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν στο ρόλο του Σαρτζετάκη
και την Ειρήνη Παπά στο ρόλο
της συζύγου του Λαμπράκη.
Σημαντικό ρόλο στις αποκαλύψεις έπαιξε
και η μαχητική έρευνα και αρθρογραφία
τριών δημοσιογράφων που είχαν ανέβει
στη Θεσσαλονίκη για να καλύψουν το θέμα.
Του Γιώργου Ρωμαίου του Βήματος
( μετέπειτα υπουργού του ΠΑΣΟΚ ),
Γιάννη Βούλτεψη της Αυγής
και Γιώργου Μπέρτσου
( της τότε μεγάλης, σε κυκλοφορία,
Ελευθερίας των Αθηνών ).
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης δεν ήταν
αυτό που θα λέγαμε Κομμουνιστής.
Ήταν ένας άνθρωπος μεε προοδευτικό
προσανατολισμό και αριστερή ιδεολογία.
Ο Γ. Λαμπράκης δραστηριοποιήθηκε έντονα
στο φιλειρηνικό κίνημα της εποχής,
το κίνημα ειρήνης, που μεταξύ άλλων έβαλε
και κατά του πολέμου στο Βιετνάμ.
Η δολοφονία Λαμπράκη επιτάχυνε
τις πολιτικές εξελίξεις.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής,
αφού διερωτήθηκε
« Ποιος κυβερνάει αυτό τον τόπο; »
εγκατέλειψε την πρωθυπουργία
και την πολιτική, τον Ιούνιο του 1963
και αποσύρθηκε στο Παρίσι.
Χιλιάδες νέοι ίδρυσαν τον πολιτικό
οργανισμό «Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη»,
που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο προοδευτικό
κίνημα της δεκαετίας του '60.
Αξίζει να δείτε το βίντεο, μέχρι το τέλος.
(είναι μόνο τρία λεπτά από τη ζωή σας)