Μερικές από τις βασικές αρχές της φυσικής
φιλοσοφίας του Επίκουρου μπορούν
να συνοψιστούν στα εξής:
Τίποτα δεν δημιουργείται ποτέ από το τίποτα.
Ο κόσμος δεν δημιουργήθηκε από θεία παρέμβαση.
Ακόμα και αν υπάρχουν θεοί, αυτοί δεν επιδρούν
στο φυσικό κόσμο.
Η ύλη δεν καταστρέφεται σε τίποτα.
Πρωταρχικά στοιχεία της ύλης δεν είναι
τα αριστοτελικά στοιχεία πυρ, αήρ, γη και ύδωρ,
αλλά μικρά αδιαίρετα
άφθαρτα σωματίδια (άτμητα σωμάτια = άτομα).
Τίποτα δεν μπορεί να γίνει αισθητό αν δεν έχει υλική
υπόσταση. Τίποτα δεν υπάρχει εκτός από τα άτομα
και το κενό ανάμεσά τους.
Όλα τα σώματα, είτε είναι άτομα, είτε προέρχονται
από ένωση ατόμων.
Το σύμπαν είναι αχανές.
Δεν βρισκόμαστε στο κέντρο του σύμπαντος,
αλλά είμαστε ένας από τους αναρίθμητους κόσμους
του σύμπαντος.
Τα άτομα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση
μέσα στο κενό.
Μπορούν να συνεχίσουν σε ευθεία, να συγκρουστούν,
να αλλάξουν κατεύθυνση, να ενωθούν με άλλα άτομα
στη δημιουργία σύνθετων σωμάτων.
Οι κόσμοι και τα έμβια όντα δημιουργούνται
από τυχαία γεγονότα λόγω της χαοτικής
κίνησης των ατόμων.
Αυτό που αποκαλούμε «ψυχή» είναι σωματική οντότητα
με υλικά χαρακτηριστικά και δεν συνεχίζει να υπάρχει
μετά τον θάνατο.
Η αίσθηση είναι αξιόπιστη, διότι δεν μπορεί
να αμφισβητηθεί από κάτι άλλο πιο αξιόπιστο από αυτήν.
Φιλόδημος ο Επικούρειος Φιλόσοφος
(110 π.Χ-40 π.Χ)
Το όνομά του συνδέεται
με μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις έργων
από την αρχαιότητα
στο Ερκολάνο της σημερινής Ιταλίας.
Στην Μεγάλη Ελλάδα υπήρχαν 151 Ελληνικές πόλεις,
στην Σικελία 89 Ελληνικές πόλεις.
Ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Μαραγκός παρουσιάζει
ένα μοναδικό ταξίδι στη Μεγάλη Ελλάδα
και πρωτοπαρουσιάζει στους συνέλληνες, και όχι μόνο,
την περιπέτεια της αποκρυπτογράφησης
των 2000 παπύρων του Ερκολανο
Herculaneum ( Ηράκλειο), κοντά στη Νάπολη,
που παρόλο που ανακαλύφθηκαν
πριν 250 χρόνια (πρόκειται για κομμάτια κάρβουνου)
ήταν αδύνατον μέχρι πρότινος να διαβαστούν.
Άγνωστα Επικούρεια κείμενα που αναφέρονται
στη μουσική και τον έρωτα
και κάηκαν από τη λάβα του Βεζούβιου
ζωντανεύουν με τη βοήθεια της αμερικανικής
υπερσύχρονης τεχνολογίας.
Οι επιστήμονες και ανάμεσα τους
και ο Έλληνας Γιώργος Καραμανώλης,
μπόρεσαν να διαβάσουν τα ελληνικά χειρόγραφα
μέσα από τις στάχτες, κυριολεκτικά.
Θέλεις να είσαι ευτυχισμένος;
Φυσικά και θέλεις! Τότε τι σε εμποδίζει;
Η ευτυχία σου εξαρτάται μόνο από εσένα.
Αυτό υποστήριζε ο Επίκουρος,
ένας από τους πιο παρεξηγημένους Έλληνες φιλοσόφους.
Το βασικό εμπόδιο για την ευτυχία
έλεγε ότι είναι το άγχος.
Το λεξικό μας λέει ότι άγχος είναι η συναισθηματική
κατάσταση που χαρακτηρίζεται κυρίως από έντονη
συνεχή δυσφορία και οφείλεται σε φόβο
ή ανησυχία για κάτι.
Η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ἄγχω
που σημαίνει στραγγαλίζω, πνίγω
(ότι δηλαδή κάνει το άγχος στην ευτυχία.)
Η φιλοσοφία του Επίκουρου βασιζόταν
σε τέσσερις βασικές αλήθειες.
Ονομάζεται και "θεραπεία με τα τέσσερα μέρη",
ένα γιατρικό για την επιδημική ασθένεια
του ανθρώπινου άγχους: "δεν υπάρχουν θεϊκά πλάσματα
που μας απειλούν·
δεν υπάρχει μετά θάνατο ζωή· αυτό που χρειαζόμαστε
είναι εύκολο να το αποκτήσουμε·
αυτό που μας κάνει να υποφέρουμε είναι εύκολο
να το υπομείνουμε." όπως μας λέει
και ο μεταγενέστερος επικουρικός Φιλόδημος
στο απόσπασμα του ποιήματος
που παρέθεσα στην αρχή της ανάρτησης.
Ας δούμε αυτά τα τέσσερα μέρη λίγο πιο αναλυτικά:
"Μην φοβάσαι το Θεό"
Οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται
σε μια κατάσταση σύγχυσης σχετικά
με τους θεούς αφού πιστεύουν
ότι διαρκώς ασχολούνται με το τι κάνουν οι άνθρωποι
και ξοδεύουν όλο το χρόνο και την ενέργεια τους
για να τιμωρήσουν τους θνητούς εχθρούς τους
και να βοηθήσουν τους πιστούς τους.
Αυτό είναι αντίθετο καταρχήν με την ελευθερία
του ανθρώπου (ντετερμινισμός).
Επίσης δεν συμβαδίζει με την ιδέα της θεότητας
να υπάρχουν θεοί οι οποίοι ανησυχούν
και οι οποίοι καταβάλλουν δυνάμεις
για να κάνουν κάτι.
Ταιριάζει περισσότερο σε αυτούς να βρίσκονται
σε μια κατάσταση ευτυχίας, χωρίς άγχη, ανησυχίες
και ανάγκες να ζουν μια ζηλευτή ζωή.
Έτσι για τους Επικουρικούς αποτελούν τα πρότυπα
στα οποία προσπαθούν να μοιάσουν μέσα
στα όρια της ανθρώπινης φύσης.
Ο Επίκουρος έλεγε: "Είμαι έτοιμος να συναγωνιστώ
τον Δία σε ευτυχία όσο έχω ψωμί και νερό."
Φυσικά μια τέτοια άποψη έρχεται σε ευθεία
αντιπαράθεση με κάθε θρησκεία αφού της αφαιρεί
κάθε δύναμη επιβολής πάνω στις μάζες αφού δείχνει
ότι δεν είναι θεόσταλτη. Δεν είναι να απορεί κανείς
ότι η άποψη του πολεμήθηκε απ' όλες τις θρησκείες
και η προπαγάνδα που στήθηκε
τον παρουσίαζε ως άθεο.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου