Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την αγάπη
και την προσκόλληση που έδειχναν οι πρόγονοί μας
στη γραμμή καταγωγής τους
(μητρογραμμική ή πατρογραμμική),
και του ρόλου που έπαιζε στον καθορισμό
της κοινωνικής θέσης, έχει ενδιαφέρον να δούμε
την καταγωγή του Χείρωνα.
Αντίθετα από τους άλλους κένταυρους, ο Χείρων
δεν κατάγεται από τους Λαπίθες.
Κατάγεται από τον Κρόνο και τη νύμφη Φιλύρα.
Όπως και άλλοι ολύμπιοι,
ο Χείρων είναι παιδί του Κρόνου.
Ωστόσο, δεν κατέχει κάποιο ιδιαίτερο βασίλειο
όπως οι άλλοι θεοί. Δεν δρα μέσα σε ένα
προαποφασισμένο εννοιολογικό πλαίσιο.
Μοιάζει περισσότερο να είναι απλά
ένα τμήμα –ένα ουσιαστικό τμήμα- του κόσμου,
που μπορεί να ενώσει κάποια ρήγματα στις λογικές
αλληλουχίες της εικόνας που έχουμε για τη δημιουργία.
Αυτή φαίνεται να είναι και η πλέον ενδιαφέρουσα
από τις σύγχρονες απόψεις για τη λειτουργία
της μαγείας, όπως την ανέπτυξε ο Ιταλός
ανθρωπολόγος de Μartino, που ερμηνεύει
σε μεγάλο βαθμό την ανάγκη των αρχαίων λαών
να διαμορφώνουν και να ερμηνεύουν τις λογικές
ανακολουθίες του περιβάλλοντος κόσμου
με τρόπο μαγικό.
Ο Χείρων κατέχει μια εγγενή γνώση του φυσικού
κόσμου, που συμβολίζεται εξωτερικά
με την κτηνώδη φύση του αλόγου.
Ο δίμορφος Χείρων τον περιγράφει
ο Απολλόδωρος, μια αναφορά που εκ πρώτης όψεως
φαίνεται περιττή. Άλλωστε, κάθε κένταυρος
κατείχε μια διπλή ανθρώπινη και ζωική μορφή.
Εντούτοις, όλοι οι άλλοι κένταυροι λειτουργούν
μόνο σε έναν κόσμο, αυτόν της αγριότητας
και των ενστίκτων. Ο Χείρων μόνος του γεφυρώνει
το χάσμα μεταξύ της φύσης και του πολιτισμού,
λειτουργώντας ως αγωγός διαβίβασης εκείνων
των ιδιοτήτων του φυσικού κόσμου που πιθανώς
θα ωφελήσουν τον πολιτισμό με τις διδασκαλίες του.
Η εγγενής γνώση του για τη μαγεία του φυσικού
κόσμου μεταφέρθηκε στους διάσημους
ήρωες-θεραπευτές μαθητές του,
και μέσω αυτών, στον υπόλοιπο κόσμο.
Φαίνεται πως οι μύθοι για τη μαγεία του Χείρωνα
αυξήθηκαν σημαντικά με την πάροδο του χρόνου.
Διατηρούμε μόνον κάποιους υπαινιγμούς
για την προέλευσή του και ακόμα λιγότερες
πληροφορίες για τους συγκεκριμένους τρόπους
με τους οποίους να εκπλήρωσε
το σκοπό του –δηλαδή τις μαγικο-θεραπευτικές
δεξιότητες που δίδασκε στους μαθητές του,
και τους τρόπους με τους οποίους εξελίχθηκαν
οι δεξιότητες. Έχει υποτεθεί στο παρελθόν
και σε ένα βαθμό είναι αποδεκτό ότι καθώς
μεταβάλλονταν οι ιδέες περί εκπαίδευσης,
αναπτύσσονταν και οι ιδέες για τη σοφία του Χείρωνα
όπως και οι απόψεις για τον τρόπο με τον οποίο
εκπαίδευε τους μαθητές του,
ιδέες που υποστήριξε ο Πίνδαρος:
«Αλλά ο ξανθός Αχιλλέας, μένοντας στο σπίτι
της Φιλύρας σαν παιδί, έκανε έργα μεγάλα, συχνά
κραδαίνοντας στα χέρια του ένα ακόντιο με μια κοντή
λεπίδα (βραχυσίδαρον άκοντα), γοργός σαν τον άνεμο,
έφερε το θάνατο στα άγρια λιοντάρια στη μάχη,
σκότωσε κάπρους άγριους κι τα ασθμαίνοντα
κουφάρια τους στον Κένταυρο, τον γιο του Κρόνου,
στην αρχή σαν ήταν εξι χρόνων, και κατόπιν
όλο το χρόνο που ‘μεινε εκεί, ένα παιδί
που το παιχνίδι ήταν άθλοι δυνατοί.
Τον θαύμαζε η Άρτεμις και η θαραλλέα Αθηνά,
γιατί τα ελάφια τα σκότωνε δίχως σκυλιά
και δόλιες παγίδες. Γιατί εκείνος υπερείχε στα πόδια.
Όλα αυτά που αφηγούμαι έπος των προγόνων είναι».
Η αρχαιότητα των ιδεών
που αφορούν στον Χείρωνα πιστοποιείται
από τη φανερή ανάγκη του Πίνδαρου
να ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι επινόηση δική του
το γεγονός ότι ο Αχιλλέας διδάχθηκε να κυνηγά
με αυτόν τον τρόπο, ούτε κάποιες πολιτισμικές εξελίξεις.
Είναι ένα γνωστό γεγονός που έμαθε
από παλαιότερες ιστορίες. Στην εποχή του
οι άνθρωποι ανέπτυξαν άλλες ιδέες για τη γνώση
και τις διδασκαλίες του Χείρωνα,
τις οποίες επιχειρεί να περιγράψει λεπτομερειακά:
«Ο Χείρων με τη βαθιά του γνώση
τον Ιάσονα δίδαξε
στη λίθινη κατοικία του
και τον Ασκληπιό μετά από αυτόν
και του δίδαξε την τέχνη
τη θεραπευτική με χέρια ευγενικά.
Συν τω χρόνω γάμο κανόνισε
για την αγλαόκολπη κόρη του Νηρέα,
δίδαξε τον γιο της τον ευγενή τρέφοντας
το πνεύμα του με τα πρέποντα.
Κι όταν οι άνεμοι τον έσπρωξαν στην Τροία,
στάθηκε ανάμεσα στις λόγχες
και τις κραυγές της μάχης».
Anthropology of magic in ancient Greece:
centaur Chiron
Δικό μας σχόλιο:
Χείρων Κένταυρος
(χείρ + κεντώ την αύρα)
Σας θυμίζει τίποτα;
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου