< Το 1948 η Ελένη Γκατζογιάννη, κάτοικος του ορεινού χωριού Λια
της Μουργκάνας στην Ηπειρο, που ελέγχεται από τους αντάρτες
του «Δημοκρατικού Στρατού», αρνείται να παραδώσει τα παιδιά της
στις τοπικές αρχές, δηλαδή το ΚΚΕ που σκοπεύει να στρατολογήσει
τα μεγαλύτερα και να μετακινήσει στις φιλικές προς αυτό χώρες τα μικρότερα.
Πρόκειται για το λεγόμενο «παιδομάζωμα», μια κίνηση που σκοπό είχε
να ενισχύσει τις ισχνές εφεδρείες του κόμματος και του στρατού του,
αυξάνοντας ταυτόχρονα τον έλεγχό του πάνω στους εναπομείναντες
αγροτικούς πληθυσμούς που ζούσαν υπό τον έλεγχό του.
Αντιδρώντας, η Ελένη συμμετέχει με επιτυχία στη φυγάδευση
των παιδιών της προς την περιοχή που ελέγχεται από το κράτος,
μαζί με άλλα παιδιά και κάποιους μεγάλους, συνολικά
είκοσι άνθρωποι, όλοι τους άμαχοι.
Για την πράξη της αυτή συλλαμβάνεται, βασανίζεται,
«δικάζεται» δημόσια και εκτελείται τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς,
μαζί με άλλους τέσσερις συγχωριανούς της.> <iefimerida.gr/>
Έγραψαν με αφορμή το βιβλίο και την ταινία:
Αφροδίτη ΛατινοπούλουΕυρωπαϊστές
27 Αυγούστου στις 10:17 μ.μ. ·
Στις 28 Αυγούστου 1948 εκτελέστηκε από τον στρατιωτικό βραχίονα
του Κομμουνιστικού Κόμματος, τον ΔΣΕ, η Ελένη Γκατζογιάννη,
αγρότισσα, μητέρα τεσσάρων παιδιών (τριών κοριτσιών και ενός αγοριού),
στο ορεινό χωριό Λια στην βραχώδη περιοχή της Μουργκάνας
στο νομό Θεσπρωτίας. Εκτελέστηκε διότι σχεδίασε και υλοποίησε
την φυγάδευση των παιδιών της
από το ανταρτοκρατούμενο χωριό τους, το οποίο είχε προσλάβει
το προσωνύμιο «Μικρή Μόσχα», για να αποτρέψει την αναπόδραστη
μοίρα τους, δηλαδή το «παιδομάζωμα» από τις τοπικές κομμουνιστικές αρχές.
«Παιδομάζωμα» σήμαινε είτε δια της βίας στρατολόγηση μεγαλύτερων
σε ηλικία αγοριών και κοριτσιών, τα οποία εκπαιδεύονταν ως αντάρτες
στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού και αποστέλλονταν στην πρώτη γραμμή
του μετώπου, είτε δια της βίας μεταφοράς των μικρότερων
σε ηλικία αγοριών και κοριτσιών στις όμορες κομμουνιστικές χώρες
μακριά από τις οικογένειές τους.
Αυτήν την μοίρα απέτρεψε η Ελένη Γκατζογιάννη για τα παιδιά της,
τα οποία έπειτα από πολλές δυσκολίες κατόρθωσαν να επιβιώσουν
και να συναντήσουν τον πατέρα τους στην Αμερική, που αρκετά χρόνια
πριν την Κατοχή είχε φύγει ως οικονομικός μετανάστης.
Το πλήρωσε με την ίδια της την ζωή, αφού πρώτα φυλακίστηκε,
βασανίστηκε, πέρασε από λαϊκό δικαστήριο, εν τέλει εκτελέστηκε
από στρατιωτικό απόσπασμα και μια σφαίρα στο κεφάλι
και η σορός της κατέληξε σε μια ρεματιά.
Ο Νίκος Γκατζογιάννης, το τελευταίο παιδί της Ελένης, συνέγραψε
το ομώνυμο βιβλίο, το οποίο μεταφέρθηκε και στις κινηματογραφικές
αίθουσες σημειώνοντας τεράστια επιτυχία.
Μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες, εξέδωσε χιλιάδες εκατοντάδες
αντίτυπα, κέρδισε τον τίτλο του καλύτερου βιβλίου την χρονιά που εξεδόθη
και αναγορεύτηκε σε κορυφαίο σύμβολο του ελεύθερου κόσμου
απέναντι στο αποτρόπαιο, φρικώδες και οδυνηρό πρόσωπο του ολοκληρωτισμού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τότε Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών
Ronald Reagan εξερχόμενος από Συνάντηση Κορυφής στον λόγο του έκανε
μια εκτενή αναφορά στην «Ελένη» και στον γιο της ως μήνυμα ελευθερίας,
ειρήνευσης και κατανόησης.
Στην Ελλάδα, της ιδεολογικής ηγεμονίας της Αριστεράς,
το βιβλίο του Νίκου Γκατζογιάννη πολεμήθηκε λυσσωδώς,
η προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε από την Κυβέρνηση
του Ανδρέα Παπανδρέου με «δημοκρατικές» διαδικασίες ενώ ακόμα
και η ως άνω δήλωση του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών
είτε λογοκρίθηκε είτε αποσιωπήθηκε.
Όλα αυτά κατά την Μεταπολίτευση...
Είχα την τύχη να γνωρίσω τον Νίκο Γκατζογιάννη.
Ένας διαπρεπής και σπουδαίος Έλληνας, ο οποίος έχει ωφελήσει
πολλαπλώς με τη σκέψη του, την δράση του και το έργο του τον Ελληνισμό.
Επί σειρά ετών δημοσιογραφικός ερευνητής και ανταποκριτής
των New York Times και της Wall Street Journal.
Συνέγραψε ένα συγκλονιστικό έργο, μια ωδή στην Ελληνίδα μάνα
και στην αυτοθυσιαστική της στάση, μια εμβριθής ιστορική καταγραφή
για τον πολυαίμακτο εμφύλιο, μια υπόμνηση της κτηνωδίας που γεννούν
οι ολοκληρωτικές ιδεολογίες και μια σπουδή στην φύση
του ελεύθερου και γενναίφρονος ανθρώπου.
Σημασία έχει να μην ξεχνάμε, να συμφιλιωθούμε με την ιστορική
αλήθεια και ο πικρός καρπός της οδύνης να γίνει βλάστημα ελπίδας.
Μακριά από τον ολοκληρωτισμό κάθε απόχρωσης.
Γιώργος Κωνσταντόπουλος
Δικό μας σχόλιο:
Να συμπληρώσω ότι τα γυρίσματα της ταινίας παρόλο
που ήταν επιθυμία των παραγωγών δεν μπόρεσαν κατόπιν πιέσεων
να γίνουν στην Ελλάδα κι έγιναν τελικά στην Ισπανία.
Μπόρεσα να δω την ταινία σε βιντεοκασέτα.
Αλήθεια.
Έχει προβληθεί ποτέ από ελληνικό τηλεοπτικό σταθμό;
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου