«Είναι κρίμα τα παιδιά να μαθαίνουν μόνο
για τον Ντα Βίντσι και να μη γνωρίζουν
από ποιους εμπνεύστηκε».
Αυτό το παράπονο είχε ο μηχανολόγος μηχανικός
Κώστας Κοτσανάς και αποφάσισε να αναλάβει δράση.
Με θαυμασμό στην αρχαιοελληνική τεχνολογία,
ερεύνησε, σχεδίασε και υλοποίησε 50 σημαντικές
εφευρέσεις των αρχαίων Ελλήνων.
Έπειτα τις φόρτωσε σε μια νταλίκα και, με στόχο
να αναδείξει μια ξεχασμένη πτυχή
του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, ξεκίνησε
να γυρίζει την Ελλάδα και το εξωτερικό
και να ξεναγεί αφιλοκερδώς μικρούς και μεγάλους
σε έναν κόσμο γοητευτικό
και εντελώς άγνωστο στους πολλούς.
Πόσοι άλλωστε γνωρίζουν ότι στην αρχαιότητα
είχαν «σινεμά» και έφτιαχναν ρομπότ-υπηρέτες,
ήξεραν πώς να φτιάξουν αυτοκινούμενα
οχήματα, χρησιμοποιούσαν γερανούς
και ευφυείς μηχανές
που λειτουργούσαν με κερματοδέκτη,
ενώ ξυπνούσαν με αυτόματα ξυπνητήρια;
Αυτός είναι, σύμφωνα με τον κ. Κοτσανά, ο δεύτερος
στόχος της έκθεσης: να αποδείξει πόσο κοντά
ήταν η αρχαιοελληνική τεχνολογία με τη σύγχρονη.
Και το απέδειξε. Η ανταπόκριση, μεγάλη.
Περισσότεροι από 200.000 επισκέπτες μετράνε
οι δύο κινητές εκθέσεις τον τελευταίο χρόνο.
Συνιστούν τμήματα του Μουσείου Αρχαίας
Ελληνικής Τεχνολογίας, το οποίο έχει την έδρα του
στο Κατάκολο και συμπεριλαμβάνεται μαζί
με το Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας στους δύο
από τους 10 προτεινόμενους
προορισμούς της «Le Monde».
Η δημιουργία του Μουσείου ξεκίνησε έπειτα
από «ένα τυχαίο γεγονός, μια συζήτηση
για τους "απτόμενους τροχούς" με τον αείμνηστο
Ανδρέα Δημαρόγκωνα, καθηγητή μου
στο Πανεπιστήμιο Πατρών», λέει ο κ. Κοτσανάς.
Ο ίδιος, λάτρης της «αξιοθαύμαστης αλλά
λησμονημένης τεχνολογίας», όπως την αποκαλεί,
έκανε τότε βουτιά
στο «αρχαιοελληνικό τεχνολογικό θαύμα».
Μέσα από μια επίπονη διαδικασία, η οποία
περιλάμβανε ενδελεχή έρευνα και συνδυασμό όλων
των πηγών αναφοράς σε κάθε εφεύρεση,
στην αρχαία ελληνική, λατινική και αραβική
γραμματεία, το όνειρο της δημιουργίας ενός Μουσείου
Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας
έγινε πραγματικότητα.
Χωρίς καμία οικονομική βοήθεια ή υποστήριξη,
ο ιδρυτής του Μουσείου μελέτησε
συγγράμματα, αγγειογραφικές πληροφορίες
και αρχαιολογικά ευρήματα,
σχεδίασε και εν συνεχεία κατασκεύασε
με τα χέρια του περίπου 300 αρχαίες
εφευρέσεις, δημιουργώντας την πληρέστερη
και εγκυρότερη έκθεση του είδους, παγκοσμίως.
Πολλά από τα εκθέματα είναι διαδραστικά,
ενώ άλλα συνοδεύονται από πλούσιο
οπτικοακουστικό υλικό σε διάφορες γλώσσες,
όπως επεξηγηματικές πινακίδες, γιγαντοαφίσες,
επιπλέον πληροφορίες, αναλυτικά σχέδια, βίντεο
και κινούμενα σχέδια που δείχνουν
πώς λειτουργούσαν οι μηχανισμοί.
Μέχρι και ντοκιμαντέρ έχει γυρίσει
ο εμπνευστής του εγχειρήματος, όπου εξηγεί
τη λειτουργία και τη σημασία των μηχανισμών.
Η έκθεση είναι ταξινομημένη σε ενότητες,
ενώ πολλά από τα εκθέματα έχουν παρουσιαστεί
σε διεθνή συνέδρια και εκθέσεις.
Κάποια από αυτά είναι το ρομπότ-υπηρέτρια
του Φίλωνα, ο «κινηματογράφος» του Ηρωνα
και το αυτόματο ρολόι του Κτησίβιου,
αλλά και ο αναλογικός υπολογιστής των Αντικυθήρων.
Η φιλοδοξία όμως του κ. Κοτσανά δεν σταμάτησε εκεί.
Αφού ζωντάνεψαν τα τεχνολογικά ευρήματα,
σειρά πήραν τα μουσικά όργανα.
Ο ίδιος ερεύνησε, μελέτησε και ανακατασκεύασε
42 αρχαιοελληνικά μουσικά όργανα και παιχνίδια.
Στη συνέχεια δημιούργησε ένα δεύτερο Μουσείο,
Αρχαίων Ελληνικών Μουσικών Οργάνων
και Παιχνιδιών, στο οποίο μπορεί να ακούσει
κανείς από τη λύρα του Ερμή
(το πρώτο έγχορδο όργανο με ηχείο
από καβούκι χελώνας και δέρμα βοδιού,
βραχίονες από κέρατα κατσίκας και χορδές
από έντερα προβάτου) μέχρι τη μεγαλοπρεπή
κιθάρα του Απόλλωνα
(ένα τεχνολογικά πολύπλοκο όργανο), την ομηρική
φόρμιγγα, την αρχαϊκή κιθάρα, τον ελικώνα
του Πτολεμαίου αλλά και τον αυλό, το δίαυλο,
τη σύριγγα του Πάνα, τη σάλπιγγα, τα κύμβαλα κ.ά.
Όπως περιγράφει ο δημιουργός του Μουσείου,
«σε μια αίθουσα κυριαρχεί η επιβλητική ύδραυλις
του Κτησιβίου, το πρώτο παγκοσμίως πληκτροφόρο
όργανο, από την οποία οι επισκέπτες μπορούν
να ακούσουν το τραγούδι του Σείκιλου,
το αρχαιότερο πλήρως σωζόμενο
αρχαιοελληνικό μουσικό κείμενο».
INFO: Αυτή την περίοδο η περιοδεύουσα έκθεση
βρίσκεται στη Σάμο (μέχρι τις 25.8),
ενώ η δεύτερη θα λειτουργήσει σύντομα
στην Αθήνα στον εκθεσιακό χώρο της Κλεισόβης 8.
[Πηγή Ελευθεροτυπία]
Τα έργα είναι ταξινομημένα σε ενότητες
και η περιήγηση περιλαμβάνει:
α) την ενότητα των 29 αρχαιοελληνικών ρολογιών
όπου δεσπόζουν το ξυπνητήρι του Πλάτωνος,
το εντυπωσιακό υδραυλικό ωρολόγιο του Αρχιμήδη
και το θαυμαστό αυτόματο ρολόι του Κτησίβιου
(ένα θαύμα του αυτοματισμού),
β) την ενότητα με τα καταπληκτικά «μαγικά»
αυτόματα των Αλεξανδρινών Μηχανικών
και την επιβλητική σε φυσικό μέγεθος
«αυτόματη υπηρέτρια»
(το πρώτο λειτουργικό ρομπότ της ιστορίας),
γ) τις ενότητες με το σταθερό και το κινητό
αυτόματο θέατρο του Ήρωνος
(δηλ. τον «κινηματογράφο»
και το «αυτοκίνητο - κουκλοθέατρο»
των αρχαίων Ελλήνων αντίστοιχα),
δ) την ενότητα με τις εφευρέσεις του Αρχιμήδη
(του σπουδαιότερου επιστήμονα όλων των εποχών),
ε) την ενότητα με τις εφευρέσεις του Πυθαγόρα,
του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Αρχύτα,
στ) την ενότητα με την ιατρική, την αγροτική,
την υφαντική και την αθλητική αρχαιοελληνική
τεχνολογία όπου εντυπωσιάζουν
ο «αργαλειός της Πηνελόπης» και η «ύσπληγα»
δηλ. ο μηχανισμός της αποφυγής της πρόωρης
εκκίνησης των αθλητών
(σε φυσικό μέγεθος και τα δύο),
ζ) την ενότητα με τις μεθόδους οικοδόμησης
του αρχαιοελληνικού αρχιτεκτονικού θαύματος
όπου εντυπωσιάζουν οι κάθε είδους γερανοί,
η) την ενότητα με τους επικουρικούς μηχανισμούς
του αρχαιοελληνικού θεάτρου
(«από μηχανής θεός», «περίακτοι»,
«εκκύκλημα», κ.ά.),
θ) την ενότητα με τα επιστημονικά όργανα,
τα εργαλεία και τα μηχανήματα των αρχαίων
Ελλήνων (διόπτρα, οδόμετρο, τόρνος, εσωτερικός
σπειροτόμος, παντογράφος, κ.ά)
ι) την ενότητα με την υδραυλική τεχνολογία τους,
ια) την ενότητα με τα εκπληκτικά τους αστρονομικά
μετρητικά όργανα (υπολογιστικός μηχανισμός
των Αντικυθήρων, αστρολάβος, τετράντας, κ.ά)
ιβ) την ενότητα με την αρχαιοελληνική
πολιορκητική τεχνολογία
(τα «τεθωρακισμένα» και το «πυροβολικό»
των αρχαίων Ελλήνων) όπως η ελέπολις
του Επιμάχου, η χελώνη και το τρύπανο του Διάδη,
ο πολυβόλος καταπέλτης του Διονυσίου, κ.ά,
ιγ) την ενότητα με τη αρχαιοελληνική ναυπηγική
τεχνολογία όπου παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη
των ελληνικών πλεούμενων
(π.χ. μονόξυλο, παπυρέλλα, ολκάς,
κυκλαδικό - μινωικό πλοίο, πεντηκόντορος,
διήρης, τριήρης, κ.ά.) και τέλος
ιδ) την ενότητα με τις εντυπωσιακές
τηλεπικοινωνίες των αρχαίων Ελλήνων
αλλά και τις μεθόδους κρυπτογράφησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου