Κοιτάζοντας μια εικόνα, ακόμη και αν αυτήν την εικόνα
την έχει δημιουργήσει κάποιος άλλος άνθρωπος
(και σε μία φωτογραφία συμβαίνει αυτό)
σχεδόν πάντοτε το μάτι ταξιδεύει πάνω της φευγαλέα
και αν σταθεί θα είναι
είτε γιατί κάτι μας τράβηξε την προσοχή
είτε γιατί κάτι πάνω της είναι αναγνωρίσιμο
και το μυαλό "αγκιστρώνεται" προσπαθώντας
να ερμηνεύσει την εικόνα ακόμη και να την κατανοήσει,
να «λάβει το μήνυμα» αν μπορεί.
Είναι μια φυσιολογική λειτουργία
του ανθρώπινου μυαλού,
κι αυτό γιατί έτσι έμαθε να κατανοεί
τον κόσμο γύρω του
και όλες τις εικόνες που έπεφταν
στην οπτική του αντίληψη,
έστω και ασυνείδητα κάποιες φορές.
Έτσι γεννήθηκε και η γραφή άλλωστε.
Υπάρχουν εικόνες που έχουν θετική
και άλλες που έχουν
αρνητική επίδραση στην ψυχική μας,
ας την πούμε έτσι, διάθεση.
Έτσι γεννήθηκε και η μαγεία της εικόνας.
Από τις εικόνες των θηραμάτων
στα σπήλαια των προγόνων μας
έως και τα τοπία ή τις προσωπογραφίες
αγαπημένων μας προσώπων.
Κάποιες φορές, οι εικόνες αυτές
(ίσως και να είναι πιο σημαντικό)
να υπάρχουν από το να βλέπονται
στο βαθμό που λειτουργούν για
(ας το πούμε κι έτσι)
καθαρά λατρευτικούς σκοπούς.
Ίσως και το ελάφι, για παράδειγμα,
που σχεδίαζε ο άνθρωποςτης λίθινης εποχής
στους τοίχους της σπηλιάς του
(ανεξάρτητα από την αιτία που τον οδήγησε να το κάνει)
να ήταν τελικά
ένα μαγικό εργαλείο - όπλο στην διάθεσή του.
Ίσως και να έγινε, με αυτόν τον τρόπο,
ο μάγος-ιερατείο της "παρέας".
Το εκθέτει και λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο
και σα διακοσμητικό στοιχείο
ή και σα διδακτικό όργανο για τους νεώτερους,
της φυλής, κυνηγούς
αλλά κυρίως το προορίζει για τα πνεύματα.
Σε μεταγενέστερους καιρούς μάλιστα
βλέπουμε ότι ορισμένες εικόνες
είναι προσιτές μόνο
σε ένα περιορισμένο αριθμό μυημένων.
Η εκθεσιακές δυνατότητες της φορητής εικόνας
(όταν την ανακάλυψαν)
είναι κατά πολύ μεγαλύτερες από αυτές του μωσαϊκού
ή της τοιχογραφίας που προηγήθηκαν.
Με την ανακάλυψη της φορητής εικόνας
και πολύ αργότερα της φωτογραφικής εικόνας
που έρχεται να καταργήσει την έννοια του πρωτότυπου
αρχίζει και να απωθείται η λατρευτική αξία της εικόνας.
Αρχίζει αλλά δεν υποχωρεί δίχως αντιστάσεις.
Η λατρευτική αξία της εικόνας βρίσκει καταφύγιο
κυρίως στο ανθρώπινο πρόσωπο.
Στο πρόσωπο μακρινών
αλλά κυρίως πεθαμένων αγαπημένων μας.
Η εικόνα εδώ κρατάει ακόμα
( και μάλλον δεν θα το χάσει ποτέ)
το τελευταίο της ανάχωμα
και πολύ φυσιολογικά λειτουργεί
και σαν (ας το πούμε κι έτσι) αντικείμενο λατρείας.
Ακόμα και στην ψηφιακή εικόνα του υπολογιστή μας
μπορούμε να διακρίνουμε τα ίχνη αυτής ακριβώς
της λειτουργίας της εικόνας.
Πόσοι άραγε από εμάς δεν έχουμε
εικόνες αγαπημένων μας θεμάτων
και πολύ περισσότερο προσώπων
στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή μας;
Φιλικά πάντοτε
Πάν Καρτσωνάκης
Θα κλείσω, την εγγραφή μου, με δύο σκέψεις
του Αλπέρ Καμύ (Albert Camus)
"Τίποτα δεν αξίζει, στον κόσμο, που να μας κάνει
να λοξοδρομήσουμε από εκείνο που αγαπάμε."
"Μια αρνητική σκέψη εξυπηρετεί καλύτερα την τέχνη.
Τα αβέβαια και ταπεινά βήματά της
είναι τόσο αναγκαία για την κατανόηση
ενός μεγάλου έργου, όσο αναγκαίο
είναι το μαύρο στο άσπρο." Αλμπέρ Καμύ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου