Κάποτε, οι άνθρωποι, πίστευαν στην εικόνα
και οι ζωγράφοι υποστήριζαν - ερμήνευαν,
καθοδηγούμενοι από τους εκάστοτε χορηγούς τους,
την ιστορία.
Από τον εικονογράφο του ιερατείου
έως τον ζωγράφο της αυλής της κάθε εξουσίας
η εικόνα μπορεί και να λέει ψέματα.
Ακόμα και για λογαριασμό του πελάτη τους
σε δημοκρατικότερους καιρούς
ή γενικά δέσμιοι στο τι πουλάει στην αγορά
υπήρξαν τις περισσότερες φορές οι καλλιτέχνες.
Αυτό όμως είναι ένα μεγάλο, αλλά άλλο θέμα.
Με την ανακάλυψη της φωτογραφίας όμως
το ρόλο της αξιόπιστης απεικόνισης,
ανέλαβε η φωτογραφία
απελευθερώνοντας σιγά-σιγά τη ζωγραφική
από αυτήν την άχαρη χρήση.
Αλλά αυτό έγινε σιγά-σιγά όμως
παρόλη την επανάσταση
που έφερε η φωτογραφία
και στην έντυπη πληροφόρηση
αλλά και στο πορτραίτο.
Για την έντυπη πληροφόρηση δεν είναι ανάγκη
να πούμε τίποτα
αλλά για το πορτραίτο, έτσι για την ιστορία,
θα αναφέρω ότι οι πιο φανατικοί
πολέμιοι της φωτογραφίας, αυτής της νέας
ανακάλυψης - αποκάλυψης, υπήρξαν
το ιερατείο και οι ζωγράφοι
και ειδικά οι προσωπογράφοι.
Εδώ δεν μπορώ παρά για να δικαιολογήσω
και το ανακάλυψη - αποκάλυψη,
να μην μπω στον πειρασμό να αναφέρω ότι
μέχρι τότε, ούτε πολύ ούτε λίγο
δεν ήταν λίγοι αυτοί που πίστευαν ότι
ο προσωπογράφος
μόνο κατόπιν θείας χάρης κατόρθωνε και αποτύπωνε
το κατ εικόνα και ομοίωση πρόσωπο.
Η φωτογραφία, αυτό το μολύβι της φύσης,
ήλθε να τους πάρει
ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της αγοράς.
Αρκετοί ωστόσο, από τους προσωπογράφους,
άνοιξαν φωτογραφεία τελικά.
Η φωτογραφία έλεγε, τώρα πια, την αλήθεια
και ταυτόχρονα έγραφε ιστορία.
Αλλά, στην πραγματικότητα, αυτό δεν έγινε
ούτε τότε αλλά πολύ περισσότερο ούτε και σήμερα.
Δεν ισχύει σαν κανόνας και ειδικά στην τέχνη
αλλά και στην ειδησεογραφία αρκετές φορές.
Στην τέχνη μάλιστα και όταν γράφω ότι η εικόνα
μπορεί να λέει και ψέματα δεν κυριολεκτώ.
Στην τέχνη δεν λέει ψέματα αλλά ιστορεί και πρέπει
την προσωπική αλήθεια του καλλιτέχνη.
Ο σκοπός της τέχνης δεν είναι ειδησεογραφικός
αλλά ο καλλιτέχνης οφείλει να είναι ειλικρινής.
Να απαθανατίζει την δική του αλήθεια.
Φυσικά το ψέμα, στην εικόνα, είναι παντού
και ειδικά στις μέρες μας όλο και λιγότεροι άνθρωποι
πιστεύουν στην αντικειμενική αλήθεια της εικόνας.
Συνειδητοποιούν ότι ούτε η φωτογραφία
λέει την αλήθεια τώρα πια.
Ούτε και ο κινηματογράφος μπορεί να λειτουργήσει
σαν ντοκουμέντο στις ειδήσεις
ούτε η φωτογραφία, γιατί πέρα από το ψεύτικο
και το "στημένο",
υπάρχει τώρα και το ψηφιακά επεξεργασμένο.
Τώρα όμως που η εικόνα
μπορεί και να λέει ψέματα,
τι θα γίνει;
Ότι έγινε με τη ζωγραφισμένη εικόνα
ή και με τον έντυπο λόγο.
Όταν οι άνθρωποι ανακάλυψαν ότι μπορεί
και να μη λέει την αλήθεια
τότε μπορεί και να είναι λογοτεχνία, ποίηση,
τέχνη, προσωπική έκφραση ή οτιδήποτε άλλο.
Προπαγάνδα, για παράδειγμα!
Φιλικά πάντοτε
Πάν Καρτσωνάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου