Pakal, ο βασιλιάς καί ο αστροναύτης του Palenque.

K'inich Janaab 'Pakal (23 Μαρτίου 603 CE - 31 Μαρτίου 683 CE)

 Ήταν ο Μάγια βασιλιάς του Παλένγουε στη σύγχρονη πολιτεία 

του Τσιάπας του Μεξικού. 

Επίσης γνωστός ως Pacal (που σημαίνει «ασπίδα») και Pacal ο Μέγας,

 είναι ο πιο διάσημος για την αύξηση της πόλης του Palenque 

(γνωστή ως B'aakal) από τη σχετική αφάνεια σε μια μεγάλη δύναμη,

 τα οικοδομικά του έργα στην πόλη (ειδικά το Ναός των επιγραφών), 

και το περίτεχνα σκαλιστό καπάκι του, το οποίο ερμηνεύτηκε 

από μερικούς για να απεικονίσει έναν αρχαίο αστροναύτη 

που οδηγούσε σε ένα πύραυλο. 

Ο Pakal ανέλαβε το θρόνο της Palenque σε ηλικία 12 ετών, το 615 μ.Χ.,

 και κυβέρνησε με επιτυχία μέχρι το θάνατό του σε ηλικία 80 ετών.

 Ήταν παντρεμένος με την κυρία Tzakbu Ajaw και απέκτησε 

τρεις γιους που τον διαδέχτηκαν στην εξουσία. 

Τα ερείπια του Palenque που είναι ορατά στη σύγχρονη εποχή 

είναι μόνο ένα μικρό κλάσμα της αρχαίας πόλης που αναπτύχθηκε 

και επεκτάθηκε από τον Pacal κατά τη διάρκεια της βασιλείας του. 

Η υπόλοιπη τεράστια μητρόπολη παραμένει ανασκαφική 

στη γύρω ζούγκλα. 

Ο Palenque ήταν μια πόλη μέτριου μεγέθους όταν ο Pacal 

ανέλαβε το θρόνο, και μέσω των προσπαθειών του έγινε ένα 

από τα μεγάλα αστικά κέντρα της Mesoamerica, ανταγωνίζοντας

 ακόμη και τη δύναμη και το μεγαλείο του Tikal.

Νεολαία και ανάβαση στην εξουσία

Ο Pacal ήταν ο γιος της Lady Sak K'uk που βασίλεψε

 ως βασίλισσα του Palenque από το 612-615 μ.Χ. 

Το 611 μ.Χ. ο βασιλιάς που βασιλεύει πέθανε και ο νόμιμος

 κληρονόμος, ο Πακάλ, ήταν πολύ νέος για να πάρει το θρόνο. 

Οι μελετητές έχουν αποκρυπτογραφήσει επιγραφές που καθιστούν 

σαφές ότι η Palenque υπέστη σημαντική στρατιωτική ήττα

 το 611 μ.Χ. και έχασε έπειτα τον βασιλιά τους,

 Ajen Yohl Mot, τον επόμενο χρόνο. 

Αυτό αναστάτωσε την ισορροπία της πόλης την οποία 

ο επόμενος κυβερνήτης θα χρειαζόταν να αποκαταστήσει. 

Το 612 μ.Χ., ο Janaab Pacal, πατέρας του Suk K'ak, πήρε το θρόνο

 αλλά πέθανε την ίδια χρονιά. 

Οι επιγραφές δείχνουν ότι ένας μονάρχης γνωστός ως Muwaan Mat 

ανέλαβε τον κανόνα μετά τον Janaab Pacal, αλλά, καθώς 

ο Muwaan Mat είναι μια υπερφυσική φιγούρα που συμβολίζει 

την ευημερία, πιστεύεται ότι αυτό αναφέρεται 

στην κυρία Sak K'uk που επέστρεψε την ισορροπία

 στην Palenque μετά τις αναταραχές. 

Κυβέρνησε για τρία χρόνια έως ότου ο γιος της έφτασε 

στην ωριμότητα που, εκείνη την εποχή, ήταν η ηλικία των 12 ετών. 

Η δυναστεία στο Palenque πίστευε ότι ο κανόνας προήλθε

 από έναν πρόγονο γνωστό.

Η πρώτη μητέρα και έτσι οι γυναίκες κυβερνήτες, 

αν και όχι συνηθισμένοι, δεν ήταν ασυνήθιστοι . 

Εννοείται, ωστόσο, ότι μια γυναίκα μονάρχης θα παραιτηθεί μόλις 

ένας άντρας κληρονόμος έφτασε στην ηλικία της ωριμότητας.

Η κυρία Sak K'uk φαίνεται να συνέχισε να καθοδηγεί τον γιο της 

μόλις ανέλαβε το θρόνο, όπως υποδεικνύεται από επιγραφές 

σε ολόκληρη την Palenque, και το έκανε μέχρι το θάνατό της το 640 μ.Χ. 

Μετά την ανάληψη του θρόνου, ο Πακάλ άρχισε σχεδόν αμέσως 

να χτίζει τεράστια και περίτεχνα μνημεία για να γιορτάσει 

τόσο το παρελθόν της πόλης όσο και τη νόμιμη αξίωση 

της οικογένειάς του να κυβερνά. 

Ο Μάγια λόγιος Gene Stuart γράφει:

Δεδομένου ότι ο πατέρας του Pacal ήταν άρχοντας, αλλά όχι ο βασιλιάς, 

άλλες ευγενείς οικογένειες στο Palenque ισχυρίστηκαν ότι είχαν

 περισσότερο δικαίωμα να κυβερνήσουν από αυτόν. 

Σε απάντηση, τόσο ο Pacal όσο και ο μεγαλύτερος γιος του, 

ο Kinich Kan B'alaam II, θα φροντίσουν να αντιπροσωπεύσουν 

τα επιτεύγματα και τη νομιμότητα της οικογένειάς τους

 σε όλα τα κτίρια και τα μνημεία του Palenque, συμπεριλαμβανομένων

 του παλατιού, των ναών του σταυρού και του Ναός των επιγραφών.

Ο Πακάλ ανίχνευσε με έμφαση την καταγωγή του σε μια θεότητα, 

καθώς και σε βασιλικούς ανθρώπους, και άλλοι κυβερνήτες 

θεώρησαν επίσης σοφό να ιδρύσουν θεϊκούς προγόνους.

 Ένας κυβερνήτης των Μάγια χρησίμευσε 

ως ανθρώπινη εκδήλωση θεών στη γη. 

Ως μεσάζων μεταξύ ανθρώπων και θεών, ισχυρίστηκε 

τη δύναμη να ελέγχει τις υπερφυσικές δυνάμεις του σύμπαντος. 

Σε τελετουργίες έθρεψε και δοξάζονταν τους θεούς, επιδιώκοντας

 να διατηρήσει την πάντα επισφαλή ισορροπία της φύσης

 σε μια αγροτική κοινωνία.

Αυτή η εστίαση στην καταγραφή της ιστορίας της πόλης μέσω

 της αρχιτεκτονικής είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη

 στον περίφημο Ναό των Επιγραφών. 

Η κατασκευή ξεκίνησε το 675 μ.Χ. και χτίστηκε σκόπιμα 

ως τάφος του Πακάλ. 

Ο Ναός των Επιγραφών είναι μια πυραμίδα με ένα μικρό κτίριο 

στην κορυφή χαραγμένο με το δεύτερο μακρύτερο συνεχές κείμενο 

των Μάγια που έχει αποκαλυφθεί ακόμη στη Μεσοαμερική 

(η μεγαλύτερη είναι η Ιερογλυφική Σκάλα στην πόλη του Κοπάν). 

Για έναν αιώνα μετά την ανακάλυψη του Palenque, η πυραμίδα 

θεωρήθηκε θρησκευτικό κέντρο στην πόλη 

(καθώς οι επιγραφές ήταν ακατανόητες) έως ότου ο Μεξικανός

 Αρχαιολόγος Alberto Ruiz αναγνώρισε ότι τα τείχη

 του μικρού ναού συνεχίστηκαν κάτω από το πάτωμα. 

Ανακάλυψε ότι η πλατφόρμα του δαπέδου είχε τρύπες, οι οποίες 

είχαν σφραγιστεί από πέτρινα βύσματα, και υπολόγισε ότι

 οι Μάγια κατέβαλαν το πάτωμα στη θέση τους με σχοινιά, 

ίσως, για να σφραγίσουν έναν βασιλικό τάφο. 

Μεταξύ 1948 και 1952 μ.Χ., ο Ρουίζ συνεργάστηκε με την ομάδα του, 

ανασκαφώντας τον ναό και, τέλος, ανακάλυψε τον τάφο του Μέγα Πακάλ.

