Η ενασχόληση με τον Απόστολο Παύλο σίγουρα είναι “καλά νέα”
για τούς Κορινθίους, όχι όμως και η “αυθαίρετη” απόφαση
του Δήμου Κορινθίων να τοποθετήσει στην κεντρική Πλατεία
του Δήμου ένα αταίριαστο στο όλο περιβάλλον μνημείο
με την αγιογραφημένη μορφή του.
Μέχρι σήμερα ο Δήμος Κορινθίων δεν έχει να επιδείξει καμία σοβαρή
και προσεγμένη πρωτοβουλία και ενέργεια αξιοποίησης
της πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς που αποτελεί
για την Κόρινθο το πέρασμα από αυτήν, η διαμονή σ’ αυτήν
για μεγάλο διάστημα και οι περίφημες “Πρός Κορινθίους”
Επιστολές του πρωτοκορυφαίου των Αποστόλων Παύλου.
Ωστόσο, αποφάσισε εσχάτως ότι πρέπει στην υπό ανάπλαση
κεντρική Πλατεία της πόλης να ανεγερθεί, ως κεντρικό μνημείο,
μία μεγάλων διαστάσεων ψηφιδωτή εικονογραφία του Αποστόλου Παύλου.
Αυτό, όμως, από κάθε άποψη αποτελεί μία αβασάνιστη απόφαση
για την οποία υπάρχουν και ήδη έχουν εκφρασθεί σειρά αντι-λόγων
και αντενδείξεων βάσει της κοινής λογικής περί του χαρακτήρος
των δημοσίων χώρων και δή μιάς κεντρικής Πλατείας, αλλά και βάσει
της σχετικής παραδόσεως στον τόπο μας, όσον αφορά
σε θρησκευτικά μνημεία και δή υπό μορφή αμιγώς εκκλησιαστική.
Εάν επιτρεπόταν, θα άρμοζε να τοποθετηθεί ένα ψηφιδωτό
του Αποστόλου Παύλου στο κέντρο του αρχαιολογικού χώρου
της Αρχαίας Κορίνθου, όπου περιδιάβηκε και κήρυξε ο Απόστολος.
Κάτι τέτοιο, βεβαίως, δεν επιτρέπεται για ευνόητους λόγους.
Ακόμη, θα άρμοζε ένα φωτιζόμενο μάλιστα μνημειακό ψηφιδωτό
να τοποθετηθεί στον περιβάλλοντα χώρο του Καθεδρικού Ναού της πόλης
(αν και υπάρχει ψηφιδωτό του στην πρόσοψη του εν λόγω Ναού),
χώρος που εφάπτεται με την φερώνυμη οδό της πόλης μας
(την Αποστόλου Παύλου).
Στην κεντρική όμως Πλατεία της πόλης, με πρόσοψη
στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως και με δεδομένη την πανελληνίου
αποκλειστικότητος απουσία μνημείου-ηρώου γενικώς στην πόλη μας
και δή στην κεντρική της Πλατεία, αυτό που αρμόζει και αποτελεί
κατά κυριολεξία αναγκαιότητα είναι η ανέγερση ενός μνημείου
αφιερωμένου στούς διαχρονικούς αγώνες του Ελληνικού Λαού
για την ελευθερία της Πατρίδος μας.
Γράφτηκε, προφανώς με αφορμή τη σχετική συζήτηση
και τις αντιδράσεις που προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί
η πρόσφατη σχετική απόφαση της Δημοτικής Αρχής, με διάθεση
μάλλον στήριξής της, ότι ο Απόστολος Παύλος είναι τό “τοπόσημο”,
“οικόσημο”καί σύμβολο της Κορίνθου.
Θα μπορούσε βεβαίως να ισχύει κάτι τέτοιο, αλλά δεν ισχύει!
Εάν ίσχυε, τότε θα είχε αποτυπωθεί στο έμβλημα της πόλης,
το οποίο ως γνωστόν έχει, καλώς ή κακώς, αμιγώς αρχαιοελληνικά
και μόνο χαρακτηριστικά συνδεόμενα βεβαίως με την τοπική
παράδοση και ιστορία (Πήγασος και Κιονόκρανο Κορινθιακού ρυθμού).
Ας είμαστε, λοιπόν, ρεαλιστές, σοβαροί και αντικειμενικοί.
Η Κόρινθος θεωρείται συνδεδεμένη με το πρόσωπο
του Αποστόλου Παύλου κυρίως για τον Χριστιανικό κόσμο,
ενώ ευρύτερα θεωρείται συνδεδεμένη με την αρχαία κληρονομιά
και ιστορία της.
Επομένως, δεν αποτελεί επιχείρημα υπέρ της επιλογής
της Δημοτικής Αρχής να τοποθετήσει μνημείο του Αποστόλου Παύλου
ως κεντρικό μνημείο στη σύγχρονη μάλιστα πόλη της Κορίνθου,
το ότι δήθεν τοπόσημο της πόλης, που έχει λιγότερο
από 200 χρόνια ιστορία, είναι ο Απόστολος Παύλος.
Τα τοπόσημα, τα οικόσημα και πολύ περισσότερο τα σύμβολα
γεννιόνται μέσα από αληθινές ιστορικές και κοινωνικές “διεργασίες”
και όχι μέσα από ευκαιριακές καί αβασάνιστες αποφάσεις
αυτοδιοικητικών οργάνων, ερήμην μάλιστα της κοινωνίας και των πολιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο
Θεσσαλονίκης που δεν έχει ως έμβλημα-σήμα και σύμβολό του
τον Αριστοτέλη αλλά τον Άγιο Δημήτριο, πολιούχο μάρτυρα
της πόλης που γεννήθηκε και μαρτύρησε σ’ αυτήν.
Βεβαίως, ο σύγχρονος Δήμος Κορινθίων περιλαμβάνει στα όριά του
και την Αρχαία Κόρινθο, οπότε θα μπορούσε στην κεντρική του Πλατεία
να αντανακλάται και δηλώνεται η όλη ιστορία της ευρύτερης περιοχής.
Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσε, αν και δεν είναι κατάλληλος
ο σχεδιασμός και οι προδιαγραφές της υπό χρονίζουσα ανακατασκευή
κεντρικής Πλατείας, να φιλοξενήσει ένα αφιερωματικό μνημείο
αναφοράς στον Απόστολο Παύλο, όπως π.χ. θα μπορούσε
να είναι μία στήλη με ψηφιδωτή παράθεση του περίφημου ύμνου
της αγάπης από την Πρός Κορινθίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου.
Το κεντρικό μνημείο όμως της κεντρικής Πλατείας της πόλης
δεν μπορεί να είναι αυτό που έχει προταθεί και αβασάνιστα επιλεγεί!
Και τούτο, διότι, πέραν των ανωτέρω, πρόκειται ουσιαστικά
για μία εκκλησιαστική εικόνα (ψηφιδωτή) και δεν είθισται,
ούτε αρμόζει να τοποθετούνται αυτού του είδους
τα καλλιτεχνήματα σε ανοικτούς δημόσιους και κοσμικούς χώρους.
Είναι γνωστό ότι μπροστά στο κεντρικό κτίριο του Καποδιστριακού
Πανεπιστημίου Αθηνών υπάρχουν δύο μεγάλοι ανδριάντες.
Ο ένας είναι του Ρήγα Φεραίου και ο άλλος του Γρηγορίου του Ε΄,
Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως,
τον οποίο απαγχόνισαν οι Τούρκοι το 1821.
Ο τελευταίος είναι και Άγιος της Εκκλησίας.
Εκεί όμως δεν παριστάνεται ως Άγιος, γι’ αυτό δεν έχει ανεγερθεί
εικόνα του ζωγραφισμένη ή ψηφιδωτή, αλλά παριστάνεται
και τιμάται ως εμβληματική προσωπικότητα της Ελληνικής Ιστορίας.
Άλλωστε, γιά την ορθόδοξη παράδοση είναι ανάρμοστη και ανοίκεια
η δημιουργία αγαλμάτων πρός τιμήν των Αγίων,
καίτοι αυτό το συνηθίζουν κυρίως οι Σλαβικοί λαοί, γιά πρόσωπα όμως
που δια-συνδέονται με την εθνική τους ιστορική πορεία.
Η δικαιολογία εξάλλου ότι το προτεινόμενο μνημείο δεν αποτελεί
“λατρευτική αναπαράσταση” δεν διασκεδάζει τις εύλογες επιφυλάξεις
και αντιρρήσεις μας γι’ αυτό, διότι το συγκεκριμένο μνημείο (μακέτα)
είναι μια εκκλησιαστική εικονογραφία του Αποστόλου Παύλου
και μάλιστα μαζί του εικονίζεται και ο Χριστός,
η οποία εξ αντικειμένου αποτελεί, τουλάχιστον θεωρητικά,
“λατρευτικό στοιχείο” .
Διαβάζοντας το δημοσιευθέν πρόσφατα σχετικό άρθρο μου περί
της ανεγέρσεως μνημείου του Αποστόλου Παύλου στην κεντρική
Πλατεία, φίλος συνάδελφος, ο οποίος μάλιστα βλέπει θετικά,
αλλά μάλλον επιφανειακά, τη σχετική απόφαση του Δήμου,
αυθορμήτως συμφώνησε στήν επισήμανσή μου ότι δεν μπορεί
να αρνηθεί κανείς την έκθεση του μνημείου σε πολλά πιθανά
ενδεχόμενα αντιμετωπίσεώς του με τρόπο που θα αποβαίνει μάλλον
προσβλητικός παρά τιμητικός γιά το πρόσωπο που θα αναπαριστά.
Προτείνει μάλιστα την περίφραξη και την φύλαξή του,
πράγματα όμως που είναι επίσης προβληματικά και ανάρμοστα,
αλλά και ανεφάρμοστα.
Εν κατακλείδι, η πρωτοβουλία του Δήμου για την τοποθέτηση
μνημείου του Αποστόλου Παύλου στην κεντρική Πλατεία της πόλης,
για την οποία μάλιστα τόσα αρνητικά σχόλια περί την κατασκευή,
την ολοκλήρωση και τον σχεδιασμό της έχουν διατυπωθεί,
κάθε άλλο παρά βοηθά να ανακληθεί, όπως γράφτηκε,
στη συλλογική μνήμη της πόλης το αδιαμφισβήτητα
σπουδαίο αυτό Πρόσωπο και η σχέση της με αυτό, με θετικό,
αρμόζοντα και εποικοδομητικό τρόπο.
Ας αναλάβουμε, λοιπόν, όλοι και ο καθένας προσωπικά,
ως συν-υπεύθυνοι για τα κοινά, την ευθύνη μας για το σήμερα
και το αύριο αυτής της πόλης.
Δημήτρης Κάτσουρας
Πτ. Θεολογίας, φ. Πολ. Επιστήμης & Διεθνών Σχέσεων
Απαραίτητη διευκρίνηση:
Τα άρθρα γνώμης δεν εκφράζουν
απαραίτητα και την δική μας γνώμη
αλλά δημοσιοποιούνται μήπως γίνουν
αφορμή για γόνιμο και ουσιαστικό διάλογο.
Δικό μας σχόλιο:
Υπάρχουν πάρα πολλοί άλλοι τρόποι να τιμήσεις
τον Απόστολο των Εθνών αρκεί να μην γίνονται επιπόλαιες κινήσεις.
Το ίδιο θέμα, από ότι θυμάμαι, είχε προβληματίσει
και την προηγούμενη δημοτική αρχή όταν σχεδίαζε την πλατεία.
Υπάρχουν όμως και πάρα πολλές προτάσεις λιγότερο εκκωφαντικές
και μάλλον περισσότερο αποτελεσματικές και όχι κακόγουστες.
Υ.Γ: Αλήθεια όμως.
Να κάνω μία μόνο ερώτηση;
Από τους βανδαλισμούς που υφίστανται κατά καιρούς
σε διάφορα σημεία τα αγάλματα της πόλης
(όπως για παράδειγμα ο Διογένης με τον Μ. Αλέξανδρο)
έχετε σκεφτεί με ποιον τρόπο θα το προστατεύσετε;
Με κάμερες ή με σεκιουριτάδες;
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου