Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013

Η Τεχνολογία των μυθικών χρόνων: Τα Αυτόματα της Οδύσσειας.

Αν η Ιλιάδα είναι το έπος τον πολέμου,
 η Οδύσσεια είναι το έπος για την τέχνη της θάλασσας.
 Η Οδύσσεια είναι ένας ύμνος στην ευστροφία 
και την εφευρετικότητα τον πολυμήχανου Οδυσσέα. 
Και αν στην Ιλιάδα τα τεχνικά επιτεύγματα 
του ανθρώπου αποδίδονται στους Θεούς, 
στην Οδύσσεια θεωρούνται κυρίως
 σαν έργα ανθρώπινα, επώνυμων ή και συχνά
 ανωνύμων μαστόρων, ή σαν έργα μακρινών 
και ανεπτυγμένων πολιτισμών σαν αυτόν των Φαιάκων.

Το παλάτι και τα σκυλιά του Αλκίνοου.
O Όμηρος περιγράφει με θαυμασμό τον πολιτισμό 
ενός μυθικού λαού, του λαού των Φαιάκων, 
που κατοικεί στη Σχερία, στην άκρη της γης,
 όπου οι άντρες κατέχουν άριστα τη θαλασσινή τέχνη 
και οι γυναίκες είναι φημισμένες για τα υφαντά τους.
 Τα έργα αυτού του λαού στη ναυπηγική, 
στην οδήγηση των πλοίων, στην αρχιτεκτονική,
 στη γεωπονία, στην άρδευση και ύδρευση των κήπων
 είναι μοναδικά. 
Η ομηρική περιγραφή ξεκινά με το παλάτι
 του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου και ξεπερνά 
τις περιγραφές στην Ιλιάδα για τα παλάτια των θεών.
 Πρόκειται για ένα παλάτι 
με μπρούντζινα κατώφλια, μπρούντζινους τοίχους
 και χρυσές πόρτες με ασημένιους παραστάτες
 (η81-90). 
Ένα θαύμα αρχιτεκτονικής 
και μεταλλοτεχνίας.
 Αλλά όχι μόνο αυτό.
 Μπροστά στην πόρτα του παλατιού στέκονται 
δύο σκυλιά ρομπότ, από χρυσάφι και ασήμι, 
που άγρυπνα φυλάνε το αρχοντικό στου Αλκίνοου
 στους αιώνες.
«Από το ένα κι από το άλλο μέρος (της πόρτας)
 ήσαν χρυσοί κι ασημένιοι σκύλοι, που ο Ήφαιστος 
τους έφτιαξε με το πολύτεχνο μυαλό του. 
Κι ήταν αθάνατοι κι αγέραστοι στους αιώνες, 
για να φυλάνε του Αλκίνοου τα παλάτια» (η91-94).
Τα πλοία των Φαιάκων.
Τα πλοία των Φαιάκων είναι αυτόματα.
Ξέρουν από μόνα τους να ταξιδεύουν, 
να προσανατολίζονται, να κατευθύνονται 
στον προορισμό τους, χωρίς κυβερνήτες 
και χωρίς πηδάλιο. 
Ακολουθούν τη σωστή κατεύθυνση ακόμη 
και με συννεφιά ή τη νύχτα.
 Είναι ταχύτατα και ασφαλή, φτιαγμένα με τέτοιο 
τρόπο ,ώστε να μην παθαίνουν βλάβη
 και να μη βουλιάζουν. 
Την περιγραφή των εξαίσιων αυτών πλοίων 
την κάνει ο ίδιος ο βασιλιάς Αλκίνοος, όταν ζητά 
από τον Οδυσσέα να του πει τη χώρα του
 και τον προορισμό του.
«Πες μου για τη χώρα σου 
και το λαό σου 
και την πόλη σου για να σε
πάνε εκεί τα πλοία μας
 τα κατασκευασμένα με σκέψη.
Γιατί δεν υπάρχουν κυβερνήτες στα πλοία των Φαιάκων, 
ούτε πηδάλια σαν αυτά που έχουν τα άλλα καράβια. 
Παρά τα πλοία των Φαιάκων ξέρουν τις διαθέσεις
 και τις σκέψεις των ανθρώπων και γνωρίζουν 
τις πατρίδες όλων, και με εξαιρετική ταχύτητα 
διανύουν τις θαλασσινές αποστάσεις, 
ακόμη κι όταν έχει σκοτάδι και συννεφιά. 
Και ποτέ δεν υπάρχει φόβος
 να πάθουν καμιά βλάβη» (θ555-563)

Δεν υπάρχουν σχόλια :