Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2012

Όπως τὴ γόνιμη ἄξαφνη βροχὴ τὸ στεγνωμένο χῶμα!

Τῆς ἀγάπης

Νά ῾ξερες πῶς λαχτάριζα τὸν ἐρχομό σου, Ἀγάπη
ποὺ ἴσαμε τὰ σήμερα δὲ σ᾿ ἔχω νιώσει ἀκόμα,
μὰ ποὺ ἔνστικτα τὸ εἶναι μου σ᾿ ἀναζητοῦσεν, ὅπως
τὴ γόνιμη ἄξαφνη βροχὴ τὸ στεγνωμένο χῶμα!

Πόσες φορὲς ἀλίμονο! δὲ γιόρτασα, θαρρώντας
πὼς ἐπιτέλους ἔφτασες, Ἐσὺ πού ῾χες ἀργήσει:
Σὰ μυγδαλιά, ποὺ ἡλιόλουστες ἡμέρες τοῦ χειμῶνα
τὴ ξεγελᾶνε, βιάζονταν κι ἐμὲ ἡ ψυχὴ ν᾿ ἀνθίσει.

Μὰ δὲν ἐρχόσουνα ποτὲς καὶ μέρα μὲ τὴ μέρα,
τ᾿ ἄνθια σωριάζονταν στὴ γῆς ἀπὸ τὸν κρύο ἀγέρα
κι εἶναι ἡ ψυχή μου πιὸ γυμνὴ παρὰ προτοῦ ν᾿ ἀνθίσει

καὶ σήμερα, ποὺ ἡ Νιότη μου γέρνει ἀργὰ στὴ δύση,
τοῦ ἐρχομοῦ σου σβήνεται κι ἡ τελευταία ἐλπίδα:
-Φοβᾶμαι πὼς ἐπέρασες, Ἀγάπη καὶ δὲν σ᾿ εἶδα!...

Κώστας Ουράνης

Ως ποιητής ο Ουράνης, με τη βαθιά 
και ουσιαστικά κοσμοπολίτικη παιδεία του, 
επηρεασμένος από τον Μπωντλαίρ 
και τους Γάλλους «ποιητές της παρακμής»
 (όπως αυτοχαρακτηρίζονταν 
πριν επικρατήσει ο όρος συμβολιστές), 
καλλιέργησε μια ποίηση χαμηλών τόνων, 
στην οποία επικρατούσαν τα αισθήματα της ανίας,
της συγκρατημένης απελπισίας, της νοσταλγίας 
και της φυγής. Ωστόσο, οι καταστάσεις αυτές,
κυρίαρχες στους γαλλικούς κυρίως λογοτεχνικούς
 κύκλους, στα τέλη του 19ου αιώνα, μεταφερμένες
 τώρα σε μια άλλη εποχή, την περίοδο 
του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με μια διαφορετική
 περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η οποία ευνοούσε 
ιδιαίτερα τα νέα εικονοκλαστικά αισθητικά κινήματα, 
έμοιαζαν να κατάγονται μάλλον από φιλολογικές 
επιρροές, παρά από εμπειρίες ζωής.
 Μολαταύτα ο Ουράνης για τους συνοδοιπόρους του, 
στο πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα, θεωρήθηκε
σημαντικός ποιητής. Ακόμη και η ατιμέλητη 
μορφή των στίχων του και οι αλλεπάλληλες 
χασμωδίες του είχαν εκληφθεί ως ηθελημένοι 
εκφραστικοί τρόποι και ως στοιχεία ύφους, 
τα οποία συνόδευαν οργανικά τα ποιητικά του θέματα. 
Θα ήταν υπερβολή να το υποστήριζε κανείς σήμερα. 
Όμως θα πήγαινε και στο άλλο άκρο αν έλεγε ότι 
από αυτή τη βαρύρυθμη και πεζολογική ποίηση,
 όπου κάποιοι ρεαλιστικοί τόνοι διαβρώνουν 
ο ρομαντισμό της, δεν σώζεται συχνά 
μια ατμόσφαιρα εποχής με διαχρονικά στοιχεία. 
Μια προσεκτική και ευαίσθητη ανθολόγηση
 του ποιητικού του έργου 
(Ποιήματα του Κώστα Ουράνη) 
μπορεί να το πιστοποιήσει, όπως 
και να επισημάνει τις διαστάσεις του. 
Ο Ουράνης παραμένει ποιητής 
και στα ταξιδιωτικά του έργα, τα διηγήματα,
 τα αφηγήματα και τα χρονογραφήματά του. 
Ο άκρατος υποκειμενισμός του τα χρωματίζει 
με θερμούς τόνους, έτσι που να φανερώνονται
ως αυτοβιογραφικές εκμυστηρεύσεις, συνθήκη 
όμως που μειώνει την εμβέλεια
 των κριτικών του μελετημάτων, χωρίς ωστόσο 
αυτά να χάνουν τη σχετική σημασία τους.
Περισσότερα:

Δεν υπάρχουν σχόλια :