Από το 1928 έως τις μέρες μας,
στο καρνάγιο της Νέας Περάμου
(στην Αττική) κατασκευάζονται
δεκάδες ξύλινα σκάφη
που οργώνουν τις θάλασσες.
Οι σημερινοί ιδιοκτήτες του,
Γιώργος και Γιάννης Ζουμπλιός,
είναι από τους λίγους εναπομείναντες
«ρομαντικούς» στη χώρα μας
που επιμένουν να εξασκούν την τέχνη
του καραβομαραγκού που τείνει να εξαφανιστεί.
Η ιστορία του ναυπηγείου συνδέεται άμεσα
με την ιστορία της Νέας Περάμου, η οποία ξεκινά
από την ομώνυμη πόλη στη χερσόνησο της Κυζίκου
στη Μικρά Ασία. Λίγο πριν το μεγάλο διωγμό του 1922,
ο Γεώργιος Ζουμπλιός, ψαράς με 14 αλιευτικά
στην ιδιοκτησία του και δικό του καρνάγιο
στην Πέραμο, διαβλέπει τι πρόκειται
να ακολουθήσει και αποφασίζει
να αναζητήσει κάποιο σημείο στην Παλαιά Ελλάδα
για να μεταφέρει τις δραστηριότητες του.
Επιλέγει τη Σαλαμίνα και αρχίζει να μαζεύει
την περιουσία του με σκοπό να μετοικήσει εκεί.
Τον προλαβαίνουν όμως οι Τούρκοι που κλείνουν
τα στενά των Δαρδανελίων, καθιστώντας
αδύνατη τη φυγή. Ο Γεώργιος Ζουμπλιός τα χάνει όλα,
ωστόσο τελικά καταφέρνει να φτάσει,
ως πρόσφυγας πλέον, στη Σαλαμίνα.
Ξεκινώντας από το μηδέν, δραστηριοποιείται
και πάλι στον τομέα της αλιείας, ενώ παράλληλα
διαμηνύει στην οικογένεια του
και σε άλλους συντοπίτες του να έρθουν στην Ελλάδα.
Οσοι τα καταφέρνουν, φιλοξενούνται προσωρινά
στην Ιερά Μονή της Παναγίας Φανερωμένης
στη Σαλαμίνα, η οποία ως ιδιοκτήτρια
μεγάλου τμήματος της Μεγαρικής ακτής,
διαθέτει ένα κομμάτι για να δημιουργηθεί
προσφυγικός συνοικισμός.
Ανάμεσα στις οικογένειες προσφύγων
είναι και αυτή του Ιωακείμ Μαραγκού,
του καραβομαραγκού της Περάμου,
που το 1928 δημιουργεί στον προσφυγικό συνοικισμό
ένα μικρό καρνάγιο για την εξυπηρέτηση
των τοπικών ψαράδων.
Το μικρό ναυπηγείο περνάει
στον γιο του Βασίλη, ο οποίος μένει άτεκνος.
Οταν αποχωρεί λόγω γήρατος, το αναλαμβάνει
ο εγγονός του Ζουμπλιού, Γιώργος και μετά από λίγο
τον ακολουθεί ο αδελφός του, Γιάννης.
«Η ναυπήγηση ήταν ο έρωτάς μου ανέκαθεν.
Την πρώτη μου βάρκα την κατασκεύασα
σε ηλικία επτά χρονών από ξύλα και πίσσα.
Η μητέρα μου επειδή φοβόταν ότι θα πνιγώ
θεώρησε καλό να την κάψει. Ετσι για αντίμετρα,
τη δεύτερη βάρκα, εμπνεόμενος από τα καρουζέλ
στο λούνα παρκ, την έφτιαξα από αλουμινένιες
διαφημιστικές ταμπέλες -όπως αυτές που είχαν
στα περίπτερα για τα τσιγάρα. Ετσι ξεκίνησα
από χόμπι και έφτασα στο σημείο να μπορώ
να ναυπηγώ σοβαρά θέματα», εξηγεί
ο Γιώργος Ζουμπλιός, για να συμπληρώσει
ο αδελφός του Γιάννης Ζουμπλιός:
«Κάτσαμε δίπλα σε πολύ καλούς μαστόρους
και μάθαμε την παραδοσιακή τέχνη.
Αυτοί οι άνθρωποι ήταν δυσεύρετοι,
κυρίως συνταξιούχοι, που βρήκαν τη χαρά
να ξανακάνουν σκάφη και να μας διδάξουν.
Γνωρίσαμε λοιπόν από πολύ έμπειρους ανθρώπους
στο τελείωμα της ζωής τους πολλά μυστικά,
που κανονικά θα θέλαμε πολύ καιρό για να τα μάθουμε.
Και από 'κεί και πέρα, εδώ και 30 χρόνια
εξελίσσουμε την τεχνική».
Το ναυπηγείο της Νέας Περάμου
είναι «πολυμορφικό»:
Εξυπηρετεί ξύλινα, πλαστικά και σιδερένια σκάφη.
Αυτό που το κάνει όμως να ξεχωρίζει είναι
ότι εξειδικεύεται στις κατασκευές παραδοσιακών
σκαφών: «Είναι θέμα δημιουργίας:
Παίρνεις ένα κούτσουρο και το κάνεις σκάφος.
Ομως οι εραστές του ξύλου είμαστε μετρημένοι
στα δάχτυλα και ασχολούμαστε πιο πολύ από μεράκι
παρά για το κέρδος»,
υπογραμμίζει ο Γιώργος Ζουμπλιός.
Και όμως, ζήτηση για παραδοσιακά σκάφη υπάρχει
από επαγγελματίες και ιδιώτες.
Το ζήτημα σκοντάφτει στη γραφειοκρατία
που αποτρέπει την ανάπτυξη
των καρνάγιων στη χώρα μας.
Έτσι οι ενδιαφερόμενοι στρέφονται
στην ακμάζουσα αγορά της Τουρκίας
για να κατασκευάσουν τα σκάφη τους.
Ωστόσο οι παραδοσιακές κατασκευές
θα μπορούσαν να αποτελέσουν πυλώνα ανάπτυξης
για την εγχώρια οικονομία:
«Αν μη τι άλλο εμείς τι άλλη βιομηχανία έχουμε
να επιδείξουμε; Τις παραδοσιακές κατασκευές,
τα αγροτικά προϊόντα και λίγη αλιεία»,
λέει χαρακτηριστικά ο Γιάννης Ζουμπλιός.
«Τώρα με την κρίση και επειδή τα τεκμήρια
για τα ξύλινα σκάφη είναι κατά 50% χαμηλότερα
από τα πλαστικά, είναι μια ευκαιρία να πάρουν
μπρος τα πράγματα και να αναπτυχθεί
η συγκεκριμένη αγορά.
Θα ήταν ευχής έργο», συμπληρώνει.
Άλλωστε τα παραδοσιακά ξύλινα σκάφη
διαθέτουν σαφή πλεονεκτήματα:
«Στη θάλασσα το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί
είναι να βουλιάξεις. Αν βουλιάξεις όμως με ξύλινο,
λόγω της διαφοράς ειδικού βάρους,
θα κρατηθεί στην επιφάνεια. Το ξύλο επίσης
είναι ένα υλικό φυσικό το οποίο σου προφέρει δροσιά.
Είναι επίσης υλικό ανακυκλώσιμο»,
τονίζει ο Γιώργος Ζουμπλιός.
«Επιπλέον τα ξύλινα σκάφη
είναι συνήθως φθηνότερα.
Επ' ουδενί το κόστος δεν φτάνει
στα μεγέθη των τυποποιημένων σκαφών
του εξωτερικού. Τα οποία άλλωστε είναι και πλαστικά,
άρα δεν έχουν διάρκεια ζωής.
Στη δεκαετία, δεκαπενταετία το πολύ, αρχίζει
η φθορά και το σκάφος δεν επανέρχεται
ποτέ ουσιαστικά. Το ξύλινο και να το τρακάρεις,
και να το κόψεις στη μέση, όταν το επισκευάσεις
είναι σαν καινούργιο», εξηγεί ο Γιάννης Ζουμπλιός.
«Χαρακτηριστικό για τα ξύλινα σκάφη
είναι και αυτό που ο Ωνάσης είχε δηλώσει κάποτε.
Είχε πει πως ένα ξύλινο βαρκάκι είναι ίσο
με ένα σιδερένιο πλοίο. Και το προσωπικό του σκάφος
ήταν μια βάρκα τεσσεράμισι μέτρων.
Τα υπόλοιπα ήταν φρου - φρου και αρώματα
για να κλείνει εμπορικές συμφωνίες», καταλήγει
με έμφαση ο Γιώργος Ζουμπλιός.
ΦΩTO 1: Καρνάγιο. Δημιουργήθηκε το 1928
στον προσφυγικό συνοικισμό για την εξυπηρέτηση
των ψαράδων της περιοχής
ΦΩTO 2:Μυστικά.
Τα σκάφη φτιάχνονται σύμφωνα
με τις παραδοσιακές τεχνικές που δίδαξαν
έμπειροι καραβομαραγκοί
στους αδελφούς Ζουμπλιούς
ΦΩTO 3:Σχέδιο. Ξύλινο ιστιοπλοϊκό με στοιχεία
αγγλικού Ketchum.
ΦΩTO 4:
Μεράκι. Ο Γιώργος και ο Γιάννης Ζουμπλιός
ανέλαβαν το καρνάγιο της Νέας Περάμου
πριν από περίπου 30 χρόνια. Δίνουν έμφαση
στις ξύλινες κατασκευές, συνεχίζοντας
μια παράδοση αιώνων.
ΦΩTO 5:
Μηχανήματα. Το ναυπηγείο είναι
πλήρως εξοπλισμένο
ΦΩTO 6: Δημιουργία. «Στις ξύλινες κατασκευές
η χαρά είναι ότι βλέπεις σιγά σιγά μια στοίβα ξύλων
να γίνεται σκάφος», εξηγούν ο Γιώργος
και ο Γιάννης Ζουμπλιός.
ΦΩTOΓΡAΦIEΣ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΣΒΑΝΤΗΣ
πηγη:ethnos.gr / Ελίνα Γιαννουλοπούλου
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου