Πανελλαδικές 2020:Τι σημαίνει το ποίημα του Τίτου Πατρίκιου "Σε βρίσκει η ποίηση"

Απόσπασμα από το ποίημα του Τίτου Πατρίκιου:

Εκεί που αναρωτιέσαι για πράγματα που πρώτη φορά

αντικρίζεις για πράγματα χιλιοειπωμένα 

που έχουν πια περάσει για πράγματα που ξαφνιάζουν 

κι ας γίνονται κάθε μέρα για πράγματα που έλεγες 

δεν θα συμβούν ποτέ και τώρα συμβαίνουν 

μπρος στα μάτια σου γι´ άλλα που επαναλαμβάνονται 

μ´ελάχιστες παραλλαγές

για πράγματα που πουλιούνται μόλις πιάσουν

κατάλληλη τιμή

για πράγματα που σάπισαν με το πέρασμα του καιρού

ή που ήσαν σάπια απ ‘ την αρχή και δεν το έβλεπες

εκεί που απορείς για πράγματα που μπόρεσες να κάνεις

για πράγματα σοβαρά ή ανόητα που ρίσκαρες τη ζωή σου

για πράγματα σημαντικά που τα κατάλαβες αργότερα

για πράγματα που τα φοβήθηκες 

κι απέφυγες ν´αναλάβεις

για πράγματα που τα προγραμμάτισες 

και δεν σου βγήκαν

γι´ άλλα που τα σχεδίασαν άλλοι και βγήκαν διαφορετικά

για πράγματα που σου έτυχαν χωρίς να τα περιμένεις

για πράγματα που μόνο τα ονειρεύτηκες

και κάποτε, μία στις χίλιες πραγματώθηκαν…

Εκεί απάνω σε βρίσκει η ποίηση.

Τι σημαίνει το ποίημα:

Η ποιητική σύνθεση με τον τίτλο "Σε βρίσκει η ποίηση" εντάσσεται 

στην κατηγορία των ποιημάτων ποιητικής. 

Στις εννέα ενότητες που απαρτίζουν το έργο ο ποιητής επικεντρώνεται 

στα σημεία εκείνα όπου διασταυρώνονται η ζωή και η ποίηση: η ποίηση 

συναντά τον ποιητή, έστω και φευγαλέα, είτε εν θερμώ, όταν έρχεται αντιμέτωπος

 με τα μικρά ή τα μεγάλα, τα ιδιωτικά ή τα δημόσια γεγονότα

 του πολυκύμαντου βίου του, είτε στη φάση του αναστοχασμού 

που επέρχεται με το πέρασμα του χρόνου. 

Έτσι, στον απολογισμό ζωής που επιχειρεί, ο Τίτος Πατρίκιος επιστρέφει

 επίμονα στο παρελθόν και μιλάει για όσα τον σημάδεψαν, αλλού σε τόνο 

εξομολογητικό, αλλού με ελεγχόμενη συγκίνηση και αλλού με κριτική ματιά 

για πράξεις και παραλείψεις οδυνηρές.

Στην τελευταία ενότητα η υπόρρητη προσδοκία του ποιητή για την οριστική

 κατάκτηση της ποίησης διαψεύδεται, καθώς εκείνη παραμένει απατηλή 

μέσα στις συνεχείς μεταμφιέσεις της, άπιστη στις υποσχέσεις της,

 παραπλανητική, αινιγματική:

σε πείθει σαν άπιστη ερωμένη πως είναι δική σου μόνο (...)

σου φουσκώνει τις ουτοπίες όσο να σκάσουν σαν μπαλόνι (...)

σου ψιθυρίζει μυστικά που πρέπει εσύ να εξιχνιάσεις (...)

Και όταν στο τέλος η ποίηση αποφασίζει να ανταμείψει τον ποιητή

 για την αφοσίωσή του, τότε, κατά σχήμα οξύμωρο,

 "[τ]ου αποκαλύπτει την αλήθεια, [τ]ου λέει καθαρά πως ανήκει σε όλους". 

Η κατακλείδα της ποιητικής σύνθεσης 

"Εκεί απάνω η ποίηση βρίσκει τον καθένα μας" φωτίζει αναδρομικά το έργο 

και μας αποκαλύπτει ότι η ποίηση δεν αποτελεί προνόμιο του ποιητή η ποίηση 

συναντά τον καθένα μας, βρίσκεται παντού,

 αρκεί να μπορείς να την αναγνωρίσεις. 

Η αιρετική αυτή θέση συνιστά την πρωτοτυπία του "Σε βρίσκει η ποίηση"

 ως ποιήματος ποιητικής, ή με άλλα λόγια: αυτό ακριβώς είναι το σημείο

 που ο αυτοβιογραφούμενος ποιητής συναντά τη βιογραφία του καθενός, 

το σημείο όπου συναντώνται η ποιητική και η πολιτική ηθική.

ΠΗΓΗ

Ο Βαπτιστής-Τίτος Πατρίκιος (Αθήνα, 21 Μαΐου 1928)

 είναι Έλληνας ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής, 

της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς που έχει τιμηθεί 

με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 1994.

ΠΗΓΗ

"Στην ποίηση και στην τέχνη  δεν υπάρχουν κανόνες".
Τίτος Πατρίκιος

Δικό μας σχόλιο:

Στην ποίηση και στην τέχνη 
υπάρχουν και κάποιοι κανόνες

που μόνο λίγοι τους ξεπερνούν με επιτυχία

για να κάνουν την δική τους υπέρβαση.