Τι είναι η τέχνη;
Να ένα καλό ερώτημα, που ωστόσο, όσες απαντήσεις
και να έχουν δώσει φωτισμένοι δημιουργοί
και θεωρητικοί, μέσα στους τόσους αιώνες πολιτισμού
και πάλι θα ήταν αδύνατο να απαντηθεί.
Και γιατί να απαντηθεί, άλλωστε;
Η ερώτηση από μόνη της και μόνο με την ύπαρξή της,
εμπεριέχει ήδη μία απάντηση.
Γιατί θα πρέπει να είναι κάτι το συγκεκριμένο η τέχνη;
Όλη μας η ζωή μήπως δεν είναι στην πραγματικότητα
ή τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι, μια εφαρμογή
της υψηλότερης τέχνης;
Της τέχνης της ζωής!
Η τέχνη του ευ ζην, όπως έλεγε και ο Αλέξανδρος,
πως του είχε μάθει ο δάσκαλός του Αριστοτέλης
και φυσικά δεν εννοούσε την καλοπέραση.
Η τέχνη απλά έχει πολλές μορφές έκφρασης
και η πιο σωστή ερώτηση θα ήταν,
πως μπορώ να βιώσω την τέχνη μέσα στη ζωή μου;
Η τέχνη υπάρχει μέσα στην ίδια τη Ζωή
και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη μαζί της
και το μόνο που έχει ανάγκη
είναι τα "ανοικτά παιδικά μάτια" δίχως κουρτίνες,
όπως έλεγε και κάποιος φίλος μου χαρακτηριστικά,
παρά μόνο ανοικτό μυαλό.
Πολύ απλό, θα μου πείτε, αλλά κάνετε λάθος
γιατί ελάχιστοι άνθρωποι τα διαθέτουν
στην πραγματικότητα και το σημαντικότερο
ακόμα λιγότεροι τα διαθέτουν μέχρι την ηλικία
που να είναι σε θέση να τα αξιοποιήσουν δημιουργικά.
Μία διευκρίνιση εδώ νομίζω ότι χρειάζεται.
Παιδική ματιά και ανοικτό μυαλό, εκ πρώτης όψεως
δείχνουν ότι είναι το ίδιο αλλά έχουν μία διαφορά.
Έχω γνωρίσει αρκετούς ανθρώπους με παιδική ματιά
αλλά δίχως ανοικτό μυαλό και το αντίθετο.
Ο άνθρωπος γεννιέται και πεθαίνει,
ερωτεύεται πονάει και όταν αρχίζει να συνειδητοποιεί
αυτά που του συμβαίνουν
θέλοντας να τα εκφράσει
αρχίζει "να φιλοσοφεί και να δημιουργεί".
Ο άνθρωπος μιλάει, γράφει, τραγουδάει, χειρονομεί,
αφήνοντας τα χνάρια του σε μία προσπάθειά του
να διεισδύσει στο σκοτάδι που καλύπτει
τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής και του θανάτου,
της γνώσης του ποιος ή τι είναι, τι ήταν
αλλά και τι θα γίνει μετά τον θάνατό του.
Η γνώση του καλού και του κακού,
του νέου και του παλιού, του γνωστού και του άγνωστου.
Η ετυμολογία της λέξης ΝΟΥΣ
σημαίνει άλλωστε, νέου έσις,
δηλαδή επιθυμία του νέου,
του καινούργιου, του άγνωστου.
Ο άνθρωπος συνειδητοποιώντας
την σημασία του θανάτου και νιώθοντας
αυτή την πρόκληση, επιθυμεί να τον νικήσει
με κάθε τρόπο.
Ο άνθρωπος και μέσα στις σπηλιές έκανε τέχνη.
Ο καλλιτέχνης της σπηλιάς
πρόσφερε είδωλο στην κοινότητα
μπορεί και μόνο για διακοσμητικούς σκοπούς,
όπως κάποιοι ισχυρίζονται, αλλά προσωπικά πιστεύω
ότι οι διακοσμητικοί λόγοι δεν ήταν ο σκοπός του,
ήταν απλά το αποτέλεσμα,
ύστερα από την όποια άλλη χρησιμότητα της εικόνας.
Αυτό συμβαίνει ακόμα και σήμερα με τις ακριβές
παλιές εικόνες που διακοσμούν κάποια σαλόνια,
όχι φυσικά για λατρευτικούς λόγους.
Ο σκοπός του καλλιτέχνη της σπηλιάς,
μπορεί να ξεκίνησε πολύ απλά ως διδακτικός
προς τους νεώτερους κυνηγούς
αλλά κατέληξε να γίνει
περισσότερο τελετουργικός.
Πρόσφερε είδωλο σε μια προσπάθεια εξουσίας
πάνω στο υποκείμενο.
Πρόσφερε είδωλο στο ζώο που του ξέφυγε στο κυνήγι
σε μια προσπάθεια να ξεγελάσει την πείνα του
αλλά και κάρφωνε τα ακόντια πάνω του
και σε συγκεκριμένα σημεία, σε μια προσπάθεια
να δείξει αυτά τα σημεία στους νεώτερους
αλλά και με μία πίστη ότι αυτό μπορεί έτσι
να συμβεί με κάποιο μαγικό τρόπο
και στην πραγματικότητα.
Είναι ένας πανάρχαιος μαγικός τρόπος
ότι έτσι φέρνεις,
κάτω από τη δική σου κυριαρχία, τον κόσμο.
Ένας πανάρχαιος μαγικός τρόπος,
που οι ρίζες του χάνονται στα βαμμένα πρόσωπα,
στους χορούς και στη διακόσμηση
της ασπίδας του πολεμιστή ακόμη.
Η μαγεία είχε κι αυτή το ρόλο της στην τέχνη,
ένα ρόλο που στην πραγματικότητα
ποτέ δεν άφησε, κρατώντας τον έως τα σήμερα,
μικρότερο ίσως αλλά ευδιάκριτο ακόμη.
Ο Άνθρωπος από τότε αφήνει τα χνάρια του
και το κάνει αιώνες τώρα,
στην πραγματικότητα με το ίδιο πάθος,
αλλάζοντας κάθε φορά
μόνο το μέσο και την γραφίδα του!
Πάν Καρτσωνάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου