Περπατώντας αργά στην προκυμαία, «υπάρχω;» λες, κι ύστερα: «δεν υπάρχεις!»

Πρέβεζα

Θάνατος είναι οι κάργες που χτυπιούνται

στους μαύρους τοίχους και στα κεραμίδια,

θάνατος οι γυναίκες που αγαπιούνται

καθώς να καθαρίζουνε κρεμμύδια.

5

Θάνατος οι λεροί, ασήμαντοι δρόμοι

με τα λαμπρά, μεγάλα ονόματά τους,

ο ελαιώνας, γύρω η θάλασσα, κι ακόμη

ο ήλιος, θάνατος μέσα στους θανάτους.

Θάνατος ο αστυνόμος που διπλώνει,

10

για να ζυγίσει, μια «ελλιπή» μερίδα,

θάνατος τα ζουμπούλια στο μπαλκόνι

κι ο δάσκαλος με την εφημερίδα.

Βάσις, Φρουρά, Εξηκονταρχία Πρεβέζης.

Την Κυριακή θ’ ακούσουμε τη μπάντα.

15

Επήρα ένα βιβλιάριο Τραπέζης,

πρώτη κατάθεσις δραχμαί τριάντα.

Περπατώντας αργά στην προκυμαία,

«υπάρχω;» λες, κι ύστερα: «δεν υπάρχεις!»

Φτάνει το πλοίο. Υψωμένη σημαία.

20

Ίσως έρχεται ο κύριος Νομάρχης.

Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους

αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία…

Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους,

θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το καλοκαίρι του 1922. 

Είναι η εποχή της ερωτικής σχέσης του με την Πολυδούρη, μιας σχέσης

 που ο Καρυωτάκης διακόπτει απότομα, αναστατωμένος

 από την ανακάλυψη της μοιραίας αρρώστιας που τρέχει ανίατη στις φλέβες του. 

Τον Φεβρουάριο του 1923 δημοσιεύει στον Νουμά το τετράστιχο:

Στον τεφρό πέρα ορίζοντα η αγάπη μου αχνοσβήνει.

Οι φίλοι αποτραβήχτηκαν, για πάντα, οι τελευταίοι.

Σ' όλα έκλεισα την πόρτα μου, κ' έρημος έχω μείνει

τώρα που ακούω το θάνατο στις φλέβες μου να ρέει.

Λίγο αργότερα θα δημοσιεύσει το ποίημα «Τραγούδι παραφροσύνης», 

που θα συμπεριλάβει ως «Ωχρά σπειροχαίτη» στο Ελεγεία και Σάτιρες. 

Το τρομερό μυστικό εξομολογείται στη Μαρία Πολυδούρη, 

η οποία και του απαντά στις 12.10.1922 με ένα γράμμα αποκαλυπτικό,

 τόσο για τα συναισθήματά της απέναντί του

 όσο και για τη δική του αντίδικη μοίρα:

Ω! αν ήξερες πόσο κακό μου κάνει να σκέπτομαι πως συ, το ευγενικό 

και εξιδανικευμένο πλάσμα με τη θεϊκή ψυχή, φέρεσαι έτσι από ανάγκη 

στις ελεεινές αυτές ακάθαρτες γυναίκες που σου χάλασαν την υγεία σου… 

...............πόσο κακό μου κάνει… πόσο κακό!…

Αυτοκτονεί στην Πρέβεζα ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης. 

Οι συνθήκες της αυτοκτονίας του και κυρίως η αφορμή που τον οδήγησε

 σε αυτή την πράξη θα παραμείνουν πάντα ένα μυστήριο. 

Γιατί, σύμφωνα με τη σύγχρονη έρευνα, ο Καρυωτάκης δεν αυτοκτόνησε

 από κατάθλιψη, ούτε εξαιτίας της μετάθεσής του στην Πρέβεζα,

 παρόλο που και οι δύο αυτοί λόγοι οπωσδήποτε επηρέασαν σοβαρά 

την ψυχική του διάθεση. 

Η αποχαιρετιστήρια επιστολή του προβλημάτισε και συζητήθηκε

 σχεδόν όσο κανένα άλλο κείμενο Έλληνα λογοτέχνη. 

Γνωρίζουμε το περιεχόμενό της μέχρι το 1980 χωρίς τα σημεία 

που βρίσκονται σε παρένθεση.

 Ας θυμηθούμε το περιβάλλον και την ατμόσφαιρα της εποχής. 

Ο ποιητής βρίσκεται με δυσμενή απόσπαση στην Πρέβεζα, 

με μια απειλητική κατηγορία να τον βαραίνει.

«Ας θυμηθούμε εδώ ότι ο Καρυωτάκης», μας λέει η Χριστίνα Ντουνιά, 

μελετήτρια του έργου του ποιητή, «τον Ιανουάριο του 1928, όταν αρχίζουν 

οι διώξεις της υπηρεσίας εναντίον του, με αποκορύφωμα την αυθαίρετη 

μετάθεσή του στην Πρέβεζα, εκλέγεται Γενικός Γραμματέας

 των Δημοσίων Υπαλλήλων της Αθήνας σε μια στιγμή που το συνδικαλιστικό

 κίνημα δείχνει μια ιδιαίτερη δραστηριότητα. 

Επιπλέον ορισμένα δημοσιεύματα με την υπογραφή του,

 αλλά και ψευδώνυμα, που αποκαλύπτουν τη διασπάθιση 

του δημοσίου χρήματος και την αναξιοκρατία, τον φέρνουν αντιμέτωπο 

με τον ίδιο τον υπουργό.

ΠΗΓΗ