Μαθήματα οικονομίας για αρχάριους από τον Γιάννη Βαρουφάκη.

«Πάντα θεωρούσα ότι, αν δεν μπορείς να εξηγήσεις 

τα μεγάλα οικονομικά ζητήματα σε μια γλώσσα

 που να μπορούν να την καταλάβουν οι έφηβοι, 

αυτό απλώς σημαίνει πως δεν τα καταλαβαίνεις ο ίδιος».

Άλλο αγορές και άλλο οικονομία.

Απευθυνόμενος πάντα στην κόρη του Ξένια,

 ο καθηγητής Οικονομικών που έγινε διάσημος

 για τις θέσεις του και τις απόψεις του πολύ πριν

 αναλάβει τη διαχείριση των οικονομικών της Ελλάδας, 

γράφει: «Στην κοινωνία όπου μεγαλώνεις κυριαρχεί 

η λανθασμένη άποψη ότι οικονομία ίσον αγορές. 

Τι ακριβώς είναι οι αγορές;

 Οι αγορές είναι η σφαίρα της ανταλλαγής. 

Στο σουπερμάρκετ γεμίζουμε το καρότσι μας 

με πράγματα και τα "ανταλλάσσουμε" με χρήμα 

το οποίο μετά ανταλλάσσεται με άλλα πράγματα

 που θέλει αυτός που το εισπράττει

 (ο ιδιοκτήτης του σουπερμάρκετ, ο εργαζόμενος 

στο σουπερμάρκετ, ο οποίος πληρώνεται 

από τα χρήματα που πληρώνουμε στο ταμείο κτλ.). 

Αν δεν υπήρχε το χρήμα, θα δίναμε στον πωλητή 

άλλα αγαθά, που εκείνος θα ήθελε. 

Να λοιπόν γιατί σου λέω ότι η αγορά είναι το μέρος 

όπου γίνονται ανταλλαγές. 

Αυτό το μέρος μάλιστα, στις μέρες μας, μπορεί 

να είναι και ψηφιακό – όπως π.χ. όταν με βάζεις 

να σου αγοράζω apps από το iTunes ή βιβλία 

από την Amazon.

Σ’ τα λέω αυτά γιατί αγορές είχαμε κι όταν ζούσαμε

 πάνω στα δέντρα, προτού ανακαλύψουμε 

τις αγροτικές καλλιέργειες. 

Όταν ένας πρόγονός μας πρόσφερε μια μπανάνα 

ζητώντας από τον άλλο ένα μήλο, είχαμε
 μια μορφή ανταλλαγής, μια υποτυπώδη αγορά
 όπου η τιμή του ενός μήλου 
ήταν μια μπανάνα και τανάπαλιν. 

Όμως αυτό δεν ήταν μια πραγματική οικονομία. 

Για να δημιουργηθεί μια πραγματική οικονομία,

 χρειαζόταν κάτι παραπάνω: χρειαζόταν 

να αρχίσουμε να παράγουμε, αντί απλώς

 να κυνηγάμε ζώα, να ψαρεύουμε ψάρια

 ή να μαζεύουμε μπανάνες».

Χρέος

Για να περιγράψει την έννοια του χρέους, χρησιμοποιεί

 το έργο «Δρ. Φάουστους» του Κρίστοφερ Μάρλοου.

 «"Κόλαση είναι όπου είμαι". 

Τάδε έφη Μεφιστοφελής στο διάσημο θεατρικό

 του Κρίστοφερ Μάρλοου, με τίτλο Δρ. Φάουστους.[...]

 Η ιστορία της πώλησης της ψυχής του Φάουστ
 στον Μεφιστοφελή είναι μία από τις ιστορίες 
που δεν έχει διαβάσει ακόμα. 
Είναι μια ιστορία για μεγάλους

 και όχι για παιδιά της ηλικίας του. [...] 

Ο λόγος που δεν ενδείκνυται για παιδιά είναι

 επειδή, ουσιαστικά, αφορά μια έννοια που είναι

 δύσκολο και άδικο να τη συλλάβει 

ο παιδικός νους: το χρέος.

Στην ιστορία του Μάρλοου 

συμβαίνουν τα εξής: Ο Μεφιστοφελής πλησιάζει

 τον Δρα Φάουστ με μια ενδιαφέρουσα πρόταση.

 Θα του παράσχει πλήθος απολαύσεων για είκοσι 

χρόνια υπό τον όρο ότι ο Φάουστ θα του υποσχεθεί 

πως ύστερα από είκοσι χρόνια, 

θα του παραδώσει την ψυχή του. 

Ο Φάουστ το σκέφτεται και αποφασίζει ότι 

είκοσι χρόνια ευδαιμονίας είναι αρκετά, και μετά 

ας κάνει ο Μεφιστοφελής ό,τι θέλει με την ψυχή του. 

Έτσι, λοιπόν, συμφωνεί. 

Ο Μεφιστοφελής χαμογελά και του ζητάει

 να υπογράψουν συμβόλαιο επ’ αυτού, το οποίο 

για να έχει μάλιστα μεγαλύτερη συμβολαιογραφική ισχύ, 

αντί με μελάνι, ο Φάουστ το υπογράφει με το αίμα του.

Αν το δεις ψυχρά και αναλυτικά, το συμβόλαιο 

αυτό είναι μια δανειακή σύμβαση που "καθιέρωσε" 

το χρέος του Φάουστ προς τον Μεφιστοφελή».

Σε άλλο σημείο, ο συγγραφέας Γ. Βαρουφάκης 

απευθύνει στην κόρη του το εξής ερώτημα:

 «Ποιος από τους δύο, ο Σκρουτζ ή ο Φάουστ ήταν 

πιο κοντά στις ανάγκες της νέας κοινωνίας της αγοράς;». 

Και απαντά: «Ο Φάουστ βέβαια: Γιατί; Επειδή, 

αν όλοι είμασταν Σκρουτζ, δηλαδή τσιγκούνηδες

 που αποταμιεύουν όλο τον πλούτο χωρίς να ξοδεύουν 

τίποτα, τότε οι αγορές θα κατέρρεαν, καθώς κανείς 

δεν θα αγόραζε τίποτα, τα μαγαζιά και τα εργοστάσια 

θα έκλειναν και η κοινωνία της αγοράς 

θα έπεφτε σε βαριά κρίση. 

Το χρέος είναι για τις κοινωνίες της αγοράς ό,τι 

η Κόλαση για τον χριστιανισμό: τόσο απαραίτητο 

όσο είναι δυσάρεστο!».

Θεολογία μετά εξισώσεων.

«Πολλοί θα σου πουν ότι ο πατέρας σου δε ξέρει τι λέει.

 Ότι τα οικονομικά, η οικονομική θεωρία είναι επιστήμη.

 Ότι όπως στη Φυσική που αναλύει μεθοδικά

 και με μαθηματικά μέσα τη Φύση, 

έτσι και τα οικονομικά συνδυάζουν τα μαθηματικά, 

τη στατιστική και τη λογική για να αναλύσουν 

επιστημονικά τα κοινωνικοοικονομικά φαινόμενα. 

Ανοησίες!», γράφει ο Γ. Βαρουφάκης και παρατηρεί:

«Η ριζική απουσία δυνατοτήτων να ελεγχθούν 

εμπειρικά οι οικονομικές μας θεωρίες εγγυάται 

ότι τα οικονομικά, η οικονομική σκέψη, δεν έχουν 

καμία σχέση με τις θετικές επιστήμες. 

Οπότε η επιλογή μας είναι μεταξύ

 του να προσποιούμαστε ότι, ως οικονομολόγοι,

 είμαστε επιστήμονες και του να παραδεχτούμε

 ότι είμαστε κοντύτερα στους φιλοσόφους που, 

όσο λογικά και σοφά και να επιχειρηματολογούν, 

είναι αδύνατο να πείσουν ο ένας τον άλλον

για το νόημα της ζωής».

Πηγή

Δικό μας σχόλιο:

Συμφωνούμε με τον Γιάνη

και του αφιερώνουμε πολύ παλιά

εγγραφή από  BLOG μας, με τίτλο:

- Τι κάνει ένας οικονομολόγος; - Έλα ντε!