Ούτε στο σχολείο, πολλά δεν μάθαμε κι εμείς, γι αυτούς τους τρεις αιώνες.

Πόσες φορές δεν διάβασα για κείνους τους αιώνες

π’ αρχίζουν απ’ τον θάνατο του μέγα στρατηλάτη 

που νίκες μόνο γνώρισε σε όλη την ζωή του

ξεχωριστή περίπτωση νομίζω παγκοσμίως.

Τους χρόνους τους Ελληνικούς που γλώσσα και παιδεία

Ελληνική απλώθηκε τόσο πολύ στον κόσμο

και ίσως αν στο Άκτιο κείνη την ναυμαχία

ήταν η έκβαση αλλιώς θα ‘ταν αλλιώς κι ο κόσμος.

Αυτά ‘ναι γράμματα ψιλά και ούτε στο σχολείο,

πολλά δεν μάθαμε κι εμείς, γι αυτούς τους τρεις αιώνες. 

                                       Πάν Καρτσωνάκης

«Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων–»

Μπορούμε κάλλιστα να φανταστούμε

πως θ' αδιαφόρησαν παντάπασι* στην Σπάρτη

για την επιγραφήν αυτή. «Πλην Λακεδαιμονίων»,

μα φυσικά. Δεν ήσαν οι Σπαρτιάται

για να τους οδηγούν και για να τους προστάζουν

σαν πολυτίμους υπηρέτας. Άλλωστε

μια πανελλήνια εκστρατεία χωρίς

Σπαρτιάτη βασιλέα γι' αρχηγό

δεν θα τους φαίνονταν πολλής περιωπής*.

Α βεβαιότατα «πλην Λακεδαιμονίων».

Είναι κι αυτή μια στάσις. Νιώθεται*.

Έτσι, πλην Λακεδαιμονίων στον Γρανικό·

και στην Ισσό μετά· και στην τελειωτική

την μάχη, όπου εσαρώθη* ο φοβερός στρατός

που στ' Άρβηλα συγκέντρωσαν οι Πέρσαι:

που απ' τ' Άρβηλα ξεκίνησε για νίκην, κι εσαρώθη.

Κι απ' την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία

την νικηφόρα, την περίλαμπρη,

την περιλάλητη, την δοξασμένη

ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,

την απαράμιλλη*: βγήκαμ' εμείς·

ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας.

Εμείς· οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,

οι Σελευκείς, κι οι πολυάριθμοι

επίλοιποι* Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,

κι οι εν Μηδία, κι οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.

Με τες εκτεταμένες επικράτειες*,

με την ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών*.

Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά*

ως μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.

Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα!

Κ.Π. Καβάφης, Ποιήματα, τόμ. 2, Ίκαρος

Μαζεύθηκαν οι Aλεξανδρινοί

να δουν της Κλεοπάτρας τα παιδιά,

τον Καισαρίωνα, και τα μικρά του αδέρφια,

Aλέξανδρο και Πτολεμαίο, που πρώτη

φορά τα βγάζαν έξω στο Γυμνάσιο,

εκεί να τα κηρύξουν βασιλείς,

μες στη λαμπρή παράταξι των στρατιωτών.

Ο Aλέξανδρος— τον είπαν βασιλέα

της Aρμενίας, της Μηδίας, και των Πάρθων.

Ο Πτολεμαίος— τον είπαν βασιλέα

της Κιλικίας, της Συρίας, και της Φοινίκης.

Ο Καισαρίων στέκονταν πιο εμπροστά,

ντυμένος σε μετάξι τριανταφυλλί,

στο στήθος του ανθοδέσμη από υακίνθους,

η ζώνη του διπλή σειρά σαπφείρων κι αμεθύστων,

δεμένα τα ποδήματά του μ’ άσπρες

κορδέλλες κεντημένες με ροδόχροα μαργαριτάρια.

Aυτόν τον είπαν πιότερο από τους μικρούς,

αυτόν τον είπαν Βασιλέα των Βασιλέων.

Οι Aλεξανδρινοί ένοιωθαν βέβαια

που ήσαν λόγια αυτά και θεατρικά.

Aλλά η μέρα ήτανε ζεστή και ποιητική,

ο ουρανός ένα γαλάζιο ανοιχτό,

το Aλεξανδρινό Γυμνάσιον ένα

θριαμβικό κατόρθωμα της τέχνης,

των αυλικών η πολυτέλεια έκτακτη,

ο Καισαρίων όλο χάρις κι εμορφιά

(της Κλεοπάτρας υιός, αίμα των Λαγιδών)·

κ’ οι Aλεξανδρινοί έτρεχαν πια στην εορτή,

κ’ ενθουσιάζονταν, κ’ επευφημούσαν

ελληνικά, κ’ αιγυπτιακά, και ποιοι εβραίικα,

γοητευμένοι με τ’ ωραίο θέαμα—

μ’ όλο που βέβαια ήξευραν τι άξιζαν αυτά,

τι κούφια λόγια ήσανε αυτές η βασιλείες. 

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984) 

Ο τελευταίος Έλληνας βασιλιάς της Αιγύπτου.

                     Περισσότερα ΕΔΩ

Οι τρεις αιώνες Ελληνιστικοί χρόνοι ήταν μια
 λαμπρή περίοδος της Ιστορίας μας 
όπου ο Ελληνικός Πολιτισμός γίνεται Οικουμενικός. 

Ο χώρος εξάπλωσης του ελληνισμού την περίοδο αυτή είναι αυτός

 που δημιουργήθηκε ως συνέπεια του Β’ ελληνικού αποικισμού 

και όπως διευρύνθηκε με την εκστρατεία του Αλεξάνδρου 

Ήταν μία περίοδος ανανέωσης, κατά την οποία οι Έλληνες συναντάν

 τους πολιτισμούς της Ανατολής

 (αιγυπτιακός, μεσοποταμιακός, περσικός, ινδικός, φοινικικός, συριακός, 

γηγενείς μικρασιατικοί πολιτισμοί, κ.α.) με τους οποίους βρίσκονται 

σε διαρκή αλληλεπίδραση, από την οποία προκύπτει ο ελληνιστικός.

 Η ελληνιστική κοινή, δηλαδή τα απλοποιημένα ελληνικά κυριαρχούν 

σε όλη την ανατολική Mεσόγειο και αναδεικνύονται 

στη διεθνή γλώσσα της εποχής αυτής.

 Οι πιο πολλοί θέτουν ως αρχή της περιόδου τον θάνατο 
του Μεγάλου στρατηλάτη το 323 π.Χ. μετά τον οποίο άρχισαν να ιδρύονται
 τα πολυπολιτισμικά ελληνιστικά βασίλεια της Ανατολής. 
Αν και παλαιότερα θεωρούνταν ότι αλλοιώθηκε ο προγενέστερος πολιτισμός
 της κλασικής περιόδου, αυτός αντικαταστάθηκε από τον ελληνιστικό πολιτισμό.
 Ως προς τη λήξη της περιόδου άλλοι την τοποθετούν
 στο 146 π.Χ. και άλλοι στο 30 π.Χ. οπότε συμβαίνει η κατάλυση
 και του τελευταίου ελληνιστικού βασιλείου, αυτού των Πτολεμαίων, 
από τους Ρωμαίους.
ΠΗΓΗ