Το μαθαίνεις μονάχα την ώρα που πεθαίνεις, μα 'ναι πολύ αργά.

 "Ο Νίτσε με δίδαξε...πως δεν πρέπει ποτέ 

να ‘χεις μια αντίληψη για τη ζωή 

που να σου επιτρέπει ελπίδες και ανταμοιβές. 

Είσαι ελεύθερος άνθρωπος, όχι μισθοφόρος...

Να παλεύεις χωρίς να καταδέχεσαι να ζητάς ανταμοιβή,

 [αυτό] είναι η αληθινή ελευθερία".

 "Και ποια είναι η πιο αψηλή εντολή;

 Ν’ αρνηθείς όλες τις παρηγοριές-θεούς,

 πατρίδες, ηθικές, αλήθειες - ν’ απομείνεις μόνος 

και ν’ αρχίσεις να πλάθεις εσύ, με μοναχά τη δύναμή σου, 

έναν κόσμο που να μην ντροπιάζει την καρδιά σου... 

Ποια ‘ναι η πιο αντρίκια χαρά;

 Ν’ αναλαβαίνεις την πάσα ευθύνη’’.

Σωτηρία θα πει να λυτρωθείς απ’ όλους τους σωτήρες·

 αυτή ‘ναι η ανώτατη λευτεριά, η πιο αψηλή,

 όπου με δυσκολία αναπνέει ο άνθρωπος. 

Αντέχεις;

Ε κακομοίρη άνθρωπε, μπορείς να μετακινήσεις βουνά, 

να κάμεις θάματα, κι εσύ να βουλιάζεις στην κοπριά, 

στην τεμπελιά και στην απιστία! 

Θεό έχεις μέσα σου, 

Θεό κουβαλάς και δεν το ξέρεις - το μαθαίνεις μονάχα

 την ώρα που πεθαίνεις, μα 'ναι πολύ αργά.

Ο Μιχάλης και η Μαριγώ Καζαντζάκη

 ‘’πρόλαβαν’’ πριν πεθάνουν να πληροφορηθούν 

ότι ο γιος τους ήταν αναρχικός, κομμουνιστής, 

άθεος, μηδενιστής, που όταν έφτανε

 για επίσκεψη στην Κρήτη 

πρώτο μέλημα της αστυνομίας ήταν να τον καλεί 

και να του κάνει συστάσεις, 

για να μη δημιουργήσει κι εκεί προβλήματα. 

Μάλιστα σε μια από τις επισκέψεις του στην Κρήτη

 του ζήτησαν να κάνει και γραπτή δήλωση

 για την ως τότε δράση του και να εκθέσει 

τα κοινωνικά του φρονήματα.

Το μόνο που ποθούσε βαθιά μες την ψυχή του

 ο Καζαντζάκης δεν ήταν τίποτε άλλο 

παρά αυτό που έγραφε στο φίλο του

 Δημήτριο Καλογερόπουλο το 1908 από το Παρίσι:

 ‘’Θέλω να σχηματίσω μια ατομική, 

δική μου αντίληψη της ζωής, μια θεωρία του κόσμου

 και του προορισμού τ’ ανθρώπου 

και σύμφωνα μ’ αυτήν, συστηματικά 

και με ορισμένο τρόπο και πρόγραμμα, 

να γράφω ό,τι γράφω’’.

 Γι’ αυτό ο Καζαντζάκης έγινε πολίτης του κόσμου. 

Δεν τον χωρούσε ο τόπος, όπου κι αν πήγαινε. 

Έψαχνε, αναζητούσε, δεν ησύχαζε ποτέ. 

Κέρδισε επάξια τον τίτλο του cosmopolitism universalis, 

ποτέ όμως δεν αποποιήθηκε την ταυτότητα του Έλληνα, 

κυρίως δε του Κρητικού. 

Λέγεται ότι σ’ όποιο μέρος του κόσμου κι αν ταξίδευε, 

κρατούσε πάντα μια χούφτα χώμα 

από τη γη που τον γέννησε. 

‘’Όπου παώ κρατώ πάντα ανάμεσα στα δόντια μου 

σα φύλλο δάφνης την Ελλάδα’’, έλεγε με υπερηφάνεια.

ΜΑΡΙΑ ΓΑΛΑΝΟΥ

Νίκος Καζαντζάκης ( 1883-1957)

 Ο Νίκος Καζαντζάκης υπήρξε 

ο μεγαλύτερος Έλληνας συγγραφέας

 των νεώτερων χρόνων. 

Υπήρξε επίσης φιλόσοφος, ποιητής, 

θεατρικός συγγραφέας. 

Σπούδασε νομικά και έκανε 

μεταπτυχιακά στο Παρίσι.

 Θεωρούσε δασκάλους του τον Όμηρο, 

το Δάντη και τον Μπεργκσόν. 

Το 1919 διορίστηκε από τον Βενιζέλο 

Γεν. Γραμματέας του Υπουργείου περιθάλψεως,

 υπεύθυνος για τους πρόσφυγες.

Τα πιο γνωστά του έργα: Οδύσσεια, 

Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946), 

Ο καπετάν Μιχάλης (1953), 

Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1954),

 Ο τελευταίος πειρασμός (1955), 

Ασκητική, Αναφορά στον Γκρέκο.