Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2013

Η Μήδεια δεν σκότωσε τα παιδιά της!

Κι όμως η Μήδεια δεν σκότωσε τα παιδιά της· 
η Μήδεια του μύθου γιατί η Μήδεια του Ευριπίδη
 ναι, το έκανε, τα σκότωσε και τα δύο. 
Όχι πως έκανε λίγα εγκλήματα η Μήδεια του μύθου: 
έκοψε κομματάκια τον αδελφό της και τον σκόρπισε 
στη θάλασσα, αργότερα έβαλε τις κόρες του Πελία
 να σκοτώσουν τον πατέρα τους,
 αλλά τα παιδιά της όχι, δεν τα σκότωσε.
Ούτε η Μήδεια του Πίνδαρου σκότωσε τα παιδιά της. 
Αγάπησε τον Ιάσονα και τον βοήθησε 
με τα μαγικά της να κλέψει το χρυσόμαλλο δέρας
 αλλά ως εκεί. Το ίδιο κι η Μήδεια του Απολλώνιου
 του Ρόδιου. Μετά από εντολή της Αφροδίτης, 
ο Έρωτας σημάδεψε την καρδιά της κι αγάπησε
 παράφορα τον Ιάσονα με τον οποίο, 
μετά από πολλές περιπλανήσεις, 
κατέληξαν στην Αίγινα και τέλος καλό. 
Η Μήδεια λοιπόν δεν σκότωσε τα παιδιά της. 
Τώρα πώς του ήρθε του Ευριπίδη, τέτοια ιδέα
 είναι μεγάλη ιστορία.  Φαίνεται έφτασε στ’ αυτιά του 
η ιστορία του Εύμηλου, ενός Κορίνθιου ποιητή
 του 8ου αιώνα π. Χ., που φαντάστηκε 
(κι αυτός από κάπου θα το άκουσε)
 πως η Μήδεια, προσπαθώντας να κάνει
 τα παιδιά της αθάνατα, χρησιμοποίησε μαγικά 
που δυστυχώς είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα
 και τα παιδιά πέθαναν. 
Επομένως το έγκλημα έγινε άθελά της. 
Την ιστορία την πήρε ο Παυσανίας και τη διέσωσε
 στα Κορινθιακά του. Ο δε Παρμενίσκος προτίμησε 
την αρχική εκδοχή με μια παραλλαγή: η Μήδεια 
δεν σκότωσε τα παιδιά της, της τα σκότωσαν 
Κορίνθιες γυναίκες στο ναό της Ήρας. 
Πάντως τον καιρό που ο Ευριπίδης έγραφε 
τη δική του Μήδεια, δημοφιλής στην Αθήνα ήταν 
και η εκδοχή του Κρεώφυλου: η Μήδεια σκότωσε 
τον βασιλιά της Κορίνθου
 και οι Κορίνθιοι -έχει σημασία αυτό- για εκδίκηση 
σκότωσαν τα παιδιά της και διέδωσαν ότι φονιάς
 ήταν η μάνα τους. Επομένως για τους Αθηναίους,
 η Μήδεια δεν σκότωσε τα παιδιά της, οι Κορίνθιοι
 το έκαναν, οι εχθροί των Αθηναίων -βρισκόμαστε 
στα 431 π. Χ., τη χρονιά που ξεσπάει 
ο Πελοποννησιακός πόλεμος, και η Κόρινθος 
είναι σύμμαχος της μισητής Σπάρτης-, και μάλιστα
 οι Κορίνθιοι φόρτωσαν το έγκλημα στη Μήδεια. 
Βλέποντας λοιπόν οι Αθηναίοι στα Μεγάλα Διονύσια 
πως οι Κορίνθιοι είναι αθώοι και πως όλα τα έκανε 
η Μήδεια, είναι λογικό να δυσανασχέτησαν, 
γι’ αυτό ίσως έδωσαν το α΄ βραβείο στον Ευφορίονα, 
τον γιο του Αισχύλου και το δεύτερο στον Σοφοκλή
 αφήνοντας τον Ευριπίδη τρίτο και καταϊδρωμένο
και βάζοντας ένα ακόμα λιθαράκι 
στην αντιδημοτικότητα του Ευριπίδη 
που ολοκληρώθηκε με τις φοβερές ‘Τρωάδες” του. 
Υπάρχει, φυσικά, η περίπτωση να μην άρεσε το έργο, 
πάντως στην απόφαση των κριτών θα πρέπει 
να μέτρησε το γεγονός πως για τους Αθηναίους
 η Μήδεια δεν σκότωσε τα παιδιά της.
Ήταν άραγε πρώτος ο Ευριπίδης που ισχυρίστηκε
 κάτι τόσο φοβερό, πως δηλαδή η Μήδεια σκότωσε 
εσκεμμένα τα παιδιά της; Ούτε αυτό μπορούμε 
να το πούμε με βεβαιότητα. “Άλυτο πρόβλημα” 
θεωρείται για τους μελετητές. 
Μια ακόμα θεωρία που λέει πως ο Ευριπίδης
 δανείστηκε την ιδέα από τον Νεόφρονα, 
μόνο σύγχυση μπορεί να προκαλέσει γιατί άλλοι 
ισχυρίζονται πως ο Νεόφρων ήταν μεταγενέστερος 
του Ευριπίδη. 
Πάντως, είτε ήταν δική του η αρχική ιδέα είτε όχι,
 γεγονός είναι πως η Μήδεια του Ευριπίδη σκότωσε
 τα παιδιά της. Κι αφού ο Ευριπίδης ήθελε 
τη Μήδεια φόνισσα, ας δούμε τη δικιά του εκδοχή. 
Η Μήδεια ζει στην Κόρινθο με τον Ιάσονα.
 Έχουν κάνει δύο παιδιά χωρίς όμως να παντρευτούν. 
Ο Ιάσονας δεν μπορεί να την παντρευτεί 
γιατί δεν είναι Ελληνίδα. 
Κι όχι μόνο αυτό, μα, παραβιάζοντας τους όρκους
 που της είχε δώσει, αποφασίζει να παντρευτεί 
την κόρη του βασιλιά της Κορίνθου, του Κρέοντα. 
Η Μήδεια, δε φτάνει που νιώθει απατημένη 
και ταπεινωμένη, θα πρέπει κιόλας να φύγει 
από την Κόρινθο μαζί με τα παιδιά της.
 Έχει διορία μία μέρα να αποφασίσει πού θα πάει. 
Σ’ αυτή τη μία μέρα η Μήδεια θα προλάβει 
να δολοφονήσει τον Κρέοντα και την κόρη του
 κι ύστερα να σκοτώσει τα παιδιά της. 
Πρώτα όμως θα μιλήσει με τον Ιάσονα.

Δεν υπάρχουν σχόλια :