Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2018

Ιωάννης Συκουτρής. Ένας φιλόλογος μιλάει για την γλώσσα και η σχέση του με την Κόρινθο.

Βιογραφία
Ο Συκουτρής γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1901. 
Τα οικονομικά μέσα της οικογένειάς του ήταν περιορισμένα αλλά οι εξαιρετικές 
σχολικές επιδόσεις του τού εξασφάλιζαν την οικονομική υποστήριξη 
της αρχιεπισκοπής Σμύρνης ώστε να κατορθώσει να ολοκληρώσει 
την φοίτησή του στο σχολείο.
 Οι φιλολογικές του επιδόσεις φάνηκαν ήδη από τα κείμενα που έγραφε σε σχολικό 
περιοδικό και από την ικανότητα χειρισμού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. 
Το 1918 αποφοίτησε από την Ευαγγελική Σχολή και διορίστηκε δάσκαλος
 στο χωριό Γκιαούρκιοϊ της Μαγνησίας.

Το 1919 γράφτηκε αναδρομικά ως δευτεροετής στην Φιλοσοφική Σχολή 
του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1922. 
Τα χρόνια των σπουδών του τα οικονομικά προβλήματα συνεχίζονταν, 
αλλά κάλυπτε τις ανάγκες του με την εργασία του ως βοηθού στο Σπουδαστήριο 
της Φιλοσοφικής Σχολής και με τα έσοδα από τις υποτροφίες 
του Σεβαστοπούλειου Διαγωνισμού, στον οποίον συμμετείχε δύο φορές. 
Τα επόμενα δύο χρόνια μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε ως καθηγητής
 στο Παγκύπριο Ιεροδιδασκαλείο της Λάρνακας και παράλληλα ασχολήθηκε 
με την μελέτη ποικίλων εκφάνσεων του κυπριακού πολιτισμού και προσπάθησε 
να οργανώσει την πνευματική και επιστημονική ζωή του τόπου ιδρύοντας
 συλλόγους και εκδίδοντας το περιοδικό Κυπριακά Χρονικά.

Το 1924 επέστρεψε στην Αθήνα, ενώ το 1925 αναγορεύτηκε διδάκτορας 
και αναχώρησε για σπουδές Κλασικής Φιλολογίας στην Γερμανία, 
όπου παρέμεινε μέχρι το 1929. Σπούδασε στα πανεπιστήμια του Βερολίνου 
και της Λειψίας κοντά σε μεγάλους φιλολόγους όπως ο Ούλριχ Βιλαμόβιτς
 και ο Βέρνερ Γιαίγκερ. Εκείνα τα χρόνια ήταν τα πιο παραγωγικά 
σε φιλολογικές μελέτες τις οποίες δημοσίευε σε πολλά φιλολογικά περιοδικά. 
Η διδακτορική του διατριβή είχε θέμα τον Επιτάφιο του Δημοσθένη
 για τους πεσόντες Αθηναίους οπλίτες της Χαιρώνειας, οποίος εθεωρείτο νόθο έργο 
και ο Συκουτρής απέδειξε ότι ήταν γνήσιος. 
Ενδεικτικό της φήμης που απέκτησε είναι το γεγονός ότι ο Βιλαμόβιτς 
τον είχε εντάξει στον φιλολογικό σύλλογο Graeca Wilamowitziana, 
τον οποίον αποτελούσαν φιλόλογοι οι οποίοι στις συναντήσεις του ερμήνευαν
 κλασικούς Έλληνες συγγραφείς. 
Ο Συκουτρής ήταν το μόνο μη γερμανικής καταγωγής μέλος που συμμετείχε
 στον σύλλογο.
 Εκτός από τις ποικίλες δημοσιεύσεις σε φιλολογικά περιοδικά ο Συκουτρής
 ανέλαβε και την έκδοση των λόγων του Δημοσθένη για τον εκδοτικό οίκο Teubner.

Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα άρχισε να διδάσκει στο Αρσάκειο
 και το 1930 εξελέγη υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. 
Το εναρκτήριο μάθημά του είχε το θέμα «Φιλολογία και ζωή». 
Παράλληλα με τις παραδόσεις μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο 
και τις δημοφιλείς διαλέξεις και τα σεμινάρια σε ποικίλα θέματα, 
όχι μόνο κλασικής, αλλά και νεοελληνικής και σύγχρονης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, 
συνέχισε το επιστημονικό του έργο.
 Ανέλαβε την πρωτοβουλία για την οργάνωση της σειράς Ελληνική Βιβλιοθήκη 
της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία θα περιελάμβανε σχολιασμένες
 και μεταφρασμένες εκδόσεις κειμένων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. 
Το 1934 εξέδωσε τον πρώτο τόμο της σειράς, το Συμπόσιο του Πλάτωνα,
 και άρχισε να προετοιμάζει την έκδοση της Ποιητικής του Αριστοτέλη,
 η οποία εκδόθηκε το 1937 μετά τον θάνατό του.

Έκδοση του Συμποσίου
 και οι επιθέσεις κατά του Συκουτρή
Το 1933 του προτάθηκε η έδρα της κλασικής φιλολογία
 του Πανεπιστημίου της Πράγας, αλλά δεν αποδέχτηκε την θέση.
 Το 1934 εκδίδεται το Συμπόσιον σε επιμέλεια (μετάφραση και σχόλια)
 και γίνεται δεκτό με ενθουσιασμό.
 Είναι το πρώτο έργο της Ελληνικής Βιβλιοθήκης της Ακαδημίας Αθηνών.
  Το 1936 υπέβαλε υποψηφιότητα για την έδρα καθηγητή της Αρχαίας 
Ελληνικής Φιλολογίας στην Φιλοσοφική Σχολή. 
Από εκείνη την χρονιά, και με αφορμή το κεφάλαιο της εισαγωγής 
του Συμποσίου που αναφερόταν στις γενετήσιες σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα 
και ειδικότερα στην παιδεραστία, άρχισε να δέχεται πολλές επιθέσεις 
από ακαδημαϊκούς και εξωακαδημαϊκούς κύκλους, αρχικά από την εφημερίδα 
Επιστημονική Ηχώ και στην συνέχεια από διάφορους συλλόγους
 και από την Ιερά Σύνοδο.
 Για το ίδιο θέμα κατατέθηκαν εναντίον του δύο μηνύσεις.
 Ο Συκουτρής ανέτρεψε όλα τα επιχειρήματα των αντιπάλων με δημοσίευμά του
 «Η εκστρατεία κατά του Συμποσίου. 
Τα κείμενα και οι κολουροπώλαι, 1937».
 Απογοητευμενος από τον κοινωνικό του περίγυρο και την πολεμική που δέχτηκε, 
κλείστηκε στον εαυτό του και τελικά οδηγήθηκε στην αυτοκτονία.
Αυτοκτονία
Ο Ιωάννης Συκουτρής αυτοκτόνησε στην Κόρινθο
 στις 21 Σεπτεμβρίου του 1937.
 Τον εντόπισε νεκρό το επόμενο πρωί ο ιδιοκτήτης
 του ξενοδοχείου «Κεντρικόν» όπου διέμενε. 
Λίγες ώρες πριν από τον θάνατό του είχε περπατήσει στον Ακροκόρινθο. 
Η κηδεία του έγινε από το Πρώτο Νεκροταφείο στις 22 Σεπτεμβρίου, 
παρουσία της συζύγου του, λίγων καθηγητών του Πανεπιστημίου και μαθητών του.
 Αρχικά είχε ανακοινωθεί ότι πέθανε από συγκοπή, αλλά αργότερα έγινε γνωστό 
ότι είχε πάρει δηλητήριο.

Δεν υπάρχουν σχόλια :