Πρόκειται για θραύσμα αγγείου*
που χρονολογείται τον 5ο αιώνα π. Χ.
και ανακαλύφθηκε στα νότια της Ακρόπολης
κατά την διάρκεια κατασκευής δρόμου
μεταξύ 1955/1960.
Βρίσκεται στο Μουσείο της Ακροπόλεως
(εκθ. Αρ. Νρ. ΝΑ 55, Αα, 4).
Ερώτημα μεγάλο αποτελούν οι γνώσεις
του Ομήρου περί των αστέρων και ειδικότερα
στην αναφορά του για τους δορυφόρους
του Άρη, τον Φόβο και το Δείμο
που είναι αδιάκριτοι
με γυμνό οφθαλμό.
Επιπρόσθετα θα τονίσουμε τη μικροκατασκευή
του μηχανισμού των Αντικυθήρων, όπου
τα χαραγμένα γράμματα ή λέξεις, αν θέλετε,
δεν διαβάζονται με γυμνό οφθαλμό.
Υπήρχαν λοιπόν μεγεθυντικοί φακοί
στην αρχαιότητα;
Είχαν οι αρχαίοι δημιουργήσει
φακό με την ύαλο;
Ο φακός από την αρχαία Παρθία,
βρέθηκε κοντά στην Βαγδάτη (ΙΡΑΚ),
ο ειδικευμένος του Βρετανικού Μουσείου
τον δείχνει για φωτογράφηση.
Η απάντηση είναι παλαιά και είναι καταφατική.
Οι αστρονομικές παρατηρήσεις των αρχαίων
δεν μπορούσαν να γίνουν με γυμνό οφθαλμό.
Ήδη ο αναφερόμενος Ίππαρχος με την ένταση
του φωτός των αστεριών επινόησε την κλίμακα
των μεγεθών τους.
Δηλαδή, πως μετρούσε την ένταση;
Έκλεινε το μάτι του και κοιτούσε τα αστέρια;
Ο Αρχιμήδης το 3ο αιώνα π.Χ.
κατάκαψε το ρωμαϊκό στόλο με τα περίφημα
κάτοπτρά του. Τι ήταν αυτά; Απλά καθρεπτάκια;
Κάνανε και μερικοί Αμερικάνοι το πείραμα
με καθρέπτες και επειδή δεν πέτυχε συμπέραναν
πως είναι μύθευμα
τα περί κατόπτρων του Αρχιμήδη.
Κούνια που τους ...κούναγε.
Τι εννοούσαν με τη λέξη 'κάτοπτρο';
Τον καθρέπτη που βλέπουμε τη φάτσα μας;
Ε, είμαστε για γέλια.
Ας δούμε τι λέει ο Ζωναράς (12ος αιώνας)
για το 'όπλο' του Αρχιμήδη:
«κάτοπτρον γάρ τι πρός τόν ηλιον ανατείνας
τήν τε ακτΦνα αυτού ές αυτό εισεδέξατο
καί τον αέρα απ' αυτής τη πυκνότητι
καv τη λειότητι του κατόπτρου πυρώσας
φλόγα τε μεγάλην εξέκαυσε και πάσαν αυτήν
ες τας ναυς υπό την του πυρός οδόν ορμούσας
ενέβαλε και πάσας κατέκαυσεν.»
Μπήκαν, λέει, οι ακτίνες του ήλιου στο κάτοπτρο
από όπου βγήκε μεγάλη φλόγα που όρμησε
πάνω στα πλοία και τα έκαψε.
Ο οπτικός φακός του 2ου αιώνα π.Χ.,
αν και έχει ορισμένα χτυπήματα εντούτοις
δεν παύει να προκαλεί με την παρουσία του.
Διέλυσε ένα μύθευμα
αρκετών ευρωπαϊκών αιώνων...
Αναρωτιούνται οι επιστήμονες τι ήταν
το κάτοπτρο αυτό; Από τι ήταν φτιαγμένο;
Από ύαλο; Άγνωστο. Είπαμε, οι σοφοί
δεν μαρτυρούσαν τα μυστικά τους.
Και τώρα υπάρχουν οι αμφισβητίες
της ύπαρξης του τηλεσκόπιου
ή αστεροσκόπιου
στην αρχαιότητα. Στηρίζονται, βέβαια,
στην ευρωπαϊκή σοφία, όπου η επεξεργασία
της υάλου για την κατασκευή φακού έγινε,
λένε, στη περίοδο της Αναγέννησης
(Νεύτων κλπ).
Και όμως υπάρχουν στοιχεία που διαγράφουν
αυτή την τοποθέτηση.
Γιατί άλλο η Αναγέννηση και άλλο η Γέννηση.
Είναι δυνατό να δημιουργούν
οικιακά σκεύη από ύαλο εδώ και χιλιάδες χρόνια
και να μην έχουν αντιληφθεί πως το υλικό αυτό
έχει τη δυνατότητα οπτικής μεγέθυνσης
ενός αντικειμένου; Ένα λογικό όν
θα απαντήσει αμέσως: Όχι!
Ευτυχώς που κάτι διασώθηκε
και ακουμπούμε πάνω σε αυτό.
Η αρχαιολόγος και συγγραφέας
Wei Yu (Κινέζα)
στο βιβλίο της που έχει τον τίτλο:
«Unraveling the Mask of Prehistoric
Civilization - The Unknown Ages» αναφέρει
για τις ανασκαφές που διενεργήθηκαν
στην αρχαία Παρθία -βασίλειο
που δημιουργήθηκε
από Μακεδόνες στρατηγούς του Αλεξάνδρου,
γι' αυτό ό,τι αρχαιολογικό βγαίνει στο φως
είναι ελληνικό.
(Την περιοχή καταλαμβάνει σήμερα το Ιρακ).
Στο βιβλίο της η Wei Yu παρουσιάζει δύο
σημαντικά πράγματα. Πρώτον την αρχαιότερη
μπαταρία του κόσμου, το 200 π.Χ. περίπου
(ναι, υπήρχε και τότε η μπαταρία μολύβδου)
και Δεύτερον που μας ενδιαφέρει
στο προκείμενο θέμα μας: Οπτικό Ύαλο.
Μεγεθυντικό φακό, δηλαδή!
Αποσυντίθεται έτσι ένας ακόμη μύθος
πως ο οπτικός ύαλος δημιουργήθηκε
τον 16ο αιώνα.
Σημειώνει μάλιστα η συγγραφέας:
«In textbooks, we are told that the earliest
optical lens polishing techniques appeared
in 16th century Europe. However,
this polished lens is an ancient relic
2200 years old.»
Στα ελληνικά:
«Στα εγχειρίδια έχουμε πει ότι πιο πρόσφατες
τεχνικές στίλβωσης φακών εμφανίστηκαν
στην Ευρώπη τον 16ο αιώνα.
Εντούτοις αυτός ο στιλβωμένος φακός
είναι ένα αρχαίο λείψανο 2.200 ετών»
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ:
η ευρωπαϊκή σκέψη
εδράζεται (στρογγυλοκάθεται, δηλαδή)
στη ρωμαϊκή που εκπορεύεται
από την ελληνική
(την αρχαία πάντα φυσικά!)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου