Η κρητική στολή αποτελεί σημείο αναφοράς γενικότερα στη νησιωτική Ελλάδα
και ειδικότερα στην ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Η Κρήτη δεν παραχωρήθηκε στο νέο Ελληνικό Βασίλειο
με τις διεθνείς συνθήκες (1829, 1830, 1832) που συνήφθηκαν μεταξύ της Ελλάδας
και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Το 1841, αν και η Κρήτη παραχωρήθηκε άμεσα στην οθωμανική κυριαρχία,
εντούτοις η διοίκησή της παρέμεινε στον Αιγύπτιο Μουσταφά πασά
ο οποίος προσπαθούσε να εδραιώσει την ειρήνη στο νησί.
Ακολούθως, δημιούργησε μεικτά διοικητικά συμβούλια σε κάθε σαντζάκι,
καθιέρωσε τη χρήση της ελληνικής γλώσσας στα δημόσια έγγραφα,
αφαίρεσε την κατ’ αποκοπή είσπραξη των φόρων από τους αγάδες
και ενέταξε υποχρεωτικά τους τιμαριώτες στον τακτικό στρατό.
Έτσι, αποδυνάμωσε οικονομικά και κοινωνικά τη μουσουλμανική κοινότητα,
με αποτέλεσμα άλλοι Τουρκοκρητικοί επέστρεψαν στον χριστιανισμό
και άλλοι, πουλώντας τη γη τους στους χριστιανούς,συγκεντρώθηκαν στις πόλεις.
Στην Κρήτη του 19ου αι. η μαζική αγορά γης από τους χριστιανούς ενίσχυσε
τόσο την οικονομική τους θέση όσο και την επιθυμία τους να ριζώσουν στη γη τους.
Ως εκ τούτου, ευνοήθηκε η ανάπτυξη ενός ομογενούς πληθυσμού που μιλούσε
την ελληνική γλώσσα, ασπαζόταν την Ορθόδοξη θρησκεία και είχε σαφή
εθνική συνείδηση ότι ανήκει στην Ελλάδα.
Οι παράγοντες αυτοί αλλά και το επίσημο δικαίωμα της οπλοκατοχής συνέβαλαν
στην εκδήλωση αλλεπάλληλων εξεγέρσεων, άλλες φορές με τη συνδρομή
του επίσημου ελληνικού κράτους και άλλες παρά τη θέλησή του.
Η σημαντικότερη εξέγερση εκδηλώθηκε το 1866 στη Μονή Αρκαδίου,
με αφορμή την αύξηση των φόρων από τον Αιγύπτιο Ισμαήλ πασά,
με πραγματική αιτία όμως τον πόθο τους για ελευθερία
και ένωση με τη μητέρα Ελλάδα.
Στις 9 Νοεμβρίου, Κρήτες μαχητές, γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι απέκρουσαν
την τουρκική έφοδο στη Μονή Αρκαδίου, προσφεύγοντας
στο τελευταίο τους καταφύγιο την πυριτιδαποθήκη, προκάλεσαν τρομερή έκρηξη
με εκατόμβες θυμάτων εκατέρωθεν.
Το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου προκαλεί θαυμασμό
για τη μαχητικότητα του κρητικού λαού.
Οι εντάσεις στο νησί της Κρήτης συνεχίστηκαν με τις ελληνικές κυβερνήσεις
να προσπαθούν κάθε φορά να τις εκτονώσουν.
Τον Σεπτέμβριο του 1895, η Επιτροπή Μεταπολιτεύσεως με υπομνήματα
προς τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Κρήτη, αιτήθηκε
τη δημιουργία ενός καθεστώτος ευρείας αυτονομίας, με τη συναίνεση
και της ελληνικής κυβέρνησης.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις όμως, δεν έδειξαν κανένα ενδιαφέρον ενώ ο σουλτάνος,
με την αποστολή στρατευμάτων, ενέτεινε την κατάσταση.
Αποτέλεσμα ήταν η Επιτροπή της Μεταπολιτεύσεως να αυτοανακηρυχθεί
σε Επαναστατική Συνέλευση, ενισχύοντας την εξέγερση των χριστιανών (Μάιος, 1896).
Οι εκτεταμένες βιαιότητες στα Χανιά από τους Τούρκους (Ιανουάριος, 1897),
αφύπνισαν την ελληνική κυβέρνηση, η οποία έστειλε στρατό στην Κρήτη
για να διεκδικήσει την ένωσή της με την Ελλάδα.
Έτσι όμως, συνέβαλε στην κλιμάκωση της κρίσης.
Τελικά, η άμεση αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κρήτη
πραγματοποιήθηκε το 1898, ύστερα από παρέμβαση της Αγγλίας
και εξαιτίας της τουρκικής βιαιότητας ενάντια σε Κρήτες και Άγγλους αξιωματικούς.
Τότε, κατοχυρώθηκε η αυτονομία του νησιού με συμβολική επικυριαρχία
του σουλτάνου και επιλεγμένο ηγεμόνα τον Πρίγκιπα Γεώργιο.
Το 1908, κηρύχθηκε η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, γεγονός που ενεργοποίησε
την επέμβαση των δυνάμεων, για αποφυγή ελληνοτουρκικού πολέμου.
Ενδεικτικά γεγονότα συνεργασίας των Κρητών με την Ελλάδα αποτέλεσαν:
η συμμετοχή τους με αντάρτικο σώμα στο Μακεδονικό Αγώνα
και με το 3ο ανεξάρτητο Τάγμα Κρητών στον Ελληνοβουλγαρικό Πόλεμο,
συμπολεμώντας με το 1ο ευζωνικό Σύνταγμα.
Η επίσημη ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα επισφραγίστηκε
την 1η Δεκεμβρίου του 1913.
Όσον αφορά τη ένωση των Επτανήσων και των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα,
τα μεν Επτάνησα είχαν ήδη ενωθεί από το 1864, ενώ τα Δωδεκάνησα,
τόσο με τη Συνθήκη του Λονδίνου (Ιούλιος, 1915)
όσο και με τη Συνθήκη της Λωζάννης (Ιούλιος, 1923) παρέμειναν
υπό ιταλική κατοχή, για να αποδοθούν στην Ελλάδα
στις 10 Φεβρουαρίου 1947 με τη Συνθήκη Ειρήνης
που υπογράφηκε στο Παρίσι, υποχρεώνοντας την Ιταλία
σε αποζημίωση ύψους 105 εκατομμυρίων δολαρίων προς τη χώρα μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου