Η Ναυμαχία του Αρτεμισίου, που διεξήχθη παράλληλα
με τη μάχη των Θερμοπυλών, είναι θαλάσσια
σύγκρουση μεταξύ Ελλήνων και Περσών,
κατά τη δεύτερη περσική εισβολή.
Οι Πέρσες ξεκίνησαν, υπό την ηγεσία του Ξέρξη Α',
εισβολή στην Ελλάδα, με στόχο να αποκαταστήσουν
το γόητρο τους μετά την ήττα από τους Αθηναίους
στον Μαραθώνα, το 490 π.Χ.
Ο Αθηναίος πολιτικός και στρατηγός Θεμιστοκλής
πρότεινε στους Έλληνες να αντιμετωπίσουν
τους Πέρσες
στους στενούς χώρους των Θερμοπυλών
και του Αρτεμισίου.
Ο περσικός στόλος είχε χάσει περίπου τετρακόσια πλοία
λόγω θύελλας στη Μαγνησία, ενώ αργότερα έχασε
άλλα διακόσια πλοία στην Εύβοια, τα οποία έστειλε
για να παγιδεύσει τους Έλληνες.
Μετά από δύο μέρες μικροσυγκρούσεων, ξεκίνησε
η κύρια μάχη, που έληξε για τους αντιπάλους
με ίσες απώλειες. Οι Έλληνες, όμως, αναγκάστηκαν
να υποχωρήσουν στη Σαλαμίνα, όταν έμαθαν
το αποτέλεσμα της μάχης των Θερμοπυλών.
Στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, ωστόσο, οι Έλληνες
πέτυχαν αποφασιστική νίκη, λόγω του ότι
κατάφεραν να παρασύρουν τους Πέρσες στα στενά.
Μετά την ήττα στη Σαλαμίνα, ο Ξέρξης,
με το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του,
υποχώρησε στην Ασία, αναθέτοντας
στον Μαρδόνιο την υποδούλωση της Ελλάδος.
Αλλά, οι Έλληνες πέτυχαν αποφασιστικές νίκες
στις Πλαταιές και στη Μυκάλη, αναγκάζοντας
τους Πέρσες να υποχωρήσουν ολοκληρωτικά.
Ο Πλούταρχος, στο έργο Θεμιστοκλής
(μέρος του Βίοι Παράλληλοι) γράφει ότι,
αν και η ναυμαχία δεν άλλαξε σημαντικά την ροή
του πολέμου, επωφέλησε πολύ τους Έλληνες:
« αἱ δὲ γενόμεναι τότε πρὸς τὰς τῶν βαρβάρων ναῦς
περὶ τὰ στενὰ μάχαι κρίσιν μὲν εἰς τὰ ὅλα μεγάλην
οὐκ ἐποίησαν, τῇ δὲ πείρᾳ μέγιστα τοὺς Ἕλληνας
ὤνησαν, ὑπὸ τῶν ἔργων παρὰ τοὺς κινδύνους
διδαχθέντας, ὡς οὔτε πλήθη νεῶν οὔτε κόσμοι
καὶ λαμπρότητες ἐπισήμων οὔτε κραυγαὶ κομπώδεις
ἢ βάρβαροι παιᾶνες ἔχουσι τι δεινὸν ἀνδράσιν
ἐπισταμένοις εἰς χεῖρας ἰέναι καὶ μάχεσθαι τολμῶσιν,
ἀλλὰ δεῖ τῶν τοιούτων καταφρονοῦντας ἐπ' αὐτὰ
τὰ σώματα φέρεσθαι καὶ πρὸς ἐκεῖνα
διαγωνίζεσθαι συμπλακέντας.
Απόδοση στη νεοελληνική:
Οι ναυμαχίες, που διεξήχθησαν τότε κατά
του βαρβαρικού στόλου στα στενά, δεν άσκησαν
μεγάλη επιρροή στη γενική κατάσταση, αλλά έδωσαν
στους Έλληνες τη μέγιστη πείρα, επειδή
από τους κινδύνους έμαθαν ότι ούτε τα πλήθη
των πλοίων, ούτε οι λαμπρότητες των επισήμων,
ούτε οι κομπώδεις κραυγές και οι παιάνες
των βαρβάρων προκαλούν φόβο σε άνδρες,
οι οποίοι ξέρουν να μάχονται και είναι τολμηροί,
αλλά πρέπει, καταφρονώντας όλα αυτά, να ορμούν
εναντίον των εχθρών και να τους αγωνίζονται.
»
Στο ίδιο σημείο αναφέρεται και στους στίχους
του Πίνδαρου για το Αρτεμίσιο:
ὅθι παῖδες Ἀθαναίων ἐβάλοντο φαεννὰν
κρηπῖδ' ἐλευθερίας
Όπου τα παιδιά των Αθηναίων έθεσαν λαμπρό
θεμέλιο της ελευθερίας.
Η ναυμαχία του Αρτεμισίου,
κατά τον Τομ Χόλλαντ, δεν θεωρείται σημαντική,
καθώς οι Έλληνες δεν κατάφεραν να σταματήσουν
τον περσικό στόλο - αλλά, ούτε οι Πέρσες
κατάφεραν να καταστρέψουν
ή να αποδυναμώσουν τον ελληνικό στόλο.
Από την άλλη, κατά τους Χόλλαντ, Λάζενμπαι
και Ηρόδοτο, αποτελούσε η πρώτη εμπειρία
για τα ελληνικά πληρώματα, η οποία
αποδείχθηκε αποφασιστική στη ναυμαχία
της Σαλαμίνας - οι Έλληνες είχαν μάθει
τις τακτικές των Περσών.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου