Οι Τούρκοι εισορμούν στην ΠΟΛΗ, σκοτώνουν άνδρες, γυναίκες και παιδιά,
λεηλατούν σπίτια και εκκλησίες, αρπάζουν αξιόλογα λάφυρα, καίνε βιβλία
και καταστρέφουν επίσης και την Αγια εικόνα της Παναγίας,
που είχε ζωγραφίσει ο Απόστολος Λουκάς.
Ο Μεχμέτ διατάσσει το τέλος της λεηλασίας, μετρούν τον κόσμο που απέμεινε,
όπου είχε 5Ο ΟΟΟ αιχμαλώτους, κάτω από αυτούς
και 5ΟΟΟ επιζήσαντες στρατιώτες και 4ΟΟΟ νεκρούς.
Ο Σουλτάνος ιππεύει στον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας, διατάσσει
την αλλαγή της εκκλησίας σε ένα ΤΖΑΜΙ .
Την επόμενη ημέρα αφήνει να εκτεθούν όλα τα λάφυρα μπροστά του
και επιλέγει για τον εαυτό του ένα μέρος των λαφύρων..
Τους αιχμάλωτους από την τάξη των μεγάλων ευγενών του Βυζαντίου
κράτησε στη δική του κατοχή, τα ωραιότερα κορίτσια και τα ωραιότερα αγόρια
φύλαξε για το δικό του Σεράϊλ-Serail.,
βλέπε: Georg Οstrogorsky: Geschichte des byzantinischen Staates, München 198Ο.
Κατά τις πηγές των Majoros/Bernd Rill: Das Οsmanische Reich 13ΟΟ-1922,
Regensburg 2ΟΟΟ,s.155 , τις επόμενες ημέρες μετά την άλωση της Πόλης
ο Μωάμεθ διευθέτησε τα σημαντικότερα προβλήματα που είχαν ανακύψει
μετά την Αλωση.
Εκτέλεσε όλους τους επιφανείς Βυζαντινούς, ακόμη και τον Μέγα Δούκα Νοταρά,
που είχε δηλώσει πριν την Αλωση ότι προτιμούσε τους Οθωμανούς
από τους Λατίνους, τον εκτέλεσε προσωπικά μαζί με ολόκληρη την οικογένειά του,
διότι ως λέγεται μόνο, επειδή μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης
αρνήθηκε, να παραδώσει το γιο του ως αγόρι ψυχαγωγίας στο Μεχμέτ
και αυτό δεν ήτανε το μοναδικό εγκληματικό παράδειγμα.
Ο Μεχμέτ ήτανε αποδεδειγμένα Ομοφιλόφιλος, τέλος της πηγής.
Υψηλούς Έλληνες υπαλλήλους, που ήλθαν στα χέρια των στρατιωτών του,
τους αντικατέστησε τους δε Βενετσιάνους άφησε να τους εκτελέσουν.
Επηρεασμένος κάτω από τη καλή διάθεση της νίκης,
δώρισε στους σημαντικότερους δυνάστες του ισλαμικού κόσμου,
στον σουλτάνο της Αιγύπτου, το βασιλιά της Τυνησίας
και στο βασιλιά της Γκρανάτα-Granada 4ΟΟ τετρακόσια ελληνικά παιδιά.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Η είδηση για την Αλωση της Κωνσταντινούπολης έφτασε ένα μήνα αργότερα,
την 29. Ιουνίου στη Βενετία.
Την 8. Ιουλίου πληροφορείται ο πάπας από την πτώση και καταστροφή.
Η Βενετία αντιδρά γρήγορα.
Περίφοβη γύρω από τις επικερδείς εμπορικές σχέσεις αποστέλλει η σύγκλητος
της γερουσίας έναν πρεσβευτή με 12ΟΟ δουκάτα στον σουλτάνο και αποφασίζει,
να κατασχέσει χρήματα και ιδιοκτησίες των Βυζαντινών στη Βενετία,
ώστε να πληρώσουν καθυστερημένα χρέη.
Ο πάπας εκδίδει μία βούλα στις Δυτικές Δυνάμεις και τους αξιώνει σε σταυροφορία.
΄Ομως κανείς δεν είναι γι΄ αυτήν την αξίωση έτοιμος για υποστήριξη.
Οι ποιητές της Δύσης-εσπερίας γράφουν μοιρολόγια.
Ο Μεχμέτ ο Δεύτερος, που στο εξής φέρει τον τίτλο: «πορθητής»
δείχνει ως απόλυτος μονάρχης.
Η ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ
ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ
Οι χριστιανοί στην οθωμανική Αυτοκρατορία οφείλουν και επιτρέπεται
να αυτοδιοικούνται οι ίδιοι, κάτω από την εξουσία της εκκλησιαστικής αρχής τους,
δηλαδή κάτω από τον Πατριάρχη.
Ένας ανθενωτικός καλόγερος με το όνομα Γεννάδιος οφείλει να είναι ο νέος
και πρώτος Πατριάρχης κάτω από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Ο Αυτοκράτορας τον είχε εξορίσει, διότι αντέδρασε σφοδρά εναντίον της Ένωσης
της ορθόδοξης με τη λατινική εκκλησία.
Αυτή η επιλογή άρεσε σε πολλούς,
διότι ο Γεννάδιος ήτανε πεπεισμένος
και αντίπαλος της Ένωσης των εκκλησιών
και αυτό ασφαλώς ήτανε
το ενδιαφέρον του Μεχμέτ, να κρατήσει δηλαδή
σταθερά την παραδοσιακή εχθρότητα…
Η δύναμη και τα προνόμια της ορθόδοξης εκκλησίας ήτανε μεγαλύτερα κάτω
από τους Οθωμανούς, απ΄ ότι από τους Βυζαντινούς Αυτοκράτορες.
Ασφαλώς αυτή η πολιτική και θρησκευτική δύναμη στα χέρια της εκκλησίας
οδήγησε σε μεγάλες αντιμαχόμενες θέσεις για τα υψηλά αξιώματα,
όπου ήτανε συχνά συνδεδεμένες και με το ρουσφέτι.
Επίσης και από τους 93 Αυτοκράτορες που κάθισαν στο θρόνο της Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας, οι 3Ο τριάντα αναφέρονται ως σφετεριστές της εξουσίας.
Οι έριδες αυτές έσκαψαν σταδιακά τα θεμέλια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
και οδήγησαν στην παρακμή και στην πτώση της.
239 χρόνια μετά τη μάχη του Ματζικέρτ,
το πιο ασήμαντο τουρκικό εμιράτο που ξεκίνησε
το 13ΟΟ από τα βουνά της Κιλικίας με αρχηγό τον Οσμάν,
έμελλε να εκμεταλλευτεί την αναρχία και τις εμφύλιες διαμάχες αλλήλων των Βυζαντινών και να σφραγίσει
το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε χτυπηθεί οργανωμένα και αλύπητα από πολλές
επιρροές και από τους σταυροφόρους το 12Ο4 κάτω από τη βενετσιάνικη επιρροή
και όταν κατόρθωσε να ορθοποδήσει το 1261 δεν μπορούσε ποτέ να συγκριθεί
με το παρελθόν, βλέπε και αποτελειωμένο δικό μου σχετικό άρθρο.
ΠΩΣ ΕΠΗΛΘΕ Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΡΩΜΗΣ;
Το 1326 ο εμίρης Οσμάν αφού καταλαμβάνει τη Νικομήδεια,
φτάνει μέχρι την περιοχή του Βοσπόρου, αυτοαποκαλείται Σουλτάνος
και κάνει πλέον άμεση, εμφανή και σοβαρή απειλή για την Πόλη.
Παρ΄ όλα αυτά, όταν ξεσπάει το 1341 εμφύλιος πόλεμος στην Κωνσταντινούπολη
μεταξύ του Ιωάννη Κατακουζηνού και του περιβάλλοντος του ανήλικου
βασιλέως Ιωάννου του Ε΄ ο Ιωάννης Κατακουζηνός χρησιμοποιεί
σαν μισθοφόρους Τ ο ύ ρ κ ο υ ς, αποκτά μάλιστα και συγγενικό δεσμό μαζί τους
αφού η αδελφή του, η Θεοδώρα, παντρεύτηκε το Σουλτάνο Ορχάν.
Ο Σουλτάνος Ορχάν στέλνει 6ΟΟΟ έξι χιλ. άντρες στη Θράκη
για την υποστήριξη του αδελφού της γυναίκας του, ο οποίος επιβάλλεται
των αντιπάλων του ανεβαίνει στο θρόνο με το όνομα Ιωάννης ο ΣΤ΄.
Οι μισθοφόροι όμως παραμένουν στη Θράκη και βρίσκουν θαυμάσια ευκαιρία
όταν ο Ιωάννης Κατακουζηνός χάνει το θρόνο του από τον Ιωάννη τον Ε ΄
στη συνεχιζόμενη διαμάχη τους, καταλαμβάνουν το Διδυμότειχο
και την Αδριανούπολη, ιδρύοντας το 136Ο το τουρκικό κράτος
επί του ευρωπαϊκού εδάφους και στα νώτα της Κωνσταντινούπολης.
Το 1395 και το 1422 δύο πολιορκίες της Πόλης καταλήγουν σε αποτυχία
και η Κωνσταντινούπολη σώζεται. Μέχρι το 1451 Σουλτάνος στο κράτος
αυτό ήτανε ο Μουράτ ο Β΄. Μετά το θάνατό του στο θρόνο ανεβαίνει
ένας αδίστακτος, σκήρός και φιλοπόλεμος δεκα-εννιάχρονος νεαρός,
ο Μεχμέτ ο Πορθητής, βλέπε και Λ. Κουμάκη, περιοδικό ΓΡΑΜΜΑ ,
Φρανκφούρτη, 1996 και το επιμέρους αναλυτικό άρθρο μου.
Η ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΑΞΟΠΑΤΡΙΑΡΧΕΣ
Στο Βυζάντιο ήταν τόσος ο φανατισμός και ο ανταγωνισμός
Ενωτικών και Ανθενωτικών, που δεν ήτανε σε θέση να δουν και να αντιληφθούν
τις σημαίες των Οθωμανών έξω από την Βασιλεύουσα.
Η εορταστική εθιμοτυπία της ενθρόνισης ακολουθεί
το βυζαντινό τυπικό της εκκλησίας.
Ο Σουλτάνος αναλαμβάνει το ρόλο του Αυτοκράτορα.
Επειδή χάθηκε ο μεγάλος σταυρός του Πατριάρχη στις ταραχές της κατάκτησης,
δωρίζει ο Σουλτάνος έναν νέο σταυρό.
Εκτός τούτου δωρίζει ο Μεχμέτ τον Πατέρα της εκκλησίας ένα άλογο
και τον εγγυάται το απαραβίαστο του προσώπου του, φορολογική απαλλαγή,
την προστασία του από τον εκθρόνιση – καθαίρεση και το δικαίωμα
αυτά τα προνόμια να τα κατέχει για πάντα και αιώνια να τα διαβιβάζει
στους διαδόχους του.
Βέβαια μετέπειτα σουλτάνοι και βεζίροι δεν θέλησαν βέβαια να θυμηθούν
επακριβώς αυτήν την υπόσχεση.
΄Οταν ο Μωάμεθ ο Β΄ κατέλυσε το 1461 την Βασιλεία της Τραπεζούντας,
πολλοί κάτοικοι ήλθαν στη Βασιλεύουσα και ζήτησαν αποζημίωση,
σφετεριζόμενοι τον πατριαρχικό θρόνο.
Το 1461 συκοφάντησαν τον ανθενωτικό Πατριάρχη στο Σουλτάνο
και επέτυχαν να ανεβάσουν στον πατριαρχικό θρόνο τον μοναχό
Συμεών τον Τραπεζούντιο.
Έτσι κατ΄ αυτόν τον τρόπο καταργήθηκε 14 χρόνια περίπου από την Αλωση..
το αφορολόγητο του αρχηγού της εκκλησίας, η προστασία από την εκθρόνιση
και το απαραβίαστο του προσώπου του μόνο και μόνο για να βάλλουν
στον πατριαρχικό θρόνο τον μοναχό Συμεών τον Τραπεζούντιο με τον όρο
να πληρώνει κατ΄ έτος φόρο χιλίων 1ΟΟΟ χρυσών.
Μετά από διετή Πατριαρχία, πρότεινε ο Μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως Διονύσιος
να ανεβάσει τον ετήσιο φόρο σε 2ΟΟΟ φλωριά και κατ΄ αυτόν τον τρόπο
προκάλεσε την καθαίρεση του Συμεών.
Το βέβαιο είναι, ότι σε διάστημα 77 ετών, δηλαδή από το 1633 μέχρι το 17ΟΟ
έγιναν περίπου πενήντα αλλαξι-πατριάρχες και οι περισσότεροι
διαμέσου δωροδοκίας, βλέπε ειδικό άρθρο μου και Παπαρηγόπουλο,
βιβλίο Δέκατον Τέταρτον, Αθήνα 1971, σ. 16.
Ο πρώτος ανθενωτικός Πατριάρχης Γεννάδιος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
μετά την καθαίρεσή του έδρασε στο Μοναστήρι του Αγίου Προδρόμου των Σερρών.
Η Κωνσταντινούπολη έπεσε στις 29. Μαϊου 1453, ημέρα Τρίτη.
Λίγες ημέρες προ της Αλωσης ο Μέγας Δούκας Νοταράς έλεγε, ότι προτιμότερο
είναι να δει να εξαπλώνεται στην Πόλη το σαρίκι των Τούρκων,
παρά την Μίτρα των καθολικών ιερέων.
Κατ΄ αρχάς μετά την Αλωση επιστρέφει στην Πόλη ησυχία και ευημερία.
Η κατακτηθείσα πόλη ζει μία καινούργια άνθιση. Έλληνες έρχονται
από όλα τα μέρη της κατεχόμενης Πατρίδας τους
και άνθρωποι όλων των θρησκειών: χριστιανοί Αρμένιοι, Εβραίοι, Τούρκοι.
Το 1481 την ημέρα του θανάτου του πορθητή έχει ο πληθυσμός τετραπλασιαστεί.
Η νέα Κωνσταντινούπολη ονομάζεται Istambul ίσως από το εις την Πόλη,
μία πλούσια πόλη, μέχρι ενός σημείου μία πολύ-πληθυσμιακή πολιτιστική
Μητρόπολη, μέσα στη λαμπρή κομψότητα των παλατιών και εκκλησιών
και τζαμιών, που είναι αρχιτεκτονικά πολύτιμα κοσμήματα.
Ένας τόπος πουθενά αλλού: Μία Ανατολική Πόλη στη Δύση, Εσπερία,
μία Πόλη της Δύσης-Εσπερίας στην Ανατολή.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Τελειώνοντας επιθυμώ να επισημάνω τα ερωτήματα,
που έχουν ανάγκη περαιτέρω αντιμαχόμενης έρευνας:
Ποια όμως συμπεράσματα πρέπει να βγάλουμε από την οθωμανική κυριαρχία,
που απέκοψε τον ελληνικό κόσμο από τα μεγάλα ιστορικά κινήματα,
της αναγέννησης, της μεταρρύθμισης, της επιστημονικής επανάστασης
του 17ου αιώνα, της διαφώτισης και της γαλλικής και βιομηχανικής επανάστασης,
που τόσο ισχυρά επηρέασε την ιστορική ανάπτυξη της Δυτικής Ευρώπης;;
και άλλους λαούς, εκτός από εμάς;
Ποια είναι τα συμπεράσματα που πρέπει να βγάλουμε από τις δωροδοκίες
και ρουσφετολογίες, αρχίζοντας από τους αρχηγούς της εκκλησίας
και τι ακριβώς συμπεράσματα πρέπει να βγάλουμε από τον συντηρητισμό
και της εμμονής στα παραδεδομένα και η άρνηση κάθε νεωτερισμού
στους πολιτικούς ή κοινωνικούς θεσμούς που επικρατούσε στην ιεραρχία
της Ορθόδοξης εκκλησίας που ενδυνάμωσαν
την ισχυρογνωμοσύνη και την απομόνωση;
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου