Navajo – Ναβάχο – Ναβαγοί ΝΑΒΑΧΟ ΕΚ ΤΟΥ ΝΑΥΑΓΩ, ΜΥΝΙΕΣ ΝΑΥΑΓΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΕΠΟΙΚΟΙ ΤΩΝ ΗΠΑ

Οι Navajo είναι ιθαγενής των Νοτιοδυτικών Ηνωμένων Πολιτειών. 

Mε περισσότερα από 300.000 εγγεγραμμένα φυλετικά μέλη από το 2015, 

οί Navajo Nation είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ομοσπονδιακά 

αναγνωρισμένη φυλή στις Η.Π.Α. (με το Cherokee Nation να είναι το μεγαλύτερο)

 και έχει τη μεγαλύτερη κράτηση στη χώρα. 

Η κράτηση περιβάλλει την περιοχή των τεσσάρων γωνιών και καλύπτει 

περισσότερα από 27.000 τετραγωνικά μίλια γης στην Αριζόνα, τη Γιούτα

 και το Νέο Μεξικό. 

Η γλώσσα των Ναβάχο τήν μιλούν σε όλη την περιοχή και οι περισσότεροι Ναβάχο 

μιλούν επίσης αγγλικά. 

Τα κράτη με τους μεγαλύτερους πληθυσμούς Ναβάχο είναι η Αριζόνα (140,263)

 και το Νέο Μεξικό (108,306).

 Περισσότεροι από τα τρία τέταρτα του εγγεγραμμένου πληθυσμού Navajo 

κατοικούν σε αυτά τα δύο κράτη.

 Εκτός από το ίδιο το Navajo Nation, μια μικρή ομάδα εθνικών Navajos

 είναι μέλη των ομοσπονδιακά αναγνωρισμένων Indian Tribes του ποταμού Colorado.

Οι Ιθαγενείς Ναυάχος ησαν οι Αργοναύτες

Μια ιστορία πού ακούγεται σαν μύθος αλλα είναι αλήθεια. 

Η ινδιάνικη φυλή με το όνομα Navajos – Ναυαγοί, προέρχεται από μη Ιθαγενείς, 

αφού αυτοί δεν έπλεαν στη θάλασσα, αλλά με καγιάκ (δερμάτινες ελαφρές λέμβους)

 διαπλέουν λίμνες και ποταμούς, προφανώς προήλθε λόγω επαφής 

με τούς ναυαγούς Αργοναύτες εκπολιτιστές.

Τιμητικά οι σωτήρες τους Ιθαγενείς, έλαβαν την ονομασία Ναυάχος.

Του αρχηγού των Αργοναυτών Ιάσονος, Ηρακλέους ή άλλου τινός ουδέποτε 

πρόφεραν το όνομα ως ιερό, αλλά τον εκάλουν (ιερώνυμο) jeronymo. 

Για τούτο ο τελευταίος μέγας αρχηγός τους εκλήθη Jeronymo.

Σημειωτέον ότι ο αρχηγός Jeronymo με τον Natchez (Απάτσι), 

παράνομοι όντες, φωτογραφήθηκαν 

στο στρατόπεδο του πρώτου στο Tombstone

 της Αριζόνας (Εγκυκλοπαίδεια «Colliers» σελ. 85, τ. 10).

Οι Ναυάχος ανεύρον τους οικισμούς των Ανασάζι, σιωπηλούς και έρημους 

επί αιώνες, όταν περιπλανώμενοι κατέλαβαν μέγα μέρος της χώρας τους. 

Θεωρούντες τα θλιβερά κατάλοιπα πίστευσαν ότι «οικοδομήθηκαν 

από aliens – αλλοδαπούς αρχαίους», τους Ανασάζι Anasazi 

(στη γλώσσα των Αθαπάσκαν).

Εξεταστέα η λέξη Athapaskan: ποιά η προέλευση και σημασία της;

 Athapaskan > Atha > paskan > Atha(na)paskan > Atha(na)faskan > 

Αθα(να)φάσκων > φάσκων Αθανα (Αθάνα: θεά σοφίας και πολεμική, 

φέρουσα περικεφαλαία, αιγίδα, ασπίδα και δόρυ), 

ή Atho/paskan > Athos/faskan (Athos επώνυμον του Διός),

 (οράτε βάσκω > φάσκω εις Ιακ. Θωμόπουλου «Πελασγικά»).

Η λέξη συνεπώς Αθαπάσκαν επιβεβαιοί την προφανή ερμηνεία μας

 για τη σύνθετη ελληνική λέξι Ανασάζι. 

Συνεπώς η μνήμη των Ναυάχος (μαθητών των Ναυαγών Αργοναυτών) 

ορθώς συνδέει ως παράλληλες έννοιες τους Ανασάζι με τη γλώσσα Αθαπάσκαν, 

δηλ. τη γλώσσα της σοφίας, της Αθηνάς ή του Άθω, Άθωνος, 

επιθέτου του Ζηνός – Διός (ονομ. Δεύς > Deus), επιβεβαιουμένης έτσι

 της ελληνικότητας της αναλυθείσας ονομασίας Ανασάζι.

Οι Ανασάζι στην Mesa Verde του Κολοράντο

 έκτιζαν στους οικισμούς τους (pueblos) επί υψηλών λόφων πολυώροφα κτίρια 

πλησίον ή εφαπτόμενα αποκρήμνων βράχων. 

Αυτές οι αρχαίες τεχνοτροπίες επιτυχώς αντεγράφησαν 

από τους συγχρόνους κεραμιστές Pueblos.

Εκτός των Ανασάζι πολλές άλλες μαρτυρίες έχομε της παρουσίας 

των Ελλήνων στη Β. Αμερική και της μεγίστης

 πολιτιστικής τους επιδράσεως επί των γηγενών.

Το Έθνος Ναβάχο

Οι Ναβάχο αποκαλούν Dineh, που σημαίνει "Οι άνθρωποι" στη γλώσσα Navajo.

Σε στενή σχέση με το Apache, οι Navajo είναι άνθρωποι που μιλάνε 

από τον Αταπασκανό και μετανάστευσαν νοτιοδυτικά 

από τον δυτικό-κεντρικό Καναδά γύρω στο 15ο αιώνα.

 Μέχρι τη στιγμή που οι Ισπανοί εξερευνητές συναντήθηκαν στο Ναβάχο 

τον 16ο αιώνα, το εμπόριο είχε καθιερωθεί εδώ και καιρό μεταξύ

 των λαών Pueblo και Navajo, ανταλλάσσοντας αγαθά από αραβόσιτο 

και βαμβάκι για κρέας βουβάλου, δέρματα και υλικό για εργαλεία πέτρας.

Επειδή κυνηγούσαν βουβάλια, ζούσαν σε σκηνές, και χρησιμοποιούσαν

 σκυλιά για να τραβούν τραβήγματα φορτωμένα με τα υπάρχοντά τους, 

οι Ισπανοί τους αναφερόταν ως «νομάδες σκύλων». 

Όταν το Coronado παρατήρησε για πρώτη φορά τους ανθρώπους

 που μίλησαν στην Αταπασκάνη, έτρεχαν κοντά στον πούμλο 

σε εδραιωμένα στρατόπεδα.

Το Coronado ανέφερε ότι η σύγχρονη δυτική περιοχή Apache ως ακατοίκητη 

και άλλοι Ισπανοί αναφέρουν αρχικά Apache που ζει δυτικά 

του Rio Grande στη δεκαετία του 1580 . 

Τον Απρίλιο του 1541, ο Francisco Coronado έγραψε για αυτούς:

"Μετά από δεκαεπτά ημέρες ταξιδιού, ήρθα σε μια rancheria των Ινδιάνων

 που ακολουθούν αυτά τα βοοειδή [βουβάλι].

Αυτοί οι ντόπιοι ονομάζονται Querechos.

Δεν καλλιεργούν τη γη, αλλά τρώνε ωμό κρέας και πίνουν το αίμα 

των βοοειδών που σκοτώνουν.

 Φοράνε τα δέρματα των βοοειδών, με τα οποία όλοι οι άνθρωποι

 σε αυτό το έδαφος ντύνονται και έχουν πολύ καλά κατασκευασμένες σκηνές, 

με μαυρισμένες και λιπαρές αγελάδες, στις οποίες ζουν και που παίρνουν 

κατά μήκος των βοοειδών. 

Έχουν σκύλους που φορτώνουν για να φέρουν τις σκηνές,

 τους πόλους και τα υπάρχοντά τους.

Είναι πολύ πιθανό ότι η ομάδα Apache των Αταπασκάνων μετακόμισε 

στις σημερινές νοτιοδυτικές πατρίδες τους στα τέλη του 16ου και στις αρχές 

του 17ου αιώνα, ο Ναβάχο δεν επέκτεινε την εμβέλειά τους 

μέχρι τον 17ο αιώνα, καταλαμβάνοντας περιοχές που οι λαοί του Pueblo

 είχαν εγκαταλείψει κατά τους προηγούμενους αιώνες.

Τα ισπανικά πρώτα αναφέρουν ειδικά το "Apachu de Nabajo" (Navajo) 

στη δεκαετία του 1620, αναφέροντας τους ανθρώπους στην περιοχή Chama

 ανατολικά του ποταμού San Juan.

Μέχρι τη δεκαετία του 1640, ο όρος εφαρμόστηκε στους λαούς Athapaskan 

από τον Chama στα ανατολικά μέχρι το San Juan στα δυτικά.

Καθώς οι λαοί του Navajo μεταφέρθηκαν στο νοτιοδυτικό τμήμα, 

έμαθαν τις τεχνικές καλλιέργειας από τους λαούς του Puebloan.

Σύντομα, εγκαταστάθηκαν από μια κυνηγετική κοινότητα σε έναν αγροτικό,

 αγρόκτημα και εθιμοτυπικό λαό. Από τους Puebloans, έμαθαν επίσης

 τελετουργίες, τραγούδια, προσευχές και ιστορίες. 

Αργότερα, όταν το Navajo απέκτησε πρόβατα και άλογα από τους Ισπανούς 

μέσω συναλλαγών ή επιδρομών, δημιούργησαν ολόκληρες τελετές 

της δικής τους που περιελάμβαναν τραγούδια 

και προσευχές για πρόβατα και άλογα.

Τα πρόβατα επίσης παρείχαν μαλλί, το οποίο επέτρεψε στον Άνθρωπο

 να γίνει μεγάλος υφαντής υφασμάτων και κουβερτών. 

Στα τέλη του 18ου αιώνα, το Navajo μετακινήθηκε δυτικά στην σημερινή 

περιοχή των τεσσάρων γωνιών, όπου έκαναν 

το Canyon de Chelly το οχυρό τους. 

Η κίνηση προκλήθηκε από εχθρικές πιέσεις από τους ισπανούς 

από το νότο, την Comanche από την ανατολή και την Ute από το βορρά.

Όποτε ήταν δυνατόν, ο λαός υποχώρησε, αντί να αγωνίστηκε, και δεν έκανε 

καμία εξαίρεση σε αυτή την περίπτωση. 

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου το Navajo έγινε ευρηματικό υλικό,

 καλλιτεχνικό και τελετουργικό - μια εξέλιξη που οδήγησε 

τον Nathaniel Patton να γράψει στον Μυσουριό του 1824 ότι το Ναβάχο 

ήταν ανώτερο από τους Ινδιάνους της Πεδιάδας, επειδή δημιούργησαν 

ρούχα, σχεδίασαν κοσμήματα, έθεσαν ζώα και καλλιεργούσαν γη. 

Το 1846, αμερικανικά στρατεύματα μεταφέρθηκαν στη Νοτιοδυτική

 κατά τη διάρκεια του Μεξικανικού Πολέμου.

Από τότε μέχρι το 1863, υπογράφηκαν και συντρίφθηκαν

 αρκετές συνθήκες με το Ναβάχο.

Καθώς όλο και περισσότεροι Αμερικανοί εγκαταστάθηκαν στο έδαφος

 του Νέου Μεξικού, συναντήθηκαν ολοένα και πιο έντονη αντίσταση 

από τους ανθρώπους του Mescalero Apache και του Navajo 

που αγωνίστηκαν για να διατηρήσουν τον έλεγχο των παραδοσιακών

 εδαφών τους και του τρόπου ζωής τους. 

Σε μια προσπάθεια να τους υποτάξουν, ο στρατός των ΗΠΑ έκανε πόλεμο

 στις ινδιάνικες φυλές Mescalero Apache και Navajo, 

καταστρέφοντας τα χωράφια, τους οπωρώνες, τα σπίτια και τα ζώα.

Πριν νικήσουν οι Ινδοί, το Κογκρέσο ενέκρινε την ίδρυση 

του Fort Sumner στο Bosque Redondo στις 31 Οκτωβρίου 1862,

 ένα διάστημα σαράντα μίλια τετραγωνικά. 

Ήταν να είναι η πρώτη ινδιάνικη κράτηση δυτικά 

της Ινδιάνικης Επικράτειας της Οκλαχόμα. 

Το σχέδιο ήταν να μετατραπούν οι Apache και Navajo σε αγρότες

 στο Bosque Redondo με άρδευση από τον ποταμό Pecos.

Θα έπρεπε επίσης να είναι «πολιτισμένοι» πηγαίνοντας 

στο σχολείο και ασκώντας τον Χριστιανισμό.

Οι Apache και Navajo, οι οποίοι είχαν επιβιώσει από τις επιθέσεις 

του στρατού, στη συνέχεια υπέφεραν από λιποθυμία και αναγκάστηκαν 

να πορεύσουν στην ινδική κράτηση Bosque Redondo, 

κοντά στο Fort Sumner του Νέου Μεξικού.

 Στην περίπτωση του Navajo, 8500 άντρες, γυναίκες και παιδιά διέκοψαν

 σχεδόν 300 μίλια από τη βορειοανατολική Αριζόνα και το βορειοδυτικό

 Νέο Μεξικό στο Bosque Redondo, μια έρημη οδό στον ποταμό Pecos

 στο ανατολικό Νέο Μεξικό.

Ταξιδεύοντας σε σκληρές συνθήκες χειμώνα για σχεδόν δύο μήνες,

 περίπου 200 Ναβάχο πέθανε από το κρύο και την πείνα.

 Περισσότεροι πέθαναν αφού έφτασαν στην άγονη κράτηση. 

Η αναγκαστική πορεία, με επικεφαλής τον Kit Carson, έγινε γνωστή 

από το Navajo ως το "Long Walk".

Το μεγαλύτερο μέρος του Mescalero Apache διέφυγε τους στρατιωτικούς 

φρουρούς τους και εγκατέλειψε την κράτηση στις 3 Νοεμβρίου 1865 

αλλά για τους Navajo, πέρασαν άλλα τρία χρόνια πριν η κυβέρνηση 

των Ηνωμένων Πολιτειών αναγνώρισε ότι το σχέδιό τους 

για αμερικάνικο πολιτικό αποτυχία.

Οι Ναβάχο ήταν τελικά αναγνωρισμένη κυριαρχία στην ιστορική Συνθήκη του 1868.

Οι Ναβάχο επέστρεψε στη γη τους κατά μήκος των συνόρων 

Αριζόνα-Νέο Μεξικό πεινασμένο και σε κουρέλια.

Αν και η επικράτειά τους είχε μειωθεί σε μια περιοχή πολύ μικρότερη

 από ό, τι είχαν καταλάβει πριν από την έξοδο στο Bosque Redondo, 

ήταν μία από τις λίγες φυλές που είχαν τη δυνατότητα 

να επιστρέψουν στις πατρίδες τους.

Η κυβέρνηση των Η.Π.Α. τους χορήγησε σιτηρέσια και πρόβατα 

και μέσα σε λίγα χρόνια, το Navajo είχε πολλαπλασιάσει τον αριθμό των ζώων τους. 

Όταν έφτασε ο σιδηρόδρομος το 1880, μαζί με τους εμπόρους και το Navajo

 αντάλλαξαν αραβόσιτο, μαλλί, προβάτου, δέρματα, ζώα και βιοτεχνίες 

για τρόφιμα και μεταποιημένα αγαθά. 

Το 1922 δημιουργήθηκε επιχειρηματικό συμβούλιο για τη διαπραγμάτευση 

μισθώσεων για φυσικούς πόρους που βρέθηκαν στην κράτηση - μεταξύ 

των οποίων πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ξυλεία, ουράνιο και άνθρακας.

Αυτό το συμβούλιο τελικά έγινε το Συμβούλιο Έθνους Ναβάχο, το οποίο 

τώρα διαχειρίζεται την κυβέρνηση Ναβάχο. 

Σήμερα, η κράτηση Navajo Nation, η οποία περιλαμβάνει 

27.000 τετραγωνικά μίλια γης, είναι η μεγαλύτερη στις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Με περισσότερα από 250.000 μέλη, η πλειοψηφία εξακολουθεί να ζει 

στη χώρα Navajo, η οποία εκτείνεται σε όλο το Κολοράντο οροπέδιο

 στην Αριζόνα, τη Γιούτα και το Νέο Μεξικό. 

Η έδρα της κυβέρνησης βρίσκεται στην πόλη Window Rock της Αριζόνα.

 Το Έθνος των Ναβάχο έχει οικοδομήσει μια σύγχρονη οικονομία 

σε παραδοσιακές προσπάθειες όπως η εκτροφή προβάτων, η παραγωγή ινών,

 η ύφανση, η κατασκευή κοσμημάτων και η εμπορία τέχνης.

Οι νεώτερες βιομηχανίες που απασχολούν μέλη περιλαμβάνουν την εξόρυξη 

άνθρακα και ουρανίου, αν και η αγορά ουρανίου επιβραδύνθηκε 

κοντά στα τέλη του 20ου αιώνα. 

Οι εκτεταμένοι ορυκτοί πόροι του Navajo Nation είναι από τους πιο

 πολύτιμους κατοίκους των αμερικανικών εθνοτήτων στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η κυβέρνηση Ναβάχο απασχολεί εκατοντάδες υπαλλήλους δημοσίων υπαλλήλων

 και διοικητικών υπαλλήλων.

Άλλα μέλη του Ναβάχο εργάζονται σε καταστήματα λιανικής πώλησης 

και άλλες επιχειρήσεις εντός της κράτησης του Nation ή σε κοντινές πόλεις.

Μιά άλλη ιστορία των Ναβάχο

Αιώνες πριν από την προσγείωση του Χριστόφορου Κολόμβου

 στην Αμερική το 1491, ο Νάβαος είχε ήδη εγκατασταθεί στην περιοχή 

των τεσσάρων γωνιών του οροπεδίου του Κολοράντο. 

Ωστόσο, οι Ναβάκος δεν ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της γης. 

Σύμφωνα με τους ανθρωπολόγους και τους ιστορικούς, 

οι Παλαινοί Ινδοί κυνηγοί (12.000-6.000 π.Χ.) 

περιπλανημένοι στην περιοχή της Μνημειακής

Κοιλάδας χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, ακολουθούμενοι από αρχαϊκούς 

συλλέκτες κυνηγών (6.000 π.Χ.). 

Τα αποδεικτικά στοιχεία του Anasazi στην Monument Valley εξακολουθούν

 να είναι ορατά μέσω των χώρων τους και των ερειπίων που χρονολογούνται

 πριν από το 1300 A.D. 

Αλλά δεν ήταν μέχρι το 1581 ότι οι πρώτοι Ισπανοί έρχονται σε επαφή με το Navajo. 

Από την πολιτισμική προοπτική, ο Navajos πιστεύει

 ότι ήρθε στη γη τους αναδύοντας μέσα από τέσσερα επίπεδα κόσμων,

 που σήμερα διαμένουν στο τέταρτο επίπεδο, το "Glittering World".

Τωρα κανενας πλέον δεν μπορει να πει οτι δεν υπαρχει κατι το Ελληνικό.

 Τόσες πολλές συμτώσεις,υπαρχουν τοσα πολλά Ελληνικά σύμβολα

 καί ακόμα έχουμε αμφιβολίες.

Ενα μέρος από τήν ιστορία τών ιθαγενων απο το βιβλίο μου 

που θα κυκλοφορήσει τόν Ιανουάριο του 2021 άν όλα πάνε καλά..

Φώτιος Τούμπανος