Παρασκευή 17 Ιουλίου 2020

Η γιαγιά μου που 'χε στον κήπο της , όταν τη ρώτησα κάποτε με χαζό ύφος, τι 'ναι τούτο το φυτό, μου είπε πως είναι ύπνος.

H Μήκων η υπνοφόρος είναι είδος παπαρούνας από το οποίο παρασκευάζεται το όπιο. 
Το όπιο είναι πηγή πολλών ναρκωτικών συμπεριλαμβανομένης της μορφίνης
 (και της παράγωγης της ηρωίνης). 
Η επιστημονική της ονομασία Μήκων η υπνοφόρος αναφέρεται 
στις υπνωτικές ιδιότητες των οπιούχων ουσιών.

Η μήκων η υπνοφόρος είναι το μόνο είδος παπαρούνας που καλλιεργείται 
εμπορικά σε μεγάλη κλίμακα. 
Καλλιεργείται για φαρμακευτικούς καθώς και για καλλωπιστικούς σκοπούς. 
Η σπόροι του φυτού λέγονται παπαρουνόσποροι και χρησιμοποιούνται 
στη βιομηχανία τροφίμων και στη παραγωγή παπαρουνελαιου.

Η μήκων η υπνοφόρος είναι ένα ετήσιο ανθοφόρο φυτό 
που φτάνει σε ύψος το ένα μέτρο. 
Ο μίσχος και τα φύλλα καλύπτονται από λεπτά τριχίδια. 
Τα φύλλα της είναι λοβωτά και τα άνθη της έχουν διάμετρο 120 χιλιοστά. 
Τα άνθη της έχουν 4 πέταλα λευκού, κόκκινου ή μωβ χρώματος με μαύρα 
στίγματα στη βάση τους. 
Ο καρπός της είναι μία στρογγυλή, ακτινωτή κάψουλα.
 Όλα τα μέρη του φυτού βγάζουν ένα λευκό κόμμι όταν τραυματιστούν.
Ποικιλίες
Η μήκων η υπνοφόρος έχει πολλά υποείδη και ποικιλίες. 
Τα χρώματα των ανθών της ποικίλουν ευρέως, καθώς και άλλα χαρακτηριστικά 
όπως το σχήμα και ο αριθμός των πετάλων, ο αριθμός των ανθών και το καρπών 
που παράγει, το χρώμα των σπόρων και η περιεκτικότητα σε μορφίνη.

Μερικές ποικιλίες όπως η ''Norman και η Przemko έχουν χαμηλή
 περιεκτικότητα σε μορφίνη (λιγότερο από 1%) και υψηλότερες συγκεντρώσεις
 σε άλλα αλκαλοειδή. Ωστόσο οι περισσότερες ποικιλίες, πολλές από τις οποίες 
καλλιεργούνται για καλλωπιστικούς σκοπούς και για την παραγωγή
 παπαρουνόσπορων έχουν περιεκτικότητα σε μορφίνη κατά μέσω όρο 10%.
Οπιούχα
Αυτή η παπαρούνα είναι η κύρια φυσική πηγή των οπιούχων ουσιών. 
Τα οπιούχα εξάγονται από το όπιο, τον αποξηραμένο δηλαδή γαλακτώδη χυμό 
του φυτού, και μαζεύεται σχίζοντας την κάψουλα που περιέχει τους σπόρους του.
 Εκτός από την μορφίνη και άλλα αλκαλοειδή εξάγονται από το φυτό 
όπως η κωδεΐνη, η θηβαΐνη και η οριπαβίνη.
Πριν από μόλις τρεις μήνες ο ΟΗΕ χτύπησε καμπανάκι 
για τα επίπεδα - ρεκόρ στην παραγωγή οπίου στο Αφγανιστάν που καλλιεργεί 
εκατομμύρια στρέμματα με οπιούχες παπαρούνες. 
ΠΗΓΗ
Η Μήκων η υπνοφόρος (Papaver somniferum) γνωστή 
με τις ονομασίες παπαρούνα και αφιόνι. 
Είναι ιθαγενές της Ελλάδας, ετήσιο φυτό που ανθίζει την άνοιξη. 
Τα φύλλα της είναι οδοντωτά ασημοπράσινα και τα άνθη της
 είναι πλατιά κυανοπορφυρά. 
Το φυτό καλλιεργείται για τους καρπούς του που από το χυμό τους λαμβάνεται 
το όπιο και για τα σπόρια του, που δεν έχουν υπνωτικές ιδιότητες, 
και χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό και ζωοτροφή. 
Αυτό το είδος παπαρούνας είναι γνωστό από την αρχαιότητα και τα σπόρια της
 τα χρησιμοποιούσαν ως μπαχαρικό από τα αρχαία χρόνια. 
Τέτοια σπόρια βρέθηκαν σε ανασκαφές που έγιναν 
σε παραλίμνιους οικισμούς στην Ελβετία.

Αντί για δικό μας σχόλιο:
Ο Γιώργος Ιωάννου, στο διήγημά του 
για τους πρόσφυγες της Σαλονίκης 
"Η Παναγία Ρευματοκρατόρισσα", μιλάει 
για μιά Μικρασιάτισσα πρόσφυγα που περιγράφει
πώς, φεύγοντας απ΄ τη Μικρασία, κρυμένη 
απ' τους Τούρκους σε μια σπηλιά, 
έδινε "μόκο" στο μωρό της (επεξηγώντας ότι 
πρόκειται γι' Αφιόνι), για να μην κλάψει 
και τους πιάσουν οι Τούρκοι. 
Παλιότερα άκουσα από τη γιαγιά ενός φίλου μου 
από ένα χωριό της Δυτικής Μακεδονίας, 
ότι (ακόμα παλιότερα) για να κοιμούνται τα μωρά,
τα δίναν "μάκο", ένα αφέψημα ή παρασκεύασμα 
από παπαρουνόσπορους.

Δεν υπάρχουν σχόλια :