 Έριξε το φακό του κάτω στον τάφο και, όπως γράφει:

 Από τις σκοτεινές σκιές προέκυψε ένα όραμα από ένα παραμύθι, 

ένα φανταστικό, αιθέριο θέαμα από έναν άλλο κόσμο. 

Φαινόταν ένα τεράστιο μαγικό σπήλαιο λαξευμένο από πάγο, 

οι τοίχοι λάμπουν και αστράφτουν σαν κρύσταλλα χιονιού. 

Λεπτές γιορτές σταλακτιτών κρεμασμένες σαν φούντες κουρτίνας

 και οι σταλαγμίτες στο πάτωμα

 έμοιαζαν με στάγδην από ένα υπέροχο κερί.

 Η εντύπωση, στην πραγματικότητα, ήταν αυτή 

ενός εγκαταλελειμμένου παρεκκλησίου. 

Απέναντι από τους τοίχους, οι μαρκαρισμένες μορφές

 με χαμηλή ανακούφιση.

 Τότε τα μάτια μου αναζήτησαν το πάτωμα. 

Αυτό ήταν σχεδόν εξ ολοκλήρου γεμάτο με μια υπέροχη 

σκαλιστή πέτρα, σε άριστη κατάσταση.

Η πέτρινη πλάκα ήταν η σαρκοφάγος του Pacal που, όταν

 ήταν κινήθηκε, αποκάλυψε τον μεγάλο βασιλιά που φοράει μάσκα

 νεφρίτη και στολίστηκε ως θεός της Μάγιας Αραβόσιτου

 σε κοσμήματα νεφρίτη και μια χάντρα φούστα. 

Ο ιστορικός Clare Gibson σχολιάζει αυτό το γράψιμο,

Η χάντρα φούστα που φοράει ο Πακάλ τον συνδέει με τον Θεό 

του Αραβοσίτου, ο οποίος μπορεί να απεικονίζεται ντυμένος 

με αυτό σε σκηνές στις οποίες φαίνεται να χορεύει

 έξω από τον Ξιμπάλμπα [ο κάτω κόσμος των Μάγια]. 

Αυτός ο τύπος φούστα φορούσε συνήθως τις γυναίκες των Μάγια, 

αλλά στολίζει τον Θεό του Αραβοσίτου για να δηλώσει 

τις δυνάμεις της γονιμότητας. 

Ο Πακάλ θα περίμενε να μιμηθεί τον Θεό Αραβοσίτου 

να αναστηθεί μετά το θάνατό του.

Ο τάφος περιείχε μια μεγάλη ποσότητα σκουλαρίκια, βραχιόλια,

 βραχιόλια και περιδέραια, και ένα ανάγλυφο βάσης νεφρίτη

 υψηλής ποιότητας. 

Ο Stuart γράφει, "Οι Μάγια κρατούσαν την νεφρίτη σε εκτίμηση ίση 

με τα quetzal λοφία [τα φτερά του πουλιού Quetzal], 

εν μέρει επειδή είδαν στο πράσινο και των δύο συμβόλων της ζωής. 

Η ελίτ φορούσε κοσμήματα νεφρίτη από τη λίρα σε περιδέραια, 

αυτί στολίδια, βραχιόλια και αστράγαλα, και σε ζώνες ". 

Κανένας από τους θησαυρούς, ωστόσο, δεν αποδείχθηκε 

τόσο πολύτιμος για τους Μάγια όσο και το καπάκι της σαρκοφάγου 

που απεικονίζει την άποψη των Μάγια του Κόσμου.

Σαρκοφάγος του Pacal & Διαμάχη ταυτότητας

Το καπάκι του Σαρκοφάγου έχει μέγεθος 3,6x2 μέτρα (12x7 πόδια)

 και δείχνει έναν άνδρα να γέρνει προς τα πίσω στη βάση

 ενός δέντρου, με ένα πουλί ψηλά στην κορυφή, είτε να πέφτει μέσα 

ή να ξεπηδά από αυτό που φαίνεται να είναι ένα μεγάλο δοχείο. 

Γλύφοι και σύμβολα κινούνται γύρω από τις άκρες του καπακιού,

 όλα αντιπροσωπεύοντας σημαντικά συστατικά

 της κοσμολογίας των Μάγια. 

Η σαρκοφάγος του Pacal είναι αυτή που είναι πιο γνωστή

 στη σύγχρονη εποχή ως αρχαίοι εξωγήινοι θεωρητικοί, ακολουθώντας

 την ερμηνεία του Erich Von Daniken στο βιβλίο του

 Chariots of the Gods, ισχυρίστηκε ότι το καπάκι απεικονίζει

 έναν άνδρα που οδηγούσε σε ένα πύραυλο, καπνός που εκπέμπεται 

από σωλήνα εξάτμισης πίσω αυτόν, και οι γλύφοι 

που αντιπροσωπεύουν το διάστημα. 

Στην πραγματικότητα, η ανακούφιση δείχνει το Παγκόσμιο Δέντρο, 

το οποίο οι Μάγια πίστευαν ότι είχαν τις ρίζες τους στον κάτω κόσμο, 

κορμό στο γήινο επίπεδο, και κλαδιά ψηλά στον παράδεισο,

 και τη σχέση του Pacal με αυτό στο θάνατο. 

Ο βασιλιάς απεικονίζεται είτε τη στιγμή του θανάτου του να πέφτει 

από το επίγειο αεροπλάνο προς τη Xibalba

 ή τη στιγμή της ανάστασής του από τον κάτω κόσμο,

 ανεβαίνοντας το Παγκόσμιο Δέντρο προς τον παράδεισο. 

Τα στολίδια κατά μήκος των άκρων αντιπροσωπεύουν τον ουρανό

 και άλλους γλύφους τον ήλιο και το φεγγάρι και, ακόμα άλλους, 

τους προηγούμενους κυβερνήτες του Palenque και του Pacal. 

Στην πρώτη φωτογραφία ο Πακάλ εχει ακουστικό τηλεφώνου 

και στήν δεύτερη είναι μπροστά από έναν υπολογιστή.

Το πουλί στην κορυφή του δέντρου είναι το πουλί του ουρανού 

(επίσης γνωστό ως ουράνιο πουλί ή βασική θεότητα πουλιών)

 που αντιπροσωπεύει τη σφαίρα των θεών σε αυτό το κομμάτι, 

και το "δοχείο" κάτω από τον Pacal είναι η είσοδος στο Xibalba. 

Μόλις κάποιος εξοικειωθεί με τις κοσμολογικές έννοιες των Μάγια, 

δεν υπάρχει τίποτα μυστηριώδες για το καπάκι

 της σαρκοφάγου του Πακάλ, αλλά, το 1952 μ.Χ., οι μελετητές 

γνώριζαν πολύ λιγότερα από ό, τι γνωρίζουν στη σύγχρονη εποχή, 

και έτσι η ανακούφιση ήταν πιο ανοιχτή στην ερμηνεία τη στιγμή που.                                

Ο Von Daniken έγραψε το βιβλίο του (το 1968 μ.Χ) 

από ό, τι είναι σήμερα. 

Κανένας αξιόπιστος μελετητής στη σύγχρονη εποχή δεν δέχεται 

το καπάκι ως απεικόνιση οτιδήποτε έχει να κάνει με ένα πύραυλο 

ή έναν αστροναύτη, αλλά ορισμένοι συγγραφείς εξακολουθούν

 να συνεχίζουν να συζητούν για την ερμηνεία του έργου.

Η διαμάχη οργίστηκε επίσης για την ταυτότητα του σκελετού

 μέσα στον τάφο. 

Διαπιστώθηκε ότι τα δόντια του σκελετού ήταν σε πολύ καλή 

κατάσταση και έδειξαν έναν άνδρα ηλικίας περίπου 40 ετών 

κατά τη στιγμή του θανάτου.

 Δεδομένου ότι οι αρχαιολόγοι γνώριζαν ότι ο Pacal πέθανε

 σε ηλικία 80 ετών, όταν είχαν χρονολογήσει τα μνημεία 

και τα κτίρια που κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια

 της βασιλείας του, αμφισβητήθηκαν τα ευρήματα των επιγραφών 

που αναγνώρισαν τον Pacal ως σκελετό στον τάφο. 

Ο David Kelly και ο Floyd Lounsbury ήταν οι πρώτοι επιγραφείς 

που αναγνώρισαν τον τάφο ότι ανήκε στον Λόρδο Pacal της Palenque

 και το έργο τους συνεχίστηκε αργότερα 

από τους Peter Matthews και Linda Schele. 

Οι φυσικοί ανθρωπολόγοι ισχυρίστηκαν, ως επί το πλείστον, ότι 

ο τάφος έπρεπε να ανήκει σε έναν νεαρότερο άντρα και ότι

 οι επιγραφείς είχαν κάνει λάθος να το αναγνωρίσουν ως αυτό

 του Pacal, ενώ οι πολιτιστικοί ανθρωπολόγοι υποστήριζαν

 την ταυτοποίηση και το έργο τους. 

Η διαμάχη επιλύθηκε τελικά το 1996 μ.Χ. όταν συμφωνήθηκε ότι, 

ως ευγενής σε όλη του τη ζωή, ο Pacal θα απολάμβανε 

καλύτερο φαγητό από τα άτομα του και έτσι τα δόντια του 

θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση από άλλα. 

Επιπλέον, καθώς κανείς δεν ξέρει τι ευνόησε ο Πακάλ

 στη διατροφή του, θα μπορούσε να έτρωγε πιο μαλακά τρόφιμα

 που είχαν λίγη επιβάρυνση στα δόντια του. 

Το γεγονός ότι έζησε μέχρι την ηλικία των 80 ετών και είχε ακόμα 

ένα πλήρες δόντι, υποστηρίζει έναν υγιεινό τρόπο ζωής 

και την προσοχή στην προσωπική υγιεινή. 

Σήμερα είναι γενικά αποδεκτό ότι ο τάφος ανήκει στον Pacal 

και τα ερείπια που βρήκε ο Ruiz το 1952 CE είναι εκείνα 

του μεγάλου βασιλιά της Palenque.

Ο K'inich Janaab 'Pacal αλλιώς γνωστός ως Λόρδος Pacal 

και Pacal ο Μέγας, 603-683 μ.Χ. και Μάγια βασιλιάς του Palenque.

 (Εθνικό Μουσείο Ανθρωπολογίας, Πόλη του Μεξικού)

Η παρακμή του Palenque

Η πόλη συνέχισε να ευημερεί υπό την εξουσία των γιων του Pacal 

και των κληρονόμων τους, αλλά εισέβαλε και απολύθηκε 

από τις δυνάμεις από την πόλη Tonina το 711 μ.Χ. 

Αρχαιολογικά στοιχεία από αυτήν την περίοδο δεν δείχνουν

 νέες κατασκευές κτιρίων, και επιγραφές δείχνουν ότι ο βασιλιάς 

συνελήφθη και, ίσως, εκτελέστηκε. 

Φαίνεται ότι δεν υπήρχε μονάρχης στην πόλη για αρκετό καιρό 

μετά από αυτό, αλλά καταγράφεται ότι οι εχθροπραξίες

μεταξύ Tonina και Palenque συνεχίστηκαν μέχρι το γ. 750 Κ.Χ. 

Η αιτία του πολέμου είναι άγνωστη. 

Όπως και με άλλα μεγάλα αστικά κέντρα των Μάγια, 

η Palenque εγκαταλείφθηκε κάποια στιγμή. 

Το 800 μ.Χ. και η ζούγκλα σηκώθηκαν για να διεκδικήσουν την πόλη. 

Ήταν ήδη μια καταστροφή όταν η Ισπανική κατάκτηση ξεκίνησε

 τον 16ο αιώνα μ.Χ. και συνέχισε να βυθίζεται στην υπερανάπτυξη,

 παρά τις αποστολές στην τοποθεσία τον 18ο αιώνα μ.Χ., 

έως ότου το έργο των John Lloyd Stephens και Frederic Catherwood 

έφερε την πόλη στην η προσοχή του κόσμου και οι προκαταρκτικές 

ανασκαφές άρχισαν στα τέλη του 19ου αιώνα μ.Χ. 

Σήμερα η πόλη του Μέγας Πακάλ είναι η πιο εκτεταμένη μελέτη 

όλων των περιοχών των Μάγια, ακόμη και του Τσιτσέν-Ίτζα,

 λόγω του μεγαλείου της αρχιτεκτονικής και της ακρίβειας 

των επιγραφών, που αφηγούνται την ιστορία του πιο σεβαστού

 βασιλιά της και της υπέροχης πόλης μεγάλωσε στο μεγαλείο.

Φώτιος Τούμπανος