Του Δημήτρη Καμπουράκη
Αν ένας φαντάρος ή ένας λοχαγός που πήραν μέρος σε μια μάχη γράψουν
ένα βιβλίο για τη μάχη αυτή, το πιθανότερο είναι το βιβλίο αυτό να είναι ελλιπές.
Γιατί;
Διότι το προσωπικό βίωμα, παρά την ειλικρίνεια και την αυθεντικότητά του,
δεν είναι ολοκληρωμένη ιστορία που περιέχει τα αίτια, τις αφορμές,
τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούσαν και την πολυπλοκότητα
των σχέσεων ανάμεσα στους πρωταγωνιστές και των δύο στρατοπέδων.
Το προσωπικό βίωμα δεν έχει μακροσκοπική ματιά.
Παραλλήλως όμως, αν ένας επιστήμονας της ιστορίας γράψει ένα βιβλίο
για την μάχη βασιζόμενος μόνο σε γραπτά ντοκουμέντα, χάρτες και αναλύσεις,
δίχως να περιλάβει τις μαρτυρίες των ίδιων των ανθρώπων
που πήραν μέρος στο μακελειό από διάφορες θέσεις, τότε το πιθανότερο είναι
πως θα κάνει μια τρύπα στο νερό.
Η ιστορία του θα είναι απονευρωμένη, απόμακρη και πιθανότατα δεν θα «πιάσει»
τις αποκλίσεις ανάμεσα στους αρχικούς σχεδιασμούς και την τελική
πραγματικότητα, ανάμεσα στις προθέσεις και τα αποτελέσματα.
Θα είναι μια ξερή και εν τέλει απάνθρωπη απεικόνιση της μάχης.
Γιατί τα γράφω αυτά; Διότι ο αμείωτος πόλεμος που έχει ξεσπάσει
στην χώρα γύρω από την ταινία του Γαβρά για την Βαρουφάκεια
διαπραγμάτευση του 2015, έχει ακριβώς τα ίδια μεθοδολογικά προβλήματα
που περιγράφω παραπάνω.
Όλοι έχουμε το προσωπικό μας βίωμα από το 2015, όλοι μας διαθέτουμε
και μια κάποια άποψη για το γενικότερο περιβάλλον της κρίσιμης αυτής
περιόδου, αλλά κανένας μας δεν κατέχει όλα τα στοιχεία που θα συγκροτούσαν
την πραγματική ιστορία της περιόδου.
Αυτή πρέπει να γραφεί πολύ αργότερα για να είναι ολοκληρωμένη και αξιόπιστη.
Αυτό δεν μειώνει διόλου την αξία του βιώματος μας ή της άποψης μας
για το πρώτο εξάμηνο του 2015 και για τον Βαρουφάκη.
Απλώς είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πως ούτε η ταινία του Γαβρά
αποτελεί καταστάλαγμα της ιστορίας, συνεπώς είναι χαζό
να το αντιμετωπίζουμε ως τέτοιο.
Είναι κι αυτή ένα επεισόδιο του επικοινωνιακού πολέμου που συνεχίζεται
για κείνη την περίοδο και που περιληφθεί κι αυτό στην τελική γραφή της ιστορίας.
Ο καυγάς που έχει ξεσπάσει μέσα στην ελληνική κοινωνία για την ταινία,
είναι μια κωμική επανάληψη του διχασμού του άθλιου δημοψηφίσματος.
Αυτά είναι τα δυο στρατόπεδα που ξανασυγκρούονται
σήμερα με φόντο την ταινία.
Επειδή όμως η ίδια η πολιτική έχει δώσει λύση στο βασικό ερώτημα
που προέκυψε από κείνη την περίοδο (με τον εξοβελισμό Τσίπρα
και την αυτοδυναμία της ΝΔ), η ετεροχρονισμένη σύγκρουση
έχει στοιχεία αφέλειας, γραφικότητας και κωμωδίας.
Κατά την γνώμη μου, οι τελευταίες εκλογές έληξαν το θέμα επί του πρακτέου,
επί της ενεργού πολιτικής.
Η πλειοψηφία του ελληνικού λαού αποφάσισε ότι η Βαρουφάκεια περίοδος
ως κομμάτι της Τσιπρικής κυβερνητικής περιόδου ήταν βλαπτική
για την χώρα και τα συμφέροντα του λαού της.
Η μάχη που τώρα συνεχίζεται δεν θα παράξει ενεργά πολιτικά αποτελέσματα,
είναι ένα κομμάτι του πολέμου για την υστεροφημία του Τσίπρα και του Γιάνη.
Ως τέτοια έχει μεν την αξία της, αλλά δεν θα επηρεάσει την ζωή μας εφεξής.
Δεν αποκλείεται μάλιστα, να υπάρξει και καλλιτεχνική απάντηση
στην ταινία του Γαβρά, πάλι ως παρακαταθήκη για το μέλλον.
Που κατά την άποψη μου, θα ήταν προτιμότερη και αποτελεσματικότερη
ως κωμωδία τύπου Μόντι Πάιθονς ή Ροζ Πάνθηρα.
Θα απέδιδε την υπερβατική αψηφισιά και ανευθυνότητα του Γιάνη
πολύ καλύτερα.
Και μην μου πείτε πως για την χώρα τα πράγματα τότε δεν ήταν διόλου
κωμικά, διότι τι είναι το κωμικό;
Η αποδόμηση του τραγικού.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου