Η πολεμική ατμόσφαιρα που έχει επικρατήσει
στις σχέσεις Υπουργείου Παιδείας και Εκπαιδευτικών Ομοσπονδιών και αποτελεί μόνιμο πλέον καθεστώς
είναι σαφές πως τραυματίζει βαθιά το σώμα
της δημόσιας εκπαίδευσης: καθιστά δυσκίνητη
τη λειτουργία του σχολείου και καταπνίγει
τη φαντασία και τις δημιουργικές δυνάμεις
των δασκάλων.
Δε χωρά καμιά αμφιβολία πως η όλη περιπλοκή, αν δε σχεδιάζεται μέσα
στα γραφεία του Υπουργείου Παιδείας, πηγάζει είτε από την αδυναμία του
να χαράξει μια σταθερή εκπαιδευτική πολιτική με κέντρο τον άνθρωπο
και τις ανάγκες του παιδιού είτε από την πίεση που ασκεί πάνω του το άγχος
να ισορροπεί μεταξύ του δημόσιου σχολείου και της ιδιωτικής εκπαίδευσης.
Είναι καλό και χρήσιμο, ωστόσο, να ξεκαθαρίσουμε πως βασικός όρος
για να λειτουργήσει αξιοπρεπώς το σχολείο είναι η δημοκρατία
και η αξιοκρατία• η συλλογικότητα και η απελευθέρωσή του
από τον ασφυκτικό έλεγχο που ασκούν πάνω του
οι ποικίλοι μηχανισμοί εξουσίας.
Απαιτείται, ταυτόχρονα, η σύνδεση του σχολείου με την κοινωνία
και η έξοδός του σ’ αυτή, για να μπορεί να είναι ένας ζωντανός πάντα
οργανισμός, με τον πολλαπλό γνωστικό, πνευματικό
και πολιτιστικό χαρακτήρα του.
Το γόνιμο, ωστόσο, στοιχείο που μπορεί ν’ ανοίξει πραγματικά τα φτερά του
και να επιταχύνει τον βηματισμό του μέσα στις σύγχρονες
περίπλοκες ανάγκες είναι η αξιολόγηση.
Είναι αναγκαίο, εντούτοις, να διευκρινιστεί πως η αξιολόγηση χάνει
παντελώς το νόημά της και την αποστολή της όταν ταυτίζεται
με έναν ελεγκτικό και εκφοβιστικό χαρακτήρα.
Για τους δημόσιους λειτουργούς που ασκούν με αυτοσεβασμό και συνέπεια
το έργο τους, η αξιολόγηση δεν είναι ούτε τοτέμ ούτε ταμπού.
Και είναι κρίμα που τόσα χρόνια σπαταλούνται τόσες δυνάμεις
και καταναλώνεται τόση μελάνη για να στηρίξουν από τη μια πλευρά,
της πολιτείας, την αναγκαιότητά της και από την άλλη, των εκπαιδευτικών,
την επικινδυνότητά της. Κι αναρωτιέται κανείς αν είναι όντως ειλικρινείς
τόσο οι προθέσεις της μιας όσο και οι φόβοι της άλλης πλευράς.
Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και της απόδοσης του σχολείου,
με κριτήριο πάντα τη βελτίωση της παρεχόμενης γνώσης και το συμφέρον
του μαθητή, μπορεί να γίνει μια γόνιμη διαδικασία που θα ελευθερώσει
σημαντικές δυνάμεις του δασκάλου και θα δώσει στο έργο του
τη χαρά της δημιουργίας.
Κορυφαία στιγμή του εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι οι παιδαγωγικές
συνεδριάσεις του συλλόγου διδασκόντων.
Αρκεί να μην εκφυλίζονται σε ανιαρές συνάξεις, οι οποίες τελικά δεν είναι
ούτε συνεδριάσεις ούτε, ακόμη περισσότερο, παιδαγωγικές.
Στην πρώτη συνεδρίαση του σχολικού έτους ορίζονται με σαφήνεια
οι σκοποί που θα υπηρετηθούν στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς,
οι παιδαγωγικές αρχές που θα τους διέπουν, η φιλοσοφία
και το πνεύμα λειτουργίας του σχολείου.
Οι συνεδριάσεις των τριμήνων αξιολογούν την πορεία όσων ορίστηκαν
στην πρώτη αυτή συνεδρίαση και αξιοποιούν την εμπειρία που αποκτήθηκε.
Στο τέλος της σχολικής χρονιάς γίνεται η συνολική αξιολόγηση του έργου
που το σχολείου παρήγαγε: ο βαθμός που τηρήθηκαν οι αρχές λειτουργίας,
ο βαθμός που υλοποιήθηκαν οι σκοποί, τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν
και οι τρόποι που χρησιμοποιήθηκαν για την αντιμετώπισή τους,
η πρόοδος και οι επιδόσεις των μαθητών.
Στην ίδια αυτή συνεδρίαση αξιολογούνται οι εκδηλώσεις που ανέλαβε
το σχολείο στη διάρκεια του σχολικού έτους και ο βαθμός επιτυχίας τους,
οι εκπαιδευτικές εκδρομές και οι άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες.
Όσο για τους εκπαιδευτικούς, στην ίδια συνεδρίαση αναφέρονται
και καταγράφονται στα πρακτικά η συμμετοχή τους στις εκδηλώσεις
του σχολείου και ο ρόλος που είχαν σ’ αυτές, οι ομιλίες που ανέλαβαν
στις παιδαγωγικές συνεδριάσεις, οι εργασίες που διεκπεραίωσαν
στο πλαίσιο υλοποίησης προγραμμάτων, όπως η έκδοση περιοδικού
ή εφημερίδας του σχολείου, τυχόν αφιερώματα σε πνευματικούς ανθρώπους,
η προστασία του περιβάλλοντος, η τοπική ιστορία κλπ.
Ταυτόχρονα εξαίρεται η συγγραφική δραστηριότητα των εκπαιδευτικών,
η αρθρογραφία τους, η εκλογή τους και η δράση τους σε επιστημονικούς
και άλλους κοινωνικούς φορείς.
Ο εκπαιδευτικός με επαγγελματική συνείδηση βρίσκεται σε μια διαρκή
διαδικασία αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης.
Διδάσκεται μέσα από τη διδασκαλία του και την καθημερινή του τριβή
με τα θέματα του λειτουργήματός του. Επιθυμεί να γίνεται καλύτερος.
Ενημερώνεται, μελετά και αυτομορφώνεται.
Γι’ αυτό και τον προσβάλλει ο έλεγχος και η αστυνόμευση.
Τον αναστέλλει η πολιτική και η τακτική που αμφισβητεί
τις προθέσεις του και το έργο του.
Καλοδεχούμενη η αξιολόγηση.
Αν τη θέλουμε πραγματικά πάνω στη βάση της ειλικρίνειας
και των αναγκών του σχολείου, μπορούμε να τη βρούμε.
Διαφορετικά θα μένουμε ακίνητοι πίσω απ’ τα χαρακώματα,
βλέποντας απλά τα… χρόνια να περνούν.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου