Δευτέρα 29 Μαρτίου 2021

Αρχαία δόξα – σύγχρονη κουταμάρα: η ακάνθος.

Η άκανθος θα μπορούσε να είναι 
το πιο διαδεδομένο φυτό της ελληνικής γης. 
Θα μπορούσε να στολίζει τις πόλεις και τους αρχαιολογικούς τόπους μας 
χωρίς καμιά απολύτως προσπάθεια, θα μπορούσε να γίνει το σύμβολο 
της ελληνικής χλωρίδας, θα μπορούσε, θα μπορούσε…


Δεν χρειάζεται νερό, δεν χρειάζεται απαραίτητα ήλιο, δεν χρειάζεται 
ακριβά χώματα, δεν χρειάζεται λιπάσματα ανθοφορίας, 
δεν χρειάζεται καν να το φυτέψεις. 
Πολλαπλασιάζεται μόνο του με μεγάλη ταχύτητα καλύπτοντας 
μεγάλες εκτάσεις γης, πεζοδρομίων, χέρσων ή καλλιεργημένων εδαφών.

Ας πάρουμε τα πράγματα όμως με τη σειρά: Μπορείτε να θυμηθείτε
 το μοτίβο των αθηναϊκών ακροκεράμων; μπορείτε να θυμηθείτε
 τους κίονες κορινθιακού ρυθμού; Μπορείτε να θυμηθείτε 
τον εμβληματικό διάκοσμο σημαντικών κτιρίων 
της Μεγάλης Βρετανίας ή των ΗΠΑ; 
Ε, ναι, λοιπόν, όλα αυτά είναι εμπνευσμένα από τη δική μας την άκανθο.

Στην ελληνική γη συναντάται σε δύο τύπους: την Acanthus Spinosus,
 την σχεδόν άγρια άκανθο, την ακανθώδη δηλαδή, 
με τα μυτερά αγκάθια τόσο στα φύλλα όσο και στα άνθη
 και την πιο ήμερη μορφή της, την Acanthus Mollis.
 Αυτή η τελευταία έχει τη χαρακτηριστική ιδιότητα να ψηλώνει 
πολύ και να δίνει τεράστια μεγάλα άνθη που φέρουν 
και τον πολύτιμο σπόρο τους.

Θα τα έχετε δει σίγουρα, μπορεί να τα έχετε και ποδοπατήσει
 με τις ρόδες του αυτοκινήτου σας ή να τα έχετε ξεριζώσει
 κατά λάθος από το πεζοδρόμιό σας.

Από τον Νοέμβριο έως και τα τέλη Ιουνίου, αναλόγως την περιοχή, 
στολίζουν τους κήπους μας με τα τεράστια καταπράσινα φύλλα τους 
για να δώσουν από τα τέλη Απριλίου και όλο τον Ιούνιο
 τα πανέμορφα λευκά και μωβ άνθη τους.
 Άνθη διατεταγμένα σε στάχυ που μπορούν να φτάσουν και τα τριάντα
 εκατοστά σε ύψος σε μίσχο ξυλώδη και γερό έως και ενάμισι μέτρο.

Υπερπαραγωγή; Ναι, βέβαια. Και όταν το νερό που έχουν κρατήσει 
στις ρίζες τους από τις βροχοπτώσεις της άνοιξης σώνεται, 
πρώτα αρχίζουν και μαραίνονται τα φύλλα τους και σιγά-σιγά 
λιώνουν στο λιοπύρι και εξαϋλώνονται και μένει μόνο ο μίσχος
 με το άνθος που μαραίνεται κι αυτό μέχρι να γίνει ένα απλό κέλυφος 
του σπόρου, να παρασυρθεί από τα μελτέμια του Αυγούστου,
 να καταλαγιάσει μες στη γη και να περιμένει. 
Να περιμένει την πρώτη βροχούλα για να βγάλει κλώνους
 και κλαδιά να σκεπάσει όλη τη γειτονιά, να σκεπάσει 
και εμένα που σας έχω τέτοια έννοια…

Και το σημαντικότερο, το ίδιο το φυτό είναι πλούσιο σε ανόργανα 
άλατα και περιέχει σημαντικές ποσότητες βλέννης και τανίνης 
για να λιπάνει το ίδιο του το χώμα και να ξαναφυτρώσει. 
Αν σας ρωτήσει κάποιος, κάπου, κάποτε τι είναι η άνυδρη 
κηπουρική, δώστε για παράδειγμα την άκανθο και τους κύκλους της…
Υποσημείωμα: Τώρα πότε θα βρεθεί ο εμπνευσμένος δάσκαλος 
του Δημοτικού, το ξέρω είσαστε πολλοί, που θα βγει από τα στεγανά 
και θα αρχίσει το πρώτο διαθεματικό μάθημα φυτολογίας,
 καλλιέργειας και ιστορίας της τέχνης για να φυτέψει την άκανθο 
στο σχολικό κηπάκι και να τα βομβαρδίσει με σχέδια άκανθων 
λογιώ-λογιώ, που τα ίδια τα παιδιά θα έχουν βρει μόνα τους
 στο διαδίκτυο με τις τεράστιες δυνατότητες… από το Χάρρυ Πότερ
 έως τον Γουίλλιαμ Μόρις… Ε, αυτό το περιμένω…

Και τους δημάρχους των μεγάλων πόλεων περιμένω, να αφήσουν
 τις πετούνιες και τους πανσέδες στην άκρη, να αφήσουν
 τους πλαστικούς σωλήνες του αυτόματου ποτίσματος στην άκρη 
και να σπείρουν την άκανθο…

Τώρα αν εσείς θα θυμάστε μαζί με το φρέσκο νερό που βάζετε 
στα αδέσποτα του δρόμου τώρα το καλοκαίρι να ρίχνετε λίγο νερό
 και στα δένδρα του πεζοδρομίου, αυτό που έχετε δηλαδή
 χρησιμοποιήσει για το πλύσιμο των λαχανικών σας, 
δεν θα σας πέσει ούτε η μύτη ούτε η μέση… αλλά ο κόσμος μας 
θα γίνει λίγο πιο πράσινος!!! 
Γιατί οι Δήμοι δεν έχουν πια να δώσουν ούτε του αγγέλου τους νερό, 
πόσο μάλλον να ποτίσουν τις δενδροστοιχίες και τα παρτέρια.
 Σύμφωνα με τον Βιτρούβιο, εφευρέτης
του Κορινθιακού κιονόκρανου ήταν ο γλύπτης
Καλλίμαχος που εμπνεύστηκε από ένα καλάθι
που βρισκόταν πάνω στον τάφο ενός κοριτσιού,
 γεμάτο με τα παιχνίδια του, στην Κόρινθο.
Το καλάθι, όπου ήταν τοποθετημένα τα παιχνίδια,
σκεπαζόταν από μία τετράγωνη πλάκα.
Γύρω από το καλάθι είχαν φυτρώσει άκανθοι
     ακολουθώντας το σχήμα του.
Έτσι γεννήθηκε το κορινθιακό κιονόκρανο
σύμφωνα με τον επικρατέστερο μύθο.
Ο πρώτος γνωστός Κορινθιακός κίονας βρισκόταν
στον ναό του Επικούριου Απόλλωνα (περ.420 π.Χ.)
στις Βάσσες Φιγάλειας που χτίστηκε από τον Ικτίνο,
         αρχιτέκτονα του Παρθενώνα.
Ο κίονας αυτός, βρισκόταν στο κέντρο της νότιας
πλευράς της εσωτερικής κιονοστοιχίας του ναού.
     Πιθανότατα επρόκειτο για μία συμβολική
        απεικόνιση του ίδιου του Απόλλωνα,
       κάτι το οποίο δεν είναι πρωτοφανές.

Δεν υπάρχουν σχόλια :