Στην Ελλάδα, όπως έχουμε ξαναπεί,
το σύστημα της ελεύθερης αγοράς εκτός
από συκοφαντημένο είναι και κάτι το παντελώς άγνωστο.
Το μεταπολεμικό μοντέλο
του κρατικού καπιταλισμού
διαδέχθηκε το μεταπολιτευτικό
του παρασιτικού Παπανδρεϊκού σοσιαλισμού.
Η άγνοια των στοιχείων κανόνων της οικονομίας
και των κριτηρίων που προάγουν την κοινωνική
ευημερία και οικονομική ανάπτυξη δημιουργεί
παρεξηγήσεις και σύγχυση.
Οι ιδιωτικοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων
εμφανίζονται ως μια λύση στο πρόβλημα
της χρεοκοπίας του ελληνικού κράτους
και της ελληνικής οικονομίας.
Η πλευρά Τσίπρα εξωτερικού έχει διατυπώσει
μια θολή άποψη για συνεργασία των κρατικών
μονοπωλίων με ιδιώτες. Αν και ασαφής βρίσκεται
στο ίδιο μήκος κύματος, πως θα μπορούσε άλλωστε
η αριστερά να βρεθεί έστω και μια φορά
με την πλευρά των μεταρρυθμιστών και της κοινωνίας;
Οι ιδιωτικοποιήσεις λοιπόν δεν αποτελούν
πανάκεια ούτε φάρμακο δια πάσα νόσο.
Αν π.χ. μετατρέψουμε ένα κρατικό μονοπώλιο
σε ένα ιδιωτικό μονοπώλιο, ελάχιστη θα είναι
η συνεισφορά στην κοινωνία και την οικονομία.
Για την κοινωνική ευημερία και την οικονομική
ανάπτυξη μεγαλύτερη σημασία δεν έχει
το αν ένα μονοπώλιο θα είναι κρατικό ή ιδιωτικό,
αλλά η ύπαρξη ή μη του ιδίου του μονοπωλίου.
Όταν έχουμε να κάνουμε με ένα κρατικό
μονοπώλιο ο καταναλωτής μη έχοντας άλλη
επιλογή είναι υποχρεωμένος να πληρώνει τις τιμές
που ορίζει το μονοπώλιο.
Αυτοί που επωφελούνται της κατάστασης
είναι όσοι έχουν προνομιακή πρόσβαση
στα έσοδα του μονοπωλίου, δηλαδή οι ημέτεροι
που διορίζει εκεί σαν στελέχη και εργαζόμενους
η πολιτική και συνδικαλιστική νομενκλατούρα.
Δουλεύουν λίγο και εισπράττουν πολλά.
Όταν έχουμε να κάνουμε με ένα ιδιωτικό μονοπώλιο,
για τον πελάτη ισχύουν τα ίδια, ενώ αυτός
που επωφελείται είναι κατά βάση ο ιδιοκτήτης
του μονοπωλίου ο οποίος κερδίζει περισσότερα
με λιγότερη προσπάθεια.
Είθισται αν ο πελάτης δεν έχει άλλη επιλογή,
οι υπηρεσίες του μονοπωλίου να είναι άθλιες
και οι τιμές υψηλές.
Ο ανταγωνισμός και η παραγωγικότητα
είναι το κλειδί για χαμηλότερες τιμές, καλύτερες
υπηρεσίες ή προϊόντα και τεχνολογική πρόοδο,
όχι αν ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης είναι
το κράτος ή κάποιος ιδιώτης.
Τα μονοπώλια αποκλείουν
εξ ορισμού των ανταγωνισμό.
Αν η κυβέρνηση π.χ. συνενώσει όλα τα ελληνικά
λιμάνια κάτω από μια εταιρεία και πουλήσει αυτή
την εταιρεία σε κάποιον ιδιώτη, θα έχει πετύχει
πολύ λιγότερα για το κοινωνικό σύνολο
και την οικονομική ευημερία από το αν είχε
πουλήσει τα λιμάνια σε πολλούς διαφορετικούς
ιδιώτες που θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους
να αποσπάσουν περισσότερους πελάτες
προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες
σε χαμηλότερες τιμές.
Το ζητούμενο δεν είναι τις υπερβολικές
αμοιβές μερικών εκατοντάδων ημετέρων
συνδικαλιστών να τις λάβουν κάποιοι μέτοχοι ή στελέχη,
αλλά πως θα δημιουργήσεις τα κίνητρα σε ιδιώτες
να κερδίσουν προσφέροντας καλύτερες
και φθηνότερες υπηρεσίες.
Αν π.χ. τα αεροδρόμια των Κυκλάδων ανήκουν
σε μια εταιρεία των Δωδεκανήσων και σε μια άλλη
των Επτανήσων σε άλλη, οι εταιρείες αυτές
θα προσπαθήσουν να προσελκύσουν περισσότερες
πτήσεις, αυξάνοντας συνολικά τις επισκέψεις
σε όλες τις περιοχές. Επιπλέον θα προσπαθήσουν
μέσω των τιμών να επεκτείνουν τη σαιζόν
για να κερδίσουν περισσότερα.
Έτσι όμως θα κερδίσουν περισσότερα
και οι υπόλοιπες τοπικές οικονομικές δραστηριότητες.
Τώρα περιμένουμε αλλαγή του τουριστικού
μοντέλου από κάποιον ανεπάγγελτο
ως επί το πλείστον πολιτικό που αναλαμβάνει
τον ΕΟΤ κάθε τρία - τέσσερα χρόνια.
Ή περιμένουμε αύξηση από κάποια καμπάνια
του ΕΟΤ όπου συνήθως στοιχίζει πολλαπλάσια
με μια αντίστοιχη που θα έκανε ένας ιδιώτης.
Πιο πολλές πιθανότητες έχουν να δικαιωθούν
αν περιμένουν τον Μωυσή να ανοίξει
διαδρόμους στο Αιγαίο.
Ο ανταγωνισμός
Όλοι μας προσπαθούμε να αποφύγουμε
τον ανταγωνισμό. Επιχειρήσεις, εργατικά σωματεία,
ιδιοκτήτες ακινήτων, αγρότες, ψαράδες, πελάτες
των σούπερ μάρκετ κλπ αν δεν υπήρχε ανταγωνισμός
θα μπορούσαν με λιγότερη προσπάθεια
να κερδίζουν περισσότερα χωρίς ανταγωνισμό.
Όλοι μας ωφελούμαστε όταν συναλλασσόμαστε
με ανθρώπους που ανταγωνίζονται για θέσεις
εργασίας, εφημερίδες,
ή διακοπές σε ηλιόλουστα μέρη...
Ένας ορθός τρόπος να διατηρήσει κάποιος
τα προνόμια του περιορισμένου ανταγωνισμού
είναι η καινοτομία και η συνεχής βελτίωση ποιότητας
και τιμών. Η επινόηση νέων προϊόντων ή δεξιοτήτων
που θα έχουν ή θα δημιουργήσουν ζήτηση δίνει
το προβάδισμα για κάποιο χρονικό διάστημα.
Ο Τίμ Χαρντοφορντ γράφει:
"Οι έμποροι ναρκωτικών προτιμούν
να μην υπάρχουν ανταγωνιστές
που προκαλούν μείωση των τιμών
των ναρκωτικών. Έτσι, πυροβολώντας ή δέρνοντας
αρκετούς ανθρώπους, μια εγκληματική συμμορία
μπορεί να αποθαρρύνει ανταγωνιστικές συμμορίες
από το να μπουν στην αγορά,
οπότε απολαμβάνουν μεγάλα κέρδη..."
Το κλειδί της ευημερίας είναι ο ανταγωνισμός
μεταξύ των επιχειρήσεων για πελάτες
και όχι μεταξύ των πελατών
για πρόσβαση στο μονοπώλιο.
Το δεύτερο μόνο διαφθορά και επιλεκτικό πλουτισμό
για λίγους μπορεί να πετύχει.
Κώστας Στούπας
Πηγή:www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου