Ακόμη και ανθρώπινα ρομπότ είχε φτιαγμένα!

Στο εργαστήρι φτάνοντας η Θέτις για να πάρει

από τον μάστορα θεό τα όπλα για τον γιο της

ο ποιητής μην χάνοντας αυτήν την ευκαιρία

μας περιγράφει σύντομα και λίγο τ’ αργαστήρι.

Εκεί λοιπόν, στα φυσερά, τις εντολές του δίνει,

ο Ήφαιστος, με μοναχά τη σκέψη να δουλέψουν.

Ακόμη και ανθρώπινα ρομπότ είχε φτιαγμένα

γυναίκες και στου έρωτα την τέχνη προικισμένες. 

Από παιδί σαν διάβαζα, σχολείο, τέτοιους στίχους

την απορία κουβαλώ ακόμη τι μας κρύβουν.    

                    Πάν Καρτσωνάκης

Στο Σ της Ιλιάδας, την επονομαζόμενη Ραψωδία της Οπλοποιίας, 

ο Ήφαιστος δούλευε μόνος στο περίτεχνο εργαστήρι του, όταν τον είδε η Θέτιδα:

"μέσ’ στον ιδρώτα να στριφογυρνά γύρω από τα φυσερά του γιατί βιαζότανε. 

Είκοσι όλους κι όλους μαστόρευε τρίποδες, για να στέκουν γύρω-γύρω 

στην αίθουσα την στεριοκάμωτη κατά μήκος των τοίχων. 

Και κάτω από τη βάση του καθενός άρμοζε ρόδες χρυσές για να μπορούν αυτόματα, 

από μόνοι τους, (αυτόματοι, λέει ο Όμηρος) να μπαίνουν στων θεών τη σύναξη

 και πάλι μόνοι τους γυρνούν στο οίκημα. 

Ένα θαύμα να τους βλέπει κανείς" (Σ372-377).

Εδώ ο Όμηρος δεν περιορίζεται μόνο στη διατύπωση: Θα μπορούσαν να υπάρχουν

 αυτόματοι τρίποδες. 

Προχωρά ένα βήμα παρακάτω: Θα μπορούσαν να κατασκευαστούν τέτοιες 

αυτοκίνητες μηχανές από ένα τεχνίτη ικανό, της κλάσης του Ηφαίστου.

 Και θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν πρακτικά, θα μπορούσαν να κάνουν δουλειές, 

να εξυπηρετήσουν εδώ τους θεούς του Ολύμπου.

 Ούτε και αυτό το όραμα άργησε να βρει την υλοποίησή του.

Και προχωρά ο Όμηρος την τολμηρή τεχνική του σκέψη. 

Αυτός που μπορεί να φτιάχνει αυτοκίνητες μηχανές πρέπει να ’χει

 και το κατάλληλο εργαστήριο.

 Το νέο όραμα είναι: Θα μπορούσαν τα αυτόματα να μπουν στους τόπους

 παραγωγής, θα μπορούσαν να γίνουν αυτόματα εργαστήρια.

"... Πήγε (ο Ήφαιστος) στα φυσερά του, τα ’στρεψε προς την φωτιά 

και τα πρόσταξε (τα κέλευσε) ν’ αρχίσουν να δουλεύουν.

 Και τα φυσερά, είκοσι όλα μαζί, φυσούσανε μέσ’ στα καμίνια βγάζοντας 

κάθε λογής δυνατόν αέρα, άλλοτε γρήγορα σαν να βιαζότανε κι άλλοτε αργά, 

όπως ήθελε ο Ήφαιστος κι όπως το ζήταγε η δουλειά του" (Σ468-473).

Πρόκειται εδώ για την περιγραφή ενός πραγματικά αυτόματου χυτηρίου, 

όπου ο Ήφαιστος προστάζει είκοσι μαζί φυσερά ν’ αρχίσουν να δουλεύουν

 από μόνα τους, για να λιώσει το μέταλλο. 

Και μάλιστα τα φυσερά αυτά, χωρίς άλλη εξωτερική εντολή, μπορούν 

να αυτορυθμίζονται και να αυξομειώνουν την ταχύτητα λειτουργίας τους ανάλογα 

με τις ανάγκες της δουλειάς. 

Σύλληψη μεγαλοφυής: Θα μπορούσαν να υπάρξουν αυτόματοι τόποι δουλειάς,

 που θα λειτουργούσαν μόνο με έναν άνθρωπο, αυτόν που θα έδινε 

την αρχική εντολή, και στη συνέχεια οι μηχανές θα δούλευαν μόνες τους,

 αυτοπροσαρμοζόμενες στις συνθήκες και στις απαιτήσεις του έργου. 

Και το τεχνικό όραμα ολοκληρώνεται όταν ο ποιητής φτάνει

 με τη φαντασία του στο τέλος αυτής της ιδιόμορφης τεχνολογίας

 των αυτομάτων: - Δεν θα μπορούσε ο τεχνολόγος θεός μου, αναρωτιέται,

 να φτιάξει αυτοκίνητες μηχανές με ανθρώπινη μορφή, ικανότητες και γνώση;

"Είπε κι από τη θέση του αμονιού σηκώθηκε ο πελώριος όγκος αγκομαχώντας 

και κουτσαίνοντας… Από το πλάι τον κράταγαν χρυσές θεραπαινίδες, 

γυναίκες χρυσές, σκλάβες από χρυσό, που έμοιαζαν με ζωντανές κοπέλες.

 Μέσα τους είχαν λογικό, είχαν φωνή και δύναμη και απ’ τους αθάνατους θεούς 

έμαθαν κάθε τέχνη" (Σ41 0-420).

Να τα λοιπόν, δυο μυθικά αυτόματα ρομπότ, δυο αυτοκίνητες,

 ανθρωπόμορφες μηχανές, που προχωρούν με τη σειρά τους 

την τεχνολογία ένα ακόμη βήμα. 

Οι μηχανές αυτές έχουν "λογικό, φωνή και δύναμη" και "έμαθαν κάθε τέχνη". 

Καινούργια τεχνολογικά οράματα: Η δύναμη, η ενίσχυση δηλαδή των μικρών 

σε ισχύ εντολών για την πραγματοποίηση μηχανικών κινήσεων 

σημαντικής ισχύος, η φωνή, η κατασκευή δηλαδή μηχανών ικανών

 να παράγουν ήχο, το λογικό, η εσωτερική δομή των μηχανών αυτών, 

που τους επιτρέπει να μαθαίνουν και να κατέχουν δεξιότητες. 

Οι αναφορές αυτές έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι εισάγουν νέες έννοιες 

στην τεχνολογία, εκφράζουν τεχνολογικές προθέσεις,

 έστω και αν η υλοποίησή τους αποδίδεται σε θεούς.

πηγή

Δικό μας σχόλιο:

 Μέσα τους είχαν λογικό, είχαν φωνή

 και δύναμη κι απ’ τους αθάνατους θεούς 

έμαθαν κάθε τέχνη" (Σ41 0-420).

Κάθε τέχνη και από την Αφροδίτη, 

τη γυναίκα του Ήφαιστου 

(που είχε εραστή τον θεό Άρη)

την τέχνη του έρωτα.