Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2013

Ο μύθος και η ιστορία, για τον Μέγα Αλέξανδρο.

Η εκστρατεία του Αλέξανδρου καταγράφηκε αρχικά 
στις «Βασιλικές εφημερίδες» ένα είδος επίσημου
 ημερολογίου που διατηρούσε ο αρχιγραμματέας Ευμένης
 κατά την διάρκεια της εκστρατείας,
 οι οποίες όμως χάθηκαν πριν την ολοκλήρωσή της.
 Στα στοιχεία των "Βασιλικών Εφημερίδων" 
και σε προσωπικές του αναμνήσεις στηρίχθηκε
 αργότερα ο στρατηγός του Αλεξάνδρου, Πτολεμαίος.
Ακόμη, ο Αριστόβουλος, μηχανικός που ακολούθησε 
την εκστρατεία, έγραψε μια από τις πρώτες γνωστές
 εξιστορήσεις, σε ηλικία 84 ετών.
 Ωστόσο, ούτε η μία ούτε η άλλη έχουν σωθεί. 
Άλλοι συγγραφείς των οποίων το έργο έχει χαθεί 
είναι ο Καλλισθένης που κατέγραψε τα γεγονότα 
ως τον θάνατό του το 327 π.Χ., ο Κλείταρχος 
ο Αλεξανδρεύς ο οποίος μάλλον είχε γράψει 
ένα δωδεκάτομο μυθιστόρημα, ο Ονησίκριτος,
 και ο Νέαρχος.
Το πιο αξιόλογο έργο που έχουμε, 
είναι αυτό του Φλάβιου Αρριανού «Αλεξάνδρου Ανάβασις»
 του 2ου αιώνα μ.Χ.. Ο Αρριανός βασίστηκε πάνω
 στα έργα του Πτολεμαίου και του Αριστόβουλου 
για να γράψει το έργο του. 
Ένα επίσης σημαντικό έργο είναι
 το «Historia Alexandri Magni Macedonis» 
του Κούρτιου Ρούφου (1ος αιώνας), το οποίο είναι 
επίσης βασισμένο σε προηγούμενα έργα, 
αλλά σε ορισμένα σημεία θεωρείται ότι περιέχει
 φανταστικές διηγήσεις.
 Αξιόλογος είναι ο βίος του Αλέξανδρου 
στο έργο του Πλούταρχου «Παράλληλοι βίοι». 
Διάσπαρτες πληροφορίες βρίσκονται επίσης 
στα έργα του Στράβωνα, του Ιώσηπου,
 του Διόδωρου του Σικελιώτη και άλλων.
Ο Μ. Αλέξανδρος, που παριστάνεται
 ως Αυτοκράτορας του Βυζαντίου, κατατροπώνει 
τον Δαρείο και την ακολουθία του. 
Παράσταση από την μυθιστορία του Αλέξανδρου 
(κώδικας του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας)
Ο Μέγας Αλέξανδρος έριξε το φράχτη που χώριζε 
την Ευρώπη από την Ασία, έκανε την Ελλάδα
 να ταυτιστεί με την τότε Οικουμένη 
και μεταλαμπάδευσε τον Ελληνικό Πολιτισμό
 στην Ανατολή. 
Αμέσως μετά το θάνατό του έγινε μυθικό πρόσωπο, 
από την Ινδία μέχρι τον Ατλαντικό, ακολουθώντας 
διαφορετικά πρότυπα σε κάθε λαό. 
Οι Πέρσες φαντάστηκαν ότι ήταν γιος του Δαρείου, 
ενώ στην Αίγυπτο ότι ήταν γιος του Νεκτανεβώ 
του τελευταίου βασιλιά της Αιγύπτου. 
Στην Αραβοπερσική παράδοση ο Αλέξανδρος ονομάζεται 
Σικαντέρ στα περσικά και Ισκαντάρ στα αραβικά 
και έχει την προσωνυμία «Δίκερως» (Dhul-Qarnayn), 
λόγω της εμφάνισής του σε νομίσματα με κέρατα κριού,
 κατά το αιγυπτιακό πρότυπο αφού θεωρούνταν γιος 
του Άμμωνα. 
Υπάρχουν αρκετές φυλές στα μέρη που πέρασε 
ο Αλέξανδρος που περηφανεύονται
 ότι είναι απόγονοι στρατιωτών του Αλέξανδρου.
Ο Αλέξανδρος αναφέρεται, σύμφωνα με ερευνητές, 
με το όνομα Δίκερως και στο Κοράνι 
στην σούρα al-Kahf (Η Σπηλιά) (ΧVΙΙΙ, 82-110) 
ως μεγάλος βασιλιάς που κατασκεύασε πύλες
 (ίσως τις Κασπίες Πύλες) για να προστατέψει 
τους αθώους ανθρώπους από τους βάρβαρους 
Γωγ και Μαγώγ και επίσης αναφέρεται ότι ταξίδεψε
 ως το μέρος όπου δύει ο Ήλιος. 
Στοιχεία από την ιστορία σχετικά με το σφράγισμα 
των πυλών που αφηγείται το Κοράνι υπάρχουν
 και στα προγενέστερα έργα του Ψευδοκαλλισθένη,
 του Ιώσηπου, και του Ιερώνυμου. 
Επίσης στους στίχους 18:95 και 18:98 παρουσιάζεται 
ως μονοθεϊστής και ορισμένες φορές θεωρείται 
προφήτης του Ισλάμ αλλά αυτό 
δεν είναι γενικά αποδεκτό.
Στους Βυζαντινούς ήταν δημοφιλείς οι ιστορίες
 για τον Αλέξανδρο, και μάλιστα τον είχαν φανταστεί
 και ως άγιο και ασκητή και να έχει ιδρύσει μοναστήρια 
στην έρημο. 
Πολλές παραδόσεις στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν
 γύρω από τον Αλέξανδρο, και σε πολλές περιοχές 
διάφορα σημάδια του τόπου και ερείπια, επιδεικνύονταν 
σαν να «ήταν του Αλέξανδρου». 
Σε κρητικό τραγούδι ο Αλέξανδρος παρουσιάζεται 
να έχει ενώσει την Μαύρη Θάλασσα 
με την Μεσόγειο ανοίγοντας τον Βόσπορο. 
Πολύ διαδεδομένη επίσης είναι η παράδοση 
που παρουσιάζει την γοργόνα ως αδερφή 
του Αλέξανδρου να ρωτά τους ναυτικούς
 αν «ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος» και να δέχεται 
σαν απάντηση μόνο το «ζη και βασιλεύει». 
Κατά την τουρκοκρατία τον 18ο αιώνα 
ένα δημοφιλές ανάγνωσμα ήταν 
η «Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου».
Στην Δύση ο Αλέξανδρος έγινε γνωστός
 από την μετάφραση του έργου του Ψευδοκαλλισθένη, 
τον 3ο αιώνα
 με το «Μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου»
 δημιουργώντας ένα επικό κύκλο γύρω από το όνομά του.
 Από την λατινική μετάφραση αυτού προέκυψαν
 πολλές παραλλαγές σε όλη την Ευρώπη 
και γενικά τον χριστιανικό 
και ισλαμικό κόσμο του Μεσαίωνα. 
Τον 12ο αιώνα ο Αλβέριχος ντε Μπεζανσόν έγραψε
 επικά ποιήματα με κεντρικό πρόσωπο τον Αλέξανδρο
 και ο ιερέας Λάμπρεχτ ένα γερμανικό τραγούδι.

Δεν υπάρχουν σχόλια :