Οι πληροφορίες που δίνονται στην Ιλιάδα
για την ασπίδα του Αχιλλέα, εκτός από τη μακρά
περιγραφή των εξωτερικών της παραστάσεων,
είναι οι εξής:
α) Η πρώτη περιγραφή ρομπότ στην ιστορία
(άποψη του Isaac Asimov για τα χρυσά κορίτσια
που βοηθούσαν τον Ήφαιστο, 1412-422):
Και τες φυσούνες μάκρυνεν απ’ την φωτιά
και όλα \ Εσύναξε τα σύνεργα σ’ εν’ αργυρό
λαρνάκι, \ Και με σφουγγάρι εκάθαρε το πρόσωπο,
τα χέρια,\ Τον τράχηλον τον δυνατόν,
τα δασερά του στήθη. \ Χιτώνα ενδύθη, εφούχτωσε
σκήπτρο παχύ κι εβγήκε \ χωλαίνοντας και ανάλαφρα
τον κύριον εστηρίζαν \ θεράπαινες ολόχρυσες,
σαν ζωντανά κοράσια. \ Δύναμιν έχουν και φωνήν,
νουν έχουν εις τες φρένες, \και τεχνουργήματ’ έμαθαν
από τους αθανάτους. \ Εκείνες τον επρόσεχαν.
Κι εσυρθη αυτός πλησίον \ στη Θέτιδα
κι εκάθησε σ’ ένα θρονί ωραίο.
β) Η πρώτη περιγραφή
πλήρως αυτοματοποιημένου εργαστηρίου
(Σ 468-473):
Είπε και αυτού την άφησε και πήγε
στες φυσούνες, \ στο πυρ τες στρέφει και γοργά
να εργάζονται προστάζει. \ Φυσούνες είκοσι φυσούν
στες κάψες τους και βγάζουν \ ευκολοφύσητην πνοήν
σφοδρήν ή μετρημένην, \ πότε με βία πότε σιγά
να υπηρετούν, ως θέλει \ ο Ήφαιστος,
ώστ’ εύκολα το έργο να τελειώσει.
γ) Οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες
της ασπίδας (1474-481):
Σκληρόνχαλκόν, κασσίτερον, πολύτιμο
χρυσάφι \ και ασήμι βάζει στη φωτιά, κατόπιν
μέγ’ αμόνι \ εις τον κορμόν τοποθετεί
και στο δεξί του χέρι \ σφύραν αδρανεί δυνατήν
και το διλάβι στ’ άλλο. \ Κι έπλασε πρώτα δυνατήν
ασπίδα και μεγάλην \ όληνμε τέχνηνκαι τριπλόν
λαμπρόν τριγύρω κύκλον \ με πέντε διπλές έγινεν
η ασπίδα και σ’ εκείνην \ λογιών εικόνες
έπλαθε με την σοφήν του γνώσιν.
δ) Η συμπεριφορά της ασπίδας στη μονομαχία
με τον Αινεία {Υ 261-272):
Κι από το σώμα του μακράν την κράτησε
ο Πηλείδης \ Φοβούμενος μην εύκολα τη σπάσει
πέρα ως πέρα \Του Αινείου τομακρόσκιον
κοντάρι του ανδρειωμένουζ \ Και δεν εννόησε
ο μωρός ότι τα δοξασμένα \ Των θεών
δώρ’ από θνητούς ευκόλως δεν νικούνται, \ Μηδέ
ποσώς υποχωρούν και τότε την ασπίδα \ Δεν έσπασε
το δυνατό κοντάρι του ανδρειωμένου. \ Ότι την φύλαξε
ο χρυσός, δώρο του Ηφαίστου θείον \ δύο δίπλες
εδιαπέρασεν και τρεις ήσαν ακόμη, \ Τι πέντε δίπλες
ο χωλός τεχνίτης είχε στρώσει, \ δύο χάλκινες
και μέσαθε του κασσιτέρου δύο, \μιανχρυσήν,
που κράτησε το φράξινο κοντάρι.
ε) Η συμπεριφορά της ασπίδας στη μονομαχία
με τον Αστεροπαίο (Φ 161-164):
Εις τες φοβέρες σήκωσεν ο θείος Αχιλλέας \την λόγχην
και τες δύο του ο Αστεροπαίος ήρως, \ Ότι του ερχόταν
βολικά και με τα δύο του χέρια. \ Με τηνμιανλόγχη
κτύπησε τον κύκλον της ασπίδος, \ αλλά την κράτησε
ο χρυσός, το δώρημα το θείο.
Όπως λοιπόν προκύπτει, η ασπίδα αποτελείται
από δύο εξωτερικά ελάσματα
από σκληρό μπρούντζο
(ορείχαλκο κασσίτερου), δύο ελάσματα κασσίτερου
και ένα κεντρικό έλασμα από (μαλακό) χρυσό.
Πρόκειται δηλαδή για υλικά με πολύ
διαφορετικές -μηχανικές και άλλες- ιδιότητες,
γεγονός που επιτρέπει την αναστολή διάδοσης
της διάτρησης μέσα στα υλικά της ασπίδας.
Αυτό το «εμπόδισμα» του τρυπήματος επιτυγχάνεται
κατά κύριο λόγο μέσα από την απορρόφηση
της κρουστικής ενέργειας του δόρατος,
από την πλαστική παραμόρφωση
του κεντρικού ελάσματος από χρυσό.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